Relacja z III Nowego Ogólnopolskiego Forum Bibliotek Pedagogicznych

W dniach 14-15 czerwca 2018 r. odbyło się III Nowe Ogólnopolskie Forum Bibliotek Pedagogicznych. Tematem tegorocznej Konferencji zorganizowanej przez Pedagogiczną Bibliotekę Wojewódzką w Krakowie było Kreowanie wizerunku biblioteki pedagogicznej.  Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich objęło wydarzenie patronatem honorowym.

Nie możesz mieć lepszego jutra, jeśli cały czas myślisz o wczoraj.
Charles F. Kettering

Inicjatywa organizacji Forum

Ogólnopolskie Forum Bibliotek Pedagogicznych zainicjowane zostało w 2013 r. Pierwsze trzy Konferencje organizowano we współpracy z Instytutem Informacji Naukowej
i Bibliotekoznawstwa (obecnie Instytut Nauk o Informacji ) Uniwersytetu Pedagogicznego
w Krakowie, a od 2016 r. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Krakowie, jedyna wśród bibliotek pedagogicznych o statusie naukowym, organizuje Forum rokrocznie samodzielnie.

Przebieg Konferencji

Krakowskim akcentem tegorocznej Konferencji był witający Gości przed wejściem Lajkonik. Szczodrze obdzielał uderzeniami buławy wszystkich – jak głosi tradycja – na szczęście.

Gości Forum powitała Dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Krakowie Anna Piotrowska. Zaproszenie na Konferencję przyjęli dyrektorzy i przedstawiciele środowiska oświatowego i naukowego: Dyrektor Departamentu Edukacji i Kształcenia Ustawicznego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego Dariusz Styrna, Starszy Wizytator Kuratorium Oświaty w Krakowie Irena Legutko, reprezentująca Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli ODN w Krakowie Małgorzata Wojnarowska, Prezes Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkól Polskich Oddziału w Krakowie Agnieszka Miśkiewicz, Sekretarz Zarządu Okręgu Małopolskiego SBP Aneta Giza, Dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej prof. zw. dr hab. Zdzisław Pietrzyk z Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ, dr hab. prof. UŁ Ewa Andrysiak z Katedry Informatologii i Bibliologii UŁ, dr hab. prof. UP Grażyna Wrona  z Instytutu Nauk o Informacji UP w Krakowie, członkowie Rady Naukowej PBW w Krakowie: Przewodnicząca dr Agnieszka Fluda-Krokos z Instytutu Nauk o Informacji UP w Krakowie, dr hab. Andrzej Kaliszewski z Instytutu Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej UJ, dr Stanisław Dziedzic Dyrektor Biblioteki Kraków, dr Sabina Kwiecień z Instytutu Nauk o Informacji UP w Krakowie dr Magdalena Wójcik z Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ.

Dyrektor Biblioteki Narodowej dr Tomasz Makowski przesłał list, który odczytano, a Dyrektorzy Instytutu Nauk o Informacji UP w Krakowie dr hab. prof. UP Michał Rogoż oraz Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ dr hab. Remigiusz Sapa złożyli przed Konferencją życzenia dobrych obrad, co przekazano obecnym.

W III Nowym Forum uczestniczyli ponadto dyrektorzy i wicedyrektorzy bibliotek pedagogicznych i publicznych, bibliolodzy, pedagodzy, nauczyciele, bibliotekarze, doktoranci, specjaliści różnych dziedzin, których obszarem zainteresowania są zmiany zachodzące w bibliotekach i placówkach oświatowych.

W pierwszym dniu obrady podzielone były na trzy sesje. Pierwszą prowadziła dr hab. prof. UP Grażyna Wrona.

Wykład otwierający Forum wygłosiła psycholog, socjolog, coach, trener biznesu, wykładowca akademicki dr Joanna Heidtman z Wyższej Szkoły Europejskiej im. J. Tischnera w Krakowie. W wystąpieniu omówione zostały psychologiczne aspekty zmian i adaptacji do nich, z perspektywy indywidualnej i społecznej. Słuchaczy zainteresowała szczególnie tzw. „długa ciemna noc innowatora”, która czeka każdego, kto podejmuje się przeprowadzenia przełomowych zmian.

Drugi referat przedstawiła Małgorzata Wojnarowska z Małopolskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Krakowie. Prelegentka przyjęła tezę, że najlepszą wizytówkę placówki oświatowej stanowi profesjonalny pracownik. Zwróciła szczególną uwagę na kompetencje kadry zarządzającej, która powinna mieć na względzie motywowanie i docenianie pracowników, dbałość o relacje wewnętrzne i dobrą atmosferę pracy.

Trzecie wystąpienie przygotowała dr Agnieszka Fluda-Krokos z Instytutu Nauk o Informacji Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Pani Doktor poddała analizie logo, jako jeden z elementów tworzących tożsamość biblioteki i jej indywidualny czynnik identyfikujący. Uczestnicy z ciekawością zapoznali się z przykładami logo bibliotek pedagogicznych oraz kwestii spełniania przez nie warunków cech pożądanych.

Drugą sesję otworzył dr hab. Andrzej Kaliszewski.

