10 rocznica śmierci Henryka Baranowskiego

3 marca 2021 r. mija 10. rocznica śmierci  docenta Henryka Baranowskiego (1920-2011), wybitnego bibliografa, bibliotekarza, bibliofila, wicedyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu.

W 1938 r. rozpoczął studia na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, które przerwał w grudniu 1939 r. z powodu zamknięcia Uniwersytetu po przejęciu Wilna przez władze litewskie. Początkowo pracował w rodzinnym warsztacie krawieckim. Po wybuchu wojny radziecko-niemieckiej, ratując się przed wcieleniem do wojska, pracował pod Wilnem u ogrodnika. W sierpniu 1943 r. został wywieziony do obozu pracy w Blankenburgu w Niemczech. W sierpniu 1945 r. powrócił do Polski i od października tego roku podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, które  ukończył w 1948 r. W latach 1951-1952 uzupełnił wykształcenie bibliotekarskie na Wydziale Humanistycznym UMK. W 1975 r. otrzymał tytuł doktora nauk humanistycznych.  Pracę zawodową rozpoczął jako wolontariusz w Bibliotece UMK.  Początkowo pracował w zespole zajmującym się pozyskiwaniem, zabezpieczaniem i opracowywaniem zbiorów. W latach 1951-1956 pełnił funkcję kierownika Oddziału Magazynów i Konserwacji, następnie kierował  Oddziałem Gromadzenia i Uzupełniania Zbiorów. Dzięki niemu Biblioteka zgromadziła cenne, często unikatowe zbiory historyczne, w tym z zakresu pomorzoznawstwa i historii krajów regionu Bałtyku. W 1984 r. został wicedyrektorem. W 1985 r. rektor powołał go na stanowisko docenta w Zakładzie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UMK. W 1986 r. ze względu na stan zdrowia przeszedł na emeryturę. Do 1993 r. pracował jeszcze w Bibliotece w niepełnym wymiarze godzin.

Był autorem 127 publikacji, w tym 77 bibliografii. Pierwszą i jedną z najważniejszych publikacji jest Bibliografia kopernikowska, prezentująca dzieła M. Kopernika i publikacje o nim. Był również początkowo współautorem, a następnie autorem „Bibliografii Historii Pomorza Zachodniego i Wschodniego oraz Krajów Regionu Bałtyku” publikowanej na bieżąco od 1958 r. w „Zapiskach Historycznych”. Z tą tematyką wiąże się również Bibliografia czasopism pomorskich. Na uwagę zasługują bibliografie poświęcone Wilnu i Toruniowi: Bibliografia miasta Torunia 1972-1993,  Uniwersytet Wileński 1579-1939 : bibliografia za lata 1945-1982 (ukazała się też z uzupełnieniami jako pierwszy tom Bibliografii Wilna), Ostra Brama : bibliografia, Bibliografia Wilna.  

Należał do Towarzystwa  Naukowego w Toruniu, Towarzystwa Miłośników Torunia,  był wiceprezesem i sekretarzem Towarzystwa Bibliofilów im. Joachima Lelewela. Przez kilka lat był członkiem Państwowej Komisji dla Bibliotekarzy Dyplomowanych. Odznaczony został m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

E.D.

Zob. też:
Henryk Baranowski. https://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_Baranowski_(bibliograf)
Nierzwicki  Krzysztof: Odszedł wielki bibliotekarz i bibliograf – dr Henryk Baranowski. https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/3771/Nierzwicki_Odszed%c5%82_wielki_bibliotekarz.pdf?sequence=1
Zaborska Urszula: Doktor Henryk Baranowski (1920-2011). „Zapiski Historyczne” 2011 z. 2
Zaborska Urszula: Henryk Baranowski (1920-2011). W: Organizatorzy, bibliografowie, dydaktycy. Warszawa: SBP, 2015, s. 7-16 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 14)