35 rocznica śmierci Zofii Krystyny Remerowej

7 października 2021 r. mija 35. rocznica śmierci doc. dr Zofii Krystyny Remerowej (1898-1986), z domu Wisłockiej, która po wojnie odegrała istotną rolę w odbudowie  polskiego bibliotekarstwa. 

Urodzona we Lwowie 20 VII 1898, od 1916 r. studiowała na Uniwersytecie Lwowskim filologię klasyczną, potem archeologię, w zakresie której w 1921 r. uzyskała doktorat. Studiując, pracowała w Katedrze Archeologii, a od 1923 r. zatrudniła się w Bibliotece Uniwersyteckiej. Poznała tam wielu wybitnych bibliotekarzy, dzięki którym zawód ten stał się jej bliski. W 1926 r. wstąpiła do Związku Bibliotekarzy Polskich i znalazła się w gronie założycieli Lwowskiego Koła ZBP. W 1931 r. opuściła bibliotekę, przeniosła się bowiem do Borysławia, gdzie mąż został dyrektorem gimnazjum i przebywała tam do 1940 r. Ten okres  wypełniła intensywną pracą społeczną, zwłaszcza na rzecz bezrobotnych kobiet. Prowadziła Średnią Szkołę Zawodową dla Dziewcząt, była przewodniczącą Stowarzyszenia Społecznej Pracy Kobiet, pełniła też funkcję radnej. W 1938 r., za te dokonania otrzymała Srebrny Krzyż Zasługi. W 1940 r. wróciła do Lwowa i podjęła znów pracę na Uniwersytecie, m.in. w Bibliotece Instytutu Medycznego oraz Bibliotece Uniwersyteckiej (1941-1944).

W kwietniu 1945 r., w ramach repatriacji, wyjechała z rodziną do Krakowa, krótko pracowała w Bibliotece Jagiellońskiej, a  od czerwca 1945 została zatrudniona w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Brała czynny udział w jej reaktywacji, pełniąc funkcje kierownicze w dziale Uzupełniania Zbiorów, Magazynach oraz Zakładzie Katalogów Rzeczowych, nadzorując prace księgowości i planowania (1945-1948), szkoląc nowych pracowników, a od 1947 r. kierując też reorganizacją czytelni. Z jej inicjatywy utworzono w BN dział informacji  naukowej, a jej powierzono organizację Instytutu Książki i Czytelnictwa, który powstał w 1955 r. Została jego pierwszym dyrektorem i kierowała nim do czasu przejścia na emeryturę, tj. do1964 r. W 1955 uzyskała stopień docenta, a w 1956 r. stanowisko wicedyrektora BN.

Szerokie spektrum zajęć w BN nie przeszkadzało jej działać na rzecz innych instytucji bibliotekarskich. W 1950 r., oddelegowana na rok do Naczelnej Dyrekcji Bibliotek, zorganizowała i prowadziła Wydział Bibliotek Naukowych. Aktywnie uczestniczyła w przygotowaniu programu studiów i organizacji Katedry Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1953 r. wykładała tam czytelnictwo, wypromowała 16 doktorów bibliotekoznawstwa, a w latach 1960-1968 r. kierowała pracami Katedry. Kontynuowała też działalność  społeczną najpierw w Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich (1946-1953), potem w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich, które w 1979 r. nadało jej godność Członka Honorowego.

Bibliografia  jej prac składa się z kilkudziesięciu artykułów o  tematyce fachowej oraz 8 pozycji  przekładów z łaciny dzieł św. Augustyna, Komeńskiego i Cicerona wydanych w latach 1929-1976. To pokłosie intelektualnego hobby, które uprawiała przez większość życia, dowodnie świadczy o jej pracowitości i rozległych zainteresowaniach. 

Zmarła w Warszawie, została pochowana na cmentarzu Stare Powązki, kw. 225, rz. 4, gr. 26.

E.S.-M.

Zob. też:
Kołodziejska Jadwiga: Docent dr Krystyna Remerowa (wywiad). „Przegląd  Biblioteczny” 1980, z. 4, s.347-353 (bibliografia publikacji)
Kołodziejska Jadwiga: Zofia Krystyna Remerowa (1898 – 1986). „Rocznik Biblioteki Narodowej”, T. 25, 1991, s. 7-12
Siekierski Stanisław: Niekonwencjonalny nauczyciel - Zofia Krystyna Remerowa. W: Śladami edukacji bibliotekarskiej. Warszawa: SBP, 1995, s. 47-55 (fot.). (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 4)
Wołosz Jan: Remerowa Zofia Krystyna. W: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement II, Warszawa: SBP, 2000, s. 131-132.