Jako pierwsza głos zabrała Sylwia Czacharowska Dyrektor Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Pedagogicznej w Olsztynie, Przewodnicząca Konferencji Dyrektorów Bibliotek Pedagogicznych. Prelegentka nawiązała do trwającego roku jubileuszu odzyskania przez Polskę niepodległości. Przypomniała ideę powoływania do życia bibliotek pedagogicznych, tworzonych po 1918 roku. Biblioteki pedagogiczne stanowią specyficzną grupę bibliotek specjalistycznych. Służyły i nadal służą wspieraniu procesu kształcenia i doskonalenia nauczycieli.

W drugim referacie dr Dagmara Kawoń-Noga z Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu przedstawiła istotę profilu placówki oświatowej i kreowanie jej wizerunku w przestrzeni publicznej. Do analizy wybranych działań Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Opolu w tym zakresie, Prelegentka wybrała metodę studium przypadku.

Dr Lidia Ippoldt z Biblioteki Pedagogicznej w Skawinie zapoznała uczestników z wybranymi inicjatywami realizowanymi w reprezentowanej przez siebie placówce. Różnorodne przedsięwzięcia kierowane do różnych grup odbiorców wpływają na zmianę wizerunku biblioteki w środowisku.

W kolejnym wystąpieniu Maciej Wojnicki z firmy LOFI Robot zareklamował system do konstruowania robotów, oparty o narzędzia ARDUINO i SCRATCH. W krótkim komunikacie utwierdził słuchaczy w przekonaniu, że nowoczesne  systemy i platformy zamieniają robotykę w twórczą zabawę nie tylko dzieci, ale i dorosłych.

Trzecią sesję prowadziła dr Magdalena Wójcik.

Jako pierwszy głos zabrał Karol Baranowski z Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Krakowie. Interaktywne wystąpienie poświęcił grom miejskim, które na stałe wpisały się w kalendarz imprez organizowanych przez Bibliotekę, a także w partnerstwie z innymi instytucjami. Przedstawił możliwości wykorzystania gier miejskich w budowaniu marki biblioteki.

W drugim referacie Agnieszka Szefer-Trela reprezentująca firmę Ginger Trainings omówiła potencjał filmu i prowadzenia transmisji wideo. Umiejętne korzystanie z wymienionych narzędzi oraz portali społecznościowych może pozytywnie wpłynąć na promocję biblioteki kreując ją na nowoczesną placówkę.

Dr Jan Argasiński z Zakładu Technologii Gier na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego nakreślił obraz współczesnych technologii związanych z kreowaniem wirtualnej i poszerzonej rzeczywistości. Omówił przykłady zastosowań VR (Virtual Reality) i AR (Augmented Reality) w różnych dziedzinach, zwłaszcza interesujących instytucje naukowe i kulturalne.

Po dniu wypełnionym różnorodnymi wystąpieniami i naukowymi dyskusjami organizatorzy zaprosili Uczestników Konferencji na kolację do stylowej restauracji w kamienicy z XIV w. mieszczącej się przy ul. Szczepańskiej 1. Pierwszy dzień zakończyło wspólne wyjście na spektakl do Teatru Szczęście.

Drugiego dnia obrady podzielone były na dwie sesje. Poranną moderował prof. zw. dr hab. Zdzisław Pietrzyk.

W pierwszym referacie dr Katarzyna Sanak-Kosmowska reprezentująca Katedrę Marketingu Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie dokonała szczegółowej analizy online marketingu. Internet i strony www stosuje się jako medium w celu poznania potrzeb klientów.

Drugie wystąpienie przygotowały Beata Kania Dyrektor Biblioteki Pedagogicznej w Tarnowie i Lidia Marzec Wicedyrektor tej placówki. Prelegentki omówiły zmianę w tworzeniu spójnego wizerunku biblioteki, dostosowaną do założeń Systemu Identyfikacji Wizualnej Województwa Małopolskiego. Wymieniły też metody i formy promocji związane z realizacją rocznego planu marketingowego.

W trzecim referacie Sylwia Bąbik z Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Warszawie zapoznała słuchaczy z innowacyjnymi projektami zorientowanymi na podnoszenie atrakcyjności oferty biblioteki. Dało to obraz wielości działań prowadzonych przez współczesne biblioteki pedagogiczne.

Czwarte wystąpienie, także dotyczące przykładów dobrych praktyk, przygotowała Alicja Kisała, która opowiedziała o wydarzeniach edukacyjnych i kulturalnych przeprowadzanych w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Opolu.

Magdalena Krasowska-Igras w zamykającej pierwszy panel prezentacji podzieliła się pomysłami sprawiającymi, że biblioteki stają się zauważane, doceniane, piękne i komfortowe. Firma Dimpact, którą reprezentowała współpracuje m.in.   z duńską firmą Lammhults Biblioteksdesign specjalizującą się architekturze bibliotecznych wnętrz, projektującą w bardzo cenionym w Polsce, skandynawskim stylu.

Drugą sesję prowadziła dr hab. prof. UP Grażyna Wrona.

Ostatnią część Konferencji rozpoczęła referatem Elżbieta Mieczkowska Dyrektor Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Pedagogicznej w Elblągu. Prelegentka odniosła się do dywersyfikacji bibliotek pedagogicznych w stosunku do ich tożsamości. Omówiła także podejmowane w kierowanej przez Nią placówce działania edukacyjne i ich odbiór przez najważniejszych klientów biblioteki jakimi są nauczyciele.

Kolejne wystąpienie Katarzyna Kapek z Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Lublinie poświęciła bibliotekarzