W latach 60. XX wieku Marshall McLuhan wprowadził termin „globalna wioska”, w rozumieniu którego media elektroniczne obalają bariery czasowe i przestrzenne, umożliwiając ludziom komunikację na masową skalę. Obecnie na globalną wioskę można byłoby popatrzeć nie tylko przez pryzmat mediów, ale i gigantycznego, globalnego obiegu wirusa. Szybko rozprzestrzeniający się wirus nie zna granic i totalnie sparaliżował pracę. Ale radzić sobie z tą sytuacją każdy musi lokalnie. Zwłaszcza na poziomie instytucji. Wiele z nich - w tym biblioteki, jest nieczynnych do odwołania. Od połowy marca masowo przeszliśmy na pracę zdalną, chociaż trudno to nazwać pracą zdalną, ponieważ bez przygotowania, z dnia na dzień, przenieśliśmy się z naszą pracą do domu. Jak sobie radzimy? W różny sposób, w zależności od działu, zakresu czynności, możliwości sprzętowych, kreatywności. Dział Instrukcyjno-Metodyczny Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie wykorzystuje ten czas bardzo intensywnie, podjęliśmy decyzję, że pracujemy tu i teraz nie czekamy. Wzięliśmy inicjatywę pracy w domu we własne ręce. Od pierwszego dnia została założona na Facebooku grupa działowa, abyśmy byli ze sobą w stałym kontakcie. Codziennie prowadzimy konsultacje online i video w sprawie bieżącej i planowanej pracy. Oprócz tej formy porozumiewania się, zaczęliśmy testować możliwości różnych komunikatorów internetowych i platform, jak: Facebook, MS Team, Hangouts, Webex, Zoom. Okazało się, że każdy z nich ma swoje zalety i wady, w zależności jak chcemy je wykorzystywać i do kontaktu z jaką grupą uczestników.
Jako że każdy z nas ma konto na Facebooku to pierwszym sposobem jaki wykorzystaliśmy to było videospotkanie osób z grupy FB. Jedna osoba wywołuje wideopołączenie i automatycznie łączy wszystkich uczestników grupy. Bardzo szybki i fajny sposób komunikacji, ale nie pozwala on udostępniać sobie ekranów i nagrywać rozmów.
Założyliśmy też grupę na MS Team. Idealne narzędzie do dłuższej pracy i komunikacji. Pozwala na dzielenie wątków komunikacyjnych oraz wideo rozmowy i wgrywanie plików nad którymi pracujemy. Testowaliśmy też podobną platformę ale angielskojęzyczną - Slack, z której korzysta WBP w Krakowie.
Do rozmów z bibliotekami powiatowymi próbowaliśmy platformę Hangouts. Niestety ma jedną podstawowa wadę - maksymalna liczba osób na jednym spotkaniu to 10. Dlatego do spotkań z bibliotekarzami sprawdzaliśmy dwie platformy rekomendowane przez środowiska edukacyjne: Zoom i Webex. Platforma Zoom jest najczęściej używanym narzędziem. Bardzo prosta i intuicyjna w obsłudze, ale w wersji darmowej można rozmawiać tylko 40 min. Wybraliśmy platformę Webex, która jest darmowa i pozwala na spotkanie wielu osób bez ograniczeń czasowych. Pierwsze spotkania potwierdziły, że to był dobry wybór.
Z naszymi videospotkaniami online poszliśmy krok dalej i zorganizowaliśmy kilka spotkań z instruktorami i dyrektorami bibliotek powiatowych naszego województwa, omawiając z nimi bieżące działania, problemy, plany, a przy okazji sprawdzając ich możliwości sprzętowe, techniczne, możliwość korzystania z platform w przyszłości. Reakcja uczestników na takie formy komunikacji była bardzo pozytywna i każdy stara się dopasować, żeby móc uczestniczyć w takich spotkaniach.
Zorganizowaliśmy także spotkania z kolegami z DIMów z bibliotek wojewódzkich biorących udział w programie zainicjowanym przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego „Nie siedź - sieciuj!”. Jest to program pilotażowy, w którym bierze udział 5 WBP – Kielce, Lublin, Olsztyn, Toruń, Wrocław. Dzięki temu możemy się konsultować w sprawie programu, pomysłów na realizację, dzielimy się naszymi problemami, pomysłami, szkoleniami online.
W ramach projektu „Nie siedź - sieciuj!” WBP im. H. Łopacińskiego w Lublinie chce zaproponować instruktorom powiatowym cykl szkoleń z psychologiem pracy – dr Agnieszką Kozak, aby wzmocnić bibliotekarzy w czasie pracy zdalnej i usystematyzować pracę instruktorów i własną. Aby nauczyć się wspólnie funkcjonować zawodowo w zaistniałej sytuacji.
Nasz czas poświęcamy także na szkolenia, korzystamy z webinariów jakie oferują: Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, Sektor 3.0, Kadra Kultury, Narodowe Centrum Kultury, Labib, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, platforma home.pl S.A, SentiOne Team, iComms. Codziennie słuchamy streamów literackich, m. in.: Unia Literacka, Wirus czytania, Nogaś na żywo, Agencja Opowieści i informujemy o nich w mediach społecznościowych.
Czekając na spokojniejsze jutro i znormalizowanie funkcjonowania, pracujemy tu i teraz, szkolimy się, aby w przyszłości móc wykorzystywać różne platformy i działania, zdobytą wiedzę do pracy z instruktorami powiatowymi, z bibliotekarzami województwa lubelskiego.
Joanna Chapska
Dział Instrukcyjno-Metodyczny
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Fot. Paweł Znamierowski