35 rocznica śmierci Kazimiery Ankudowiczowej

27 sierpnia mija 35. rocznica śmierci dr Kazimiery Ankudowiczowej (1922-1985, z d. Wawerskiej), polonistki, redaktorki w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” (1954-1956), od 1957 r. związanej z Instytutem Książki i Czytelnictwa (IKiCz) Biblioteki Narodowej (BN). Po 15 latach doświadczeń zdobytych w Instytucie i własnych pracach badawczych zajęła się rekonstrukcją i unowocześnieniem szkolnictwa bibliotekarskiego na poziomie pomaturalnym.

Jej prace badawcze prowadzone w IKiCz koncentrowały się na czytelnictwie mieszkańców małych miast, młodzieży wiejskiej oraz wśród społeczności terenów uprzemysłowionych. Potrzeby czytelnicze tych środowisk konfrontowane były z pracą i zasobami miejscowych bibliotek publicznych. Wyniki badań, w których uczestniczyła, ukazywały się w latach 1959-1973, głównie w publikacjach BN, m.in. Biblioteki i czytelnicy w wybranych małych miastach (praca doktorska, 1968 r.) oraz w pracach zbiorowych pracowników IKiCz, a także w czasopismach. Poza pracami badawczymi prowadziła szkolenia i konsultacje na krajowych seminariach oraz konwersatoriach, brała udział w konferencjach krajowych i zagranicznych.

Na początku lat siedemdziesiątych jej zainteresowania zawodowe zdominowały zagadnienia szkolnictwa bibliotekarskiego, głównie na poziomie policealnym. Analizowała m.in. działalność Państwowego Ośrodka Korespondencyjnego Kształcenia Bibliotekarzy (POKKB), założonego w 1953 r. przez Kazimierza Maja. Koncentrowała się głównie na programach nauczania. W 1972 r. objęła kierownictwo POKKB i rozpoczęła gruntowną modernizację tej instytucji. Młodzi pracownicy zostali wsparci przez ekspertów z IKiCz BN, opracowano nowe programy szkolenia, wymieniono kadrę współpracowników we wszystkich filiach w kraju. Jako konsultantów zaangażowano m.in. wykładowców bibliotekoznawstwa z uczelni wyższych. Rozpoczęto przygotowywanie i edycję pomocy dydaktycznych dla wykładowców i kursantów. Dzięki staraniom Kazimiery Ankudowiczowej w 1976 r. POKKB przekształcone zostało w Centrum Ustawicznego Kształcenia Bibliotekarzy wraz z jego integralną częścią - Policealnym Studium Bibliotekarskim Zaocznym (z 15 filiami przy wojewódzkich bibliotekach publicznych).

Kazimiera Ankudowiczowa osobiście wizytowała wszystkie filie, uczestniczyła w zajęciach i omawiała je z wykładowcami. Organizowano dla nich konferencje metodyczne, wprowadzano także nowe tematy wykładów (np.: „Książka i biblioteka w środowisku”, „Podstawy nauk o kulturze”). Z jej inicjatywy do programów włączono tematykę automatyzacji bibliotek, czytelnictwa, socjologii, kultury. Promowała swoją wizję nowoczesnego kształcenia bibliotekarzy także na krajowych zjazdach bibliotekarzy, by przekazać ją szerokiej grupie zawodowej. W 1978 r. odznaczono ją nagrodą I stopnia Ministra Oświaty i Wychowania. W 1979 r. przeszła na emeryturę. Zmarła 25 sierpnia 1985 r.

H. Ł.

Zob. też:
Chruścińska Jadwiga, Pietrulewicz Danuta: Wizja nowoczesnego kształcenia bibliotekarzy – Kazimiera Ankudowiczowa. W: Śladami edukacji bibliotekarskiej. Warszawa: SBP 1995, s. 9-17 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; nr 4)
Lewicki Józef: Centrum Ustawicznego Kształcenia Bibliotekarzy. 40 lat w służbie bibliotekarstwa polskiego. „Poradnik Bibliotekarza” 1994, nr 5, s. 6-13