„Pociąg do literatury. I Herling-Grudziński Festiwal” - relacja

W niedzielę, 5 września 2021 r. zakończył się w Kielcach „Pociąg do literatury. I Herling-Grudziński Festiwal”. Trzy dni spotkań z autorami, dyskusji, warsztatów, wycieczek, Targów Książki i wystaw. Trzy dni prawdziwej uczty dla czytelników, którą w pierwszy wrześniowy weekend przygotowali: Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach, Wzgórze Zamkowe w Kielcach – Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej.

Zanim wybrzmiały słowa powitań, inauguracyjnych przemówień, dźwięki muzyki i oklaski, pochylono się przed tablicą upamiętniającą Gustawa Herlinga-Grudzińskiego oraz nad grobem Jerzego Pilcha. Oddano w ciszy hołd dwóm wybitnym postaciom polskiej literatury, których ścieżki życia przyprowadziły do Kielc. Obu z nich wspominano podczas kieleckiego święta literatury. Patronowi wydarzenia poświęcono utwór napisany przez Annę Zielińską-Brudek, oparty na motywach jego życia. Podczas ceremonii otwarcia wykonał go artysta Marcin Janaszek.

Dawno już nie było w Kielcach tylu wspaniałych autorów jednocześnie, a wszyscy do dyspozycji osób zgłodniałych duchowej strawy i to w najlepszym gatunku: Marcin Meller, Grzegorz Piątek, Małgorzata Swędrowska, Sylwia Winnik, Maria Molicka, Jacek Komuda, Karolina Wilczyńska, Agata Tuszyńska, Janusz Leon Wiśniewski, Max Czornyj, Stanisław Łubieński, Robert Małecki, Jacek Łukawski, Magdalena Grzebałkowska.

W piątek i niedzielę miały miejsce dwa ważne wydarzenia. Pierwsze z nich to panel dyskusyjny „Zachować wolny umysł. Dla kogo Herling dzisiaj?” z udziałem prof. Tomasza Sucharskiego, prof. Feliksa Tomaszewskiego, Igora Gorzkowskiego, Andrzeja Mastalerza oraz Konrada Cedro. Podczas spotkania wręczono nagrodę Marszałka Województwa Świętokrzyskiego zwycięzcy I Ogólnopolskiego Konkursu na Opowiadanie im. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Spośród 365 nadesłanych prac Jury wybrało jednogłośnie opowiadanie „Trędowata” pani Agaty Marzec ze Słupska. W ostatnim dniu Festiwalu wspominano Jerzego Pilcha – felietonistę wraz z jego żoną Kingą Strzelecką-Pilch, Bronisławem Majem - najbliższym przyjacielem, poetą i krytykiem literackim oraz Jerzym Baczyńskim, redaktorem naczelnym pisma „Polityka”.

Na kieleckim deptaku mieszkańcy z przyjemnością zatrzymywali się przy stoiskach z książkami. Festiwalowi towarzyszyły Targi Książki z udziałem największych wydawnictw z całej Polski takich jak: Agencja Autorska Autograf, Wydawnictwo A Press, Czwarta Strona, AGORA, Debit, Dwukropek, FILIA, Jedność, Wydawnictwo Literackie, Paśny Buriat, Polityka, SQN, Sonia Draga, W.A.B., Wielka Litera, Znak.

Festiwal to także czas gier miejskich, wycieczek i spacerów śladami polskich pisarzy, po Kielcach i regionie. W sobotę wyruszyły dwie grupy – jedna na rowerach, druga pociągiem, aby spotkać się w Suchedniowie i zwiedzić miejsca związane z życiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.

Patrona Festiwalu oraz innych wspaniałych twórców związanych z ziemią świętokrzyską przypomniały okolicznościowe wystawy. Pierwsza z nich, „Od Wincentego do Myśliwskiego”, to ekspozycja plenerowa w formie komiksowej, skierowana głównie do młodych odbiorców. Dwie pozostałe poświęcone zostały Gustawowi Herlingowi-Grudzińskiemu. Jedną stanowiły fotografie Konrada Cedro ze spotkań z pisarzem w Neapolu, kolejna prezentowała związki Gustawa Herlinga – Grudzińskiego z Kielecczyzną. Przygotowali ją członkowie Stowarzyszenia „Żeromszczacy”.

Podczas festiwalowych dni odbywały się spotkania edukacyjne i warsztaty. Uczniowie liceów skorzystali z „Lekcji z Herlinga” prowadzonych przez prof. Tadeuszem Sucharskim. Dzieci tworzyły z instruktorką plastyki Agnieszką Kucharską baśniową pajęczynę z koronek i nici, a pod okiem aktorki Agaty Soboty przygotowały spektakl teatralny. Nauczyciele czerpali pomysły od Marii Molickiej i Małgorzaty Swędrowskiej, specjalistek od bajkoterapii i czytania wrażeniowego. Nie zabrakło również wspólnego głośnego czytania, które w centrum miasta zorganizowali kieleccy aktorzy – Beata Pszeniczna i Dawid Żłobiński.

Organizatorzy przygotowali zarówno coś dla ducha, jak i dla ciała. Niedzielny poranek zjednoczył miłośników książek, wybornej kawy, gofrów i słodkich babeczek, którzy zjedli śniadanie nad stawem w Parku Miejskim. W porze obiadowej pokrzepiła wszystkich wyborna wiedźmińska zupa ugotowana przez Marcina Przybylskiego na podstawie przepisu z powieści Andrzeja Sapkowskiego.

Atmosfera kieleckiego Festiwalu była znakomita, goście rewelacyjni, a odbiór przez uczestników bardzo pozytywny. Integracja wielu instytucji i osób prywatnych, pomoc partnerów i sponsorów, czynny udział osób biorących udział w wydarzeniach przyczyniły się do sukcesu tego wydarzenia. Kielczanie mają nadzieję, że Festiwal będzie odbywał się cyklicznie, a kolejne edycje również dostarczą wielu niezapomnianych wrażeń.
Kielce już czekają na kolejny kurs „Pociągu do literatury”!

 „Pociąg do literatury. I Herling-Grudziński Festiwal” dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Urzędu Miasta Kielce, Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego i Radia Kielce.

Festiwal odbywał się w Kielcach w dniach 3-5 września 2021 r.

Fot. z archiwum MBP w Kielcach i OMPiO