NIE ZAPOMNIJ O KRESACH - OJCZYŹNIE POLSKIEJ KULTURY

W sobotę 19 października 2013 roku w Kłodzku odbyło się szóste już Spotkanie Kresowian po latach. Spotkanie rozpoczęto od złożenia hołdu pamięci Polakom pomordowanym na Kresach Wschodnich pod Pomnikiem w Parku Strażackim w Kłodzku. Wartę Honorową pod pomnikiem wystawiła 2 Kompania Zmechanizowana 22 Karpackiego Batalionu Piechoty Górskiej pod dowództwem st. kpr. Marcina Świec.

W uroczystości udział wzięły poczty sztandarowe Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Wschodnich z Kłodzka, Gimnazjum Publicznego im. Wł. St. Reymonta w Kłodzku, Szkoły Podstawowej im. St. Mikołajczyka w Jaszkowej Dolnej, Szkoły Podstawowej im. Gen. Wł. Sikorskiego w Ołdrzychowicach Kłodzkich oraz Zarządu Powiatowego Polskiego Stronnictwa Ludowego. Obecni byli również zastępca Burmistrza Miasta pan Henryk Urbanowski oraz dziekan Dekanatu Kłodzkiego ks. Julian Rafałko. Okolicznościową homilię i modlitwę odprawił kapelan Kresowian – ks. proboszcz Bolesław Stanisławiszyn z Żelazna. Złożono kwiaty i zapalono znicze.

W Gimnazjum Publicznym im. Wł. St. Reymonta wszystkich gości z Polski i Czech powitała wicedyrektor pani Ewa Szczepaniak. Swoją obecnością spotkanie zaszczycili m.in. przewodniczący Rady Gminy Kłodzko pan Zbigniew Tur, prezes Zarządu Powiatowego PSL i radny powiatowy pan Ryszard Niebieszczański, mjr Krzysztof Puchała z WKU Kłodzko, przedstawiciele organizacji Kresowych z Kłodzka, Kędzierzyna Koźle i Dzierżoniowa, ks. proboszcz Adam Łyczkowski z Krosnowic i ks. Boleslaw Stanisławiszyn z Żelazna, przewodniczący Stowarzyszenia Rozwoju Regionalnego i Współpracy Czesko-Polskiej pan Vladimir Hulman oraz starostka czeskiego obec Libel pani Božena Šedová z liczną delegacją obywateli czeskich.

Rozpoczęto od relacji filmowo-telewizyjnej z wrześniowego Libelskiego spotkania przyjaciół, zrealizowanej w ramach projektu „Euroregionalne spotkania obywatelskie”. Następnie

oficjalnego otwarcia 6 Semper Fidelis – Spotkania Kresowian po latach dokonali w imieniu Wójta Gminy Kłodzko pani Urszula Panterałka zastępca wójta oraz prezes Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Wschodnich pan Tadeusz Szewczyk. Pan Tadeusz został uhonorowany odznaczeniem z okazji 70-tej Rocznicy Ludobójstwa, które wręczył mu pan Witold Listowski – prezes Stowarzyszenia Kresowian z Kędzierzyna Koźle.

Z okazji tego euroregionalnego spotkania obywatelskiego, twórczyni słowa pisanego z Krosnowic pani Lilianna Figurska napisała utwór pt. „Prawda i pamięć”

Prawda i  Pamięć wzięły się za rękę,

By wspominać Kresów radość i udrękę

Jak widzieć Cię mój Lwowie i Wołyniu drogi,

Ziemio dziecięcych wrażeń, kaźni domie srogi...?

Zali w Mickiewicza kolebce uczucia pościelić?

Wspomnień ziemię zaorać i ściany wybielić...?

Czy Krzyż postawić wielki, Chrystusowy,

Jako znak śmierci i odnowy?

Znaleźć sens krwi przelanej, upodlenia...

Co wrośnie jako drzewo w przyszłe pokolenia...

By zakwitnąć owocem tej miłości bratniej,

co wierzy w ideały i pokój nad światem.

I nie da się podzielić i nie da ogłupić,

Bo wielkimi ranami przyszło ją okupić.

Dziś, gdy wszystko jest jak senna mara,

Po drodze Kresów idą: i kat i ofiara.

Inne w nich tylko sumień kapelusze

Lecz każdy z nich, prócz ciała ma bezcenną duszę

Tablice i pomniki mają nasi święci

Lecz trwalej się zapisali w sercach i pamięci...

Koło gitarowe OKSiR Gminy Kłodzko przy akompaniamencie pani Joanny Bryckiej zaśpiewało znane i miłe dla ucha piosenki lwowskiej ulicy: „Pannę Franciszkę”, „Bal u weteranów”, „A my dwaj oba cwaj” oraz „Tylko we Lwowie”.

Na scenie zagościli uczniowie miejscowego gimnazjum w montażu słowno-muzycznym pt. „Śladami  kresowych opowieści” w reżyserii nauczycieli języka polskiego, pań Elżbiety Myślińskiej i Beaty Smolarek. Refleksyjną poezję autorstwa Kresowian przeplatały lwowskie piosenki w wykonaniu chóru "batiarów" oraz przezabawny dialog Szczepka i Tońka, gwiazd Lwowskiej Fali. Utalentowane aktorsko uczennice Anastazja Ostopinka i Angelika Pawlikowska, w świetnie dobranej charakteryzacji i kostiumach, tchnęły nowego ducha w rozmowę o obyczajach karnawałowych sprzed II wojny światowej. Wspaniały popis umiejętności wokalnych Oliwii Łuszczyńskiej, uczennicy drugiej klasy, spiął niczym klamra występ gimnazjalistów. Niejedna łza pojawiła się pod powieką starszego pokolenia w chwili, gdy Konstanty Łukasiewicz zagrał na trąbce "Ciszę".

Wykład autorski pana Stanisława Srokowskiego pt. „Wielkość i dramat polskich Kresów”, polskiego pisarza, poety, prozaika, uratowanego jako dziecko z rzezi we wsi Hnilcze - wysłuchano w wielkiej ciszy i skupieniu. Autor w swoim wykładzie nawiązał do mapy Kresów i struktury ludności. Zwracał uwagę na wieloetniczność Kresów, która dotyczyła nie tylko Polaków, ale również Czechów, Rusinów, Żydów, Białorusinów… Czesi bowiem odegrali poważną rolę w polskiej rzeczywistości. Mówił o wielkości kulturowej w oparciu o literaturę i sztukę, naukę oraz o ideach. Dużo uwagi poświęcił początkom dramatu, nawiązując do dzieła Doncowa, powstania UON i UPA, ludobójstwie na Kresach. Nie zabrakło relacji nt. aktualnej sytuacji Kresowian w Polsce. O tym, co się dzieje obecnie na Ukrainie.

Dramat tamtych czasów pozostanie żywy na zawsze…

Dyrektor Biblioteki Publicznej Gminy Kłodzko pani Mariola Huzar ogłosiła wyniki dwóch konkursów. Wręczone zostały nagrody rzeczowe dla wyróżnionych. Laureatami w konkursie literackim „moja babcia, mój dziadek pisze wiersze” zostało 12 osób. Po stronie polskiej zestawy piśmiennicze Parker otrzymali nst. seniorzy: pani Krystyna Radomska i pan Emeryk Drozdowski z Wojborza, pani Janina Dec z Żelazna, panie Irena Nachorna i Lilianna Figurska z Krosnowic oraz pani Janina Pinkiewicz z Bierkowic. Po stronie czeskiej: panie Jana Malá i Libuše Veselá oraz panowie Jan Dawidko, Josef Kašpar, Vladimir Hulman i Stanislav Vozdek. Wszyscy z Mikroregionu Rychnovsko.

W konkursie na plakat upowszechniający Spotkania Kresowian po latach w Gminie Kłodzko głównym laureatem została czternastoletnia Weronika Burys z Ołdrzychowic Kłodzkich. Nagrody stanowią wydanie pracy w formie plakatu oraz tablet ufundowany przez Wójta Gminy Kłodzko pana Stanisława Longawę. Przyznano również 10 równorzędnych wyróżnień dla uczniów Aleksandry Biszczanik, Kariny Kapinos i Jakuba Kazimierskiego z Gimnazjum Reymonta. Dla Joanny Listwan, Katarzyny Flis, Martyny Łukasik i Sandry Berent ze Szkoły Integracyjnej w Szalejowie Górnym. Dla Angeliki Łopuszyńskiej i Anety Sandłak z Krosnowic oraz Emilii Krenz z Zespołu Szkół w Wojborzu.

Ogłoszony został konkurs literacko-historyczny na wspomnienia z przeszłości, który realizowany jest w ramach projektu „Euroregionalne spotkania obywatelskie”. Prace przyjmowane będą w bibliotekach polskich i czeskich obu partnerów w terminie do dnia 15 stycznia 2014 roku. Najlepsza praca zostanie wydana w formie książki w języku polskim i czeskim.

Podczas spotkania można było obejrzeć cztery interesujące wystawy. Wspaniałe eksponaty znanych zabytków na Kresach przygotowali uczniowie Szkoły Podstawowej w Krosnowicach. Biblioteka Publiczna Gminy Kłodzko plakaty upowszechniające Spotkania Kresowian po latach w Gminie Kłodzko, twórczości literackiej „moja babcia, mój dziadek pisze wiersze” oraz „Urodzeni na Kresach – portret”. Można było nabyć chlib Kulikowski oraz książki pana Stanisława Srokowskiego. Biblioteka Publiczna Gminy Kłodzko zakupiła dziesięć nowych dzieł.

Uroczystość była realizowana przez Bibliotekę Publiczną Gminy Kłodzko w ramach projektu „Euroregionale Spotkania Obywatelskie”. Współfinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska-Rzeczpospolita Polska 2007-2013 oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Glacensis „Przekraczamy granice”.

autor: Mariola Huzar