Wokół otwartego bibliotekarstwa

W dniu 24 października 2022 roku w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu (BU UMK) odbyło się seminarium naukowe poświęcone projektowi EODOPEN, zatytułowane Wokół otwartego bibliotekarstwa, dedykowane pamięci zmarłej w maju 2021 roku Bożenie Bednarek-Michalskiej.

Seminarium nawiązujące do obchodów Tygodnia Otwartej Nauki podzielone zostało na trzy części.

Pierwsza zatytułowana Projekt EODOPEN UMK poświęcona była prezentacji rezultatów projektu, który rozpoczął się 1 listopada 2019 r., a Bożena Bednarek-Michalska była jego pomysłodawczynią i realizatorką zadań, związanych m.in. z określaniem statusu prawnego dzieł wybranych do digitalizacji.

Po powitaniu uczestników przez dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej, Krzysztofa Nierzwickiego, głos zabrała Dominika Czyżak, zastępca dyrektora, która zaprezentowała ideę projektu. Podkreśliła udział w nim Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, jednej z 15 partnerów projektu, którego celem jest m.in. stymulowanie zainteresowania i usprawnianie dostępu do dziedzictwa kulturowego XX i XXI wieku, w tym także do treści naukowych, poprzez  digitalizację i udostępnianie społeczności europejskiej dzieł literackich wydanych w XX i XXI wieku a do tej pory niedostępnych cyfrowo. W nawiązaniu do tej wypowiedzi pracownicy Biblioteki Uniwersyteckiej  odnosili się do różnych działań związanych z projektem.

Kamila Perlik w referacie Czy możecie to zdigitalizować? przedstawiła doświadczenia BU UMK w ustalaniu statusu  prawnego utworów. Idę Społecznej pracowni digitalizcji omówił Piotr Kożurno, podkreślając, że w ramach projektu każdy może zdigitalizować za darmo materiały z archiwum rodzinnego: dawne fotografie, dokumenty i inne obiekty. Pomysłodawczynią społecznej pracowni digitalizacji była Bożena Bednarek-Michalska.

Edyta Krużyńska i Dominik M. Piotrowski zaprezentowali Projekt EODOPEN - wystawa cyfrowa.

Druga sesja nosiła tytuł Wokół otwartego bibliotekarstwa. Jako pierwsza wystąpiła Małgorzata Kowalska-Chrzanowska (UMK w Toruniu) z referatem Polskie biblioteki cyfrowe i wiedza oparta na współpracy. Na wstępie wymieniła szereg nazwisk badaczy zajmujących się różnymi aspektami funkcjonowania bibliotek cyfrowych, takimi jak ich rozwój, metadane czy kompetencje użytkowników. Podkreśliła, że osobą, która łączyła w swojej działalności troskę o wszystkie te elementy była Bożena Bednarek-Michalska.

Referat zatytułowany Open access a prawo autorskie przedstawiła Monika Wałachowska (UMK w Toruniu). Dużą część wystąpienia prelegentka poświęciła na omówienie prawa autorskiego w wolnej nauce.

Małgorzata Rylik (BU UAM w Poznaniu) wystąpiła z referatem Otwarta nauka w Polsce - gdzie jesteśmy, dokąd zmierzamy? Poruszyła w nim zagadnienia dotyczące ram prawnych otwartej nauki, polityki otwartości oraz otwartych czasopism i wydawców, otwartych publikacji i otwartych danych badawczych.

Przemysław Krysiński i Natalia Pamuła-Cieślak (UMK w Toruniu) oraz Dominik M. Piotrowski zaprezentowali referat Szkolenia e-learningowe jako forma edukacji informacyjnej. Prelegenci omówili istotę i znaczenie oraz standardy i wytyczne kształcenia na odległość oraz Open educational and scientific materials - otwarty kurs edukacyjny jako praktyczny przykład wykorzystania e-learningu w kształceniu kompetencji informacyjnych. Kierowniczką projektu i autorką treści kursu była Bożena Bednarek-Michalska.

Trzecia z sesji zatytułowana była Wspominamy Bożenę Bednarek-Michalską.

Edyta Krużyńska przedstawiła wkład Bożeny Bednarek-Michalskiej w rozwój otwartego bibliotekarstwa, jej zaangażowanie, pomysłowość i ciekawość w poszukiwaniu tematów wiążących się z problematyką, które należało upowszechnić, zainteresować nimi jak największą grupę osób. Marzena Marcinek (EBIB) przedstawiła wspomnienia o Bożenie Bednarek-Michalskiej w kontekście jej zaangażowania w redagowanie EBIB-u. W wystąpieniu pojawiły się określenia: zaangażowana lobbystka, nowoczesna bibliotekarka i doświadczona nauczycielka, ekspertka, efektywna menadżerka, sprawna organizatorka i wnikliwa obserwatorka.

Lidia Derfert-Wolf (EBIB) przedstawiła bibliografię dorobku Bożeny Bednarek-Michalskiej. Bibliografia obejmuje lata 1981–2020 i zawiera 254 pozycje, w tym 229 (90%) występuje w formie elektronicznej w sieci. Bożenę Bednarek-Michalską wspominali w bardzo osobistych wypowiedziach przyjaciele i współpracownicy oraz córka zmarłej.

Na koniec seminarium Edyta Krużyńska i  Dominik M. Piotrowski  dokonali otwarcia e-wystawy zatytułowanej Bożena Bednarek-Michalska (1957–2021).

Foto: Piotr Kurek

AZ