Z biblioteki kolejką w świat

Aktualnie niezwykłe podróże ukazuje wystawa w MBP w Brzezinach, Witolda Błądka - "Historia kolejki wąskotorowej w Rogowie". Była ona pomyślana jako jedna z imprez towarzyszących Dniom Brzezin. Sponsorem ekspozycji jest Starostwo Powiatowe w Rawie Mazowieckiej. O Witoldzie Błądku już pisaliśmy przy okazji wystawy "Rowerem po Bornholmie". Jest to znany w Rawie Mazowieckiej dziennikarz. Tym razem do Brzezin przywiózł on ponad 100 fotografii ukazujących rogowska kolejkę wąskotorową, która dociera aż do Białej Rawskiej.

Otwarciu ekspozycji w dniu 3 czerwca towarzyszyła ciekawa prelekcja, gdzie twórca opowiadał o swoich doświadczeniach związanych z kolejką. To nią odbył swoją pierwszą samodzielną podróż w życiu, gdy jechał odwiedzić babcię. Fotografował ją, gdyż chciał utrwalić ten niezwykły zabytek dla potomnych. Na licznych fotografiach znajdziemy nie tylko obrazy kolejki i zdjęcia z podróży, ale także fotografie ukazujące historyczne stanowisko pracy kolejarza, czy jego ubiór. Wcześniej wystawa była już prezentowana w Muzeum Ziemi Rawskiej oraz rawskiej bibliotece i domu kultury.

Warto wspomnieć, że historia rogowskiej kolejki zaczęła się w czasie I Wojny Światowej, gdy dowództwo pruskie zadecydowało o budowie wojskowej kolei polowej od stacji Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej w Rogowie do linii frontu. Do 22 marca 1915 r. wybudowano liczącą 48 km linię do Białej Rawskiej. Zaplecze kolei znajdowało się na stacji graniczącej z koleją normalnotorową w Rogowie. Po odzyskaniu niepodległości linię eksploatowała Kolej Warszawsko-Wiedeńska. Po II Wojnie Światowej na początku lat 50 zaistniała konieczność wymiany nawierzchni na cięższe szyny. W 1950 r. wybudowano w Rogowie też murowaną parowozownię, która zastąpiła dotychczas istniejącą drewnianą konstrukcję. W okresie PRL-u na rogowskiej kolejce dominował przewóz ładunków przychodzących z sieci normalnotorowej, które w Rogowie przeładowywano do wagonów wąskotorowych. W latach siedemdziesiątych ostatecznie trakcję parową wyparły lokomotywy spalinowe.

W okresie tym kolejka była też najintensywniej wykorzystywana. Okres III RP to powolne zamieranie kolejki. Na przełomie 2000 i 2001 r. znacznie ograniczono ruch pociągów osobowych, a ostatecznie ruch pasażerski zamknięto 9 czerwca 2001 r. Pociągi towarowe kursowały do końca września 2001 roku. Od 2002 roku opiekę nad rogowskich zabytkiem sprawuje Fundacja Polskich Kolei Wąskotorowych. Gromadzony jest tu zabytkowy tabor kolejowy sprowadzany z różnych miejsc w Polsce. Dziś, obok Muzeum Kolejnictwa w Sochaczewie, jest to najliczniejsza kolekcja w Polsce.

W okresie letnim organizowane są także turystyczne kursy pasażerskie. Pasjonaci kolejki dokładają starań aby wagony i lokomotywy jeździły w historycznym malowaniu, a obsługa pociągu miała odpowiednie umundurowanie. W niedzielę odbywają się kursy do Jeżowa i Głuchowa, gdzie przygotowywane jest ognisko. Licząca 49 kilometrów trasa Kolei Wąskotorowej Rogów – Rawa – Biała jest w tej chwili najdłuższą czynną linią wąskotorową w Polsce. Szczegółowe informacje o kolejce oraz aktualny rozkład kursów można znaleźć na stronie www.kolejrogowska.pl . Podróż kolejką warto jednak rozpocząć od odwiedzin wystawy w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Brzezinach.

oprac. Danuta Wylazłowska