35 rocznica śmierci Kazimiery Wilczyńskiej

18 sierpnia 2022 r.  mija 35 rocznica śmierci Kazimiery Wilczyńskiej (1900-1987), bibliotekarki, dydaktyka, dyrektor Szkoły Bibliotekarskiej przy Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy, kierowniczki Działu Bibliologii przy tej Bibliotece.

Urodziła się 9 lutego 1900 r. w miejscowości Kajków k. Mińska Litewskiego w rodzinie ziemiańskiej. Po ukończeniu w 1918 r. gimnazjum im. Emilii Plater w Mińsku Litewskim, przeniosła się z rodziną do Warszawy, gdzie rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Zmuszona, ze względów materialnych, przerwać studia, rozpoczęła pracę jako urzędniczka w Policji Państwowej, gdzie pracowała od 1 lipca 1919 do 1 marca 1921 r. Następnie, w okresie od 1 sierpnia 1922 do 31 grudnia 1924 r. została zatrudniona w Głównym Urzędzie Statystycznym.  W maju 1925 r. dołączyła do zespołu tzw. Dembianek utworzonego przez Stefana Dembego do opracowania zbiorów gromadzonych dla przyszłęj Biblioteki Narodowej. Tam zdobywała kwalifikacje bibliotekarskie. Zespół pracował w lokalu Biblioteki Publicznej, gdzie od 1 maja 1928 r. pani Mira (bo tak wolała, by się do niej zwracano)  podjęła stałą pracę.   Objęła stanowisko kierownika Działu Informacyjnego, a następnie Działu Księgoznawstwa Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy.  Współorganizowała kursy dokształcające dla bibliotekarzy, a następnie „Prywatną Jednoroczną Koedukacyjną Szkołę Bibliotekarską Zarządu Miejskiego m.st. Warszawy” gdzie wykładała, a w 1932 r. została jej dyrektorem. Pełniła tę funkcję do wybuchu II wojny światowej, także po przejęciu szkoły w 1938 r. przez Związek Bibliotekarzy Polskich i przeniesieniu jej do Centralnej Biblioteki Wojskowej jako Rocznego Koedukacyjnego Kursu Bibliotekarskiego. W czasie wojny pracowała nadal w Bibliotece Publicznej chroniąc jej zbiory i udostępniając je na potrzeby tajnego nauczania. Po wojnie wróciła w styczniu 1945 r. do spalonej przez Niemców, w znacznym stopniu, Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy, aby wraz z innymi  porządkować jej  ocalałe zbiory i  od 25 maja 1945 r. udostępniać je czytelnikom. Objęła ponownie funkcję kierownika Działu Bibliologii, którą pełniła do przejścia na emeryturę w 1965 r., po czym, na pół etatu porządkowała archiwum Biblioteki.

Zmarła w Warszawie 18 sierpnia 1987 r. Ciało swe zapisała nauce. Pochowana została na Starych Powązkach (kw. 176, rz. 6, grób 28,29).

Przed wojną, jak i po niej, organizowała pracę Działów Informacji i Księgoznawstwa (Bibliologii) w zakresie informacji,  bibliografii, katalogów centralnych, bibliologii.  Oprowadzała wycieczki odwiedzające Bibliotekę, przygotowywała wystawy, uczestniczyła w kształceniu i dokształcaniu bibliotekarzy. Wykładała na kursach organizowanych nie tylko przez Bibliotekę Publiczną, ale również przez inne instytucje, jak Poradnia Biblioteczna Warszawskiego Koła SBP (przed wojną) czy Ośrodek Kształcenia Bibliotekarzy w Jarocinie (po wojnie).W Szkole Bibliotekarskiej zajmowała się administracją, wykładała, koordynowała programy, przygotowywała ich konspekty, uczestniczyła w zajęciach praktycznych, towarzyszyła uczestnikom w czasie praktyk i wycieczek do innych bibliotek, drukarni i papierni. Po wojnie uczestniczyła we wszystkich działaniach Biblioteki i przygotowaniach do jej rozbudowy.

Była autorką artykułów publikowanych w „Biuletynie Biblioteki  Publicznej” i „Bibliotekarzu”

I.W.

Zob. też:
Niemczykowa Aleksandra: Wilczyńska Kazimiera. W: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement II. Warszawa: SBP, 2000, s. 179
Taż: Kazimiera Wilczyńska (1900-1987). Pani Mira. W: Żyją w naszej pamięci. Wspomnienia o pracownikach Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy. Wyd. 2 popr. i rozsz. Warszawa : Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego, 2017, s. 110-117 [przedruk z Niemczykowa A.: Pani Mira – Kazimiera  Wilczyńska (1900-1987). W: Śladami edukacji bibliotekarskiej. Warszawa 1995, s. 89-99 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 4)]