W swojej najnowszej książce Małgorzata Swędrowska, twórczyni koncepcji czytania wrażeniowego, ekspertka z wieloletnim doświadczeniem w popularyzacji czytelnictwa, dzieli się sposobami na wprowadzenie książek do życia codziennego dzieci.
Inspiruje rodziców, bibliotekarzy i naczycieli przedstawiając niezliczone pomysły na aktywności, które sprawią, że dzieci pokochają książki.
Z przyjemnością prezentujemy fragment rozdziału „Mam pomysł na... zabawy przed otwarciem książki i po otwarciu”, który mówi o... pomysłach na połaczenie czytania z tańcem.
„Można książkę po prostu otworzyć i przeczytać od deski do deski, można podzielić na fragmenty, przyjrzeć się uważnie ilustracjom i najpierw je „przeczytać”, opowiadając o dostrzeganych detalach i skojarzeniach, itp. W tym rozdziale proponuję, by pokazać dziecku, jak wielowymiarowym przedmiotem jest książka. Można z nią tańczyć, uczyć się koncentracji, bawić się w grupowanie, a nawet przywoływać wspomnienia. Zapraszam do eksplorowania, czyli badania książki wszystkimi zmysłami, poszukiwania kolejnych warstw książki i odkrywania różnych możliwości jej poznania.
Taniec z książką
Rytmiczne, spontaniczne ruchy ciała przy muzyce wyzwalają radość, niwelują napięcia, wprawiają w dobry nastrój. Poprzez taniec człowiek wyraża emocje, odkrywa siebie, swoje pokłady kreatywności. Na pierwszy rzut oka książka nie kojarzy się z tańcem. Może być jednak nietypowym rekwizytem wyzwalającym w dziecku pomysłowość w poruszaniu się i eksponowaniu swojej osobowości.
Książka partnerem do tańczenia
Spróbuj wymyślić taki układ taneczny, który oddaje nastrój, emocje, działanie zawarte w tytule. Np. książka ze słowami typu radość, wesoły, szczęście będzie w twoich rękach „tańczyła” skocznie, żwawo. Tytuł ze słowem „sen” – powoli, spokojnie, itp. Zachęć dziecko, by wymyśliło odpowiedni układ ruchów do wybranej książki, zwracając uwagę na słowa w tytule. W ten sposób budujecie klimat spotkania z książką, taką zewnętrzną otoczkę do przeżycia emocji, rozbudzenia myślenia i wyobraźni.
Taniec z jedną książką
Włącz skoczną muzykę. Weź do ręki książkę i zacznij z nią taniec. Zaproś w ten sposób dziecko do czytania. Zatańczcie razem z jedną książką. Przekazujcie ją sobie w rytm muzyki, jedną ręką, dwoma rękami, nad głową, na wysokości kolan. Możesz mówić do dziecka: „Podaję ci książkę lewą ręką, a ty oddaj mi, trzymając ją w prawej ręce”, „Podaję ci książkę nad twoją głową, a ty oddaj mi, schylając się na wysokość kostek”, „Moja książka podskakuje, a ty pokaż, jak książka faluje”, itp.
Taniec z dwiema książkami
Przygotuj książkę dla każdego uczestnika. Włącz rytmiczną muzykę i rozpocznijcie spontaniczny taniec. Poruszajcie się z książką, wykonujcie obroty książki, podnoście ją nad głową, opuszczajcie do wysokości kolan, przekazujcie sobie swoje książki. Możecie ustalić, że przez połowę trwania muzyki wykonujecie swobodne ruchy, każdy swoje, a następnie naśladujecie się nawzajem. Na umówione hasło, np. „Hop, książka robi skok!”, zamieniacie się książkami.
Taniec z książką w kole
Jeśli w zabawie bierze udział więcej dzieci, możecie ustawić się w kole i w rytm muzyki podawać sobie książkę to lewą, to prawą ręką. Książek może być kilka albo tylko jedna. Ty możesz wypowiadać polecenia typu: „Zanim podasz książkę, zatocz nią koło przed sobą” albo „Ukucnij i podskocz z książką wysoko w górę” itp. Ale jeszcze ciekawej, gdy takie polecenia będą kolejno wydawały dzieci stojące w kole.
Inny pomysł na taniec z książką w kole: wszyscy uczestnicy zabawy trzymają książkę w ręce, jedna osoba wchodzi do środka, pokazuje ćwiczenie z książką, pozostali naśladują to ćwiczenie, a wszystko odbywa się w rytm muzyki.
Taniec z książką w ustawieniu gęsiego
Do tej zabawy potrzeba przynajmniej kilkorga uczestników. Ustawcie się gęsiego, jeden za drugim. Pierwsza osoba trzyma książkę. W rytm muzyki podaje osobie stojącej za nią według zasady wypowiadanej przez siebie, np. nad głową, między kolanami, z prawej strony, z lewej strony.
Taniec z książką w rzędzie
Włącz spokojną muzykę i zaproś dzieci by słuchając rytmu, ustawiły się przed tobą w rzędzie. Zacznijcie kołysać się na boki. Podaj pierwszemu dziecku książkę i poproś, by chwilę potrzymało ją w dłoniach, popatrzyło na okładkę i zastanowiło się, o czym może być historia zawarta w środku. Gdy wszystkie dzieci wykonają to zadanie, usiądźcie w kole i po kolei opowiedzcie o swoich domysłach.
Teraz otwórz książkę i przeczytaj dzieciom. Czyje skojarzenia były tożsame z wizją autora książki?
Tzadik Katamar
To rytmiczny izraelski taniec. Można w niego wpleść słowa i zabawa gotowa! Weźcie do ręki swoje książki, trzymajcie je oburącz i wypowiadając poniższe słowa, wykonujcie różne gesty i ruchy.
Książka w górze, książka w dole, książka skrzydła ma! (2 razy)
Książkę trzymam i otwieram, i ze sobą w świat zabieram.
W książce mogę znaleźć prawie wszystko! (te dwa wersy powtarzamy też 2 razy)
Najpierw podnieście książkę wysoko nad głowę, potem skłońcie się z nią jak najniżej ku ziemi. Otwórzcie książkę na chybił trafił mniej więcej na środku – kartki po obu stronach grzbietu tworzą skrzydła, którymi możecie poruszyć w górę i w dół. Te trzy gesty – książka w górze, w dole i skrzydła – powtórzcie jeszcze raz w rytm muzyki. Następnie zamknijcie książkę, otwórzcie, a przy słowach „i ze sobą w świat zabieram” włóżcie książkę pod pachę i wykonajcie obrót wokół własnej osi. Na koniec otwórzcie książkę i z uśmiechem na ustach przekartkujcie ją ze słowami „W książce mogę znaleźć prawie wszystko”. I te ruchy zgodnie z melodią powtórzcie jeszcze raz. Muzyka wprawia w doby nastój, a rytmiczność przygotowuje umysł dziecka na dłuższą koncentrację na tekście.
Wydaniu książki patronuje Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich
Małgorzata Swędrowska
„777 pomysłów na zabawy z książką”
wyd. Mamania 2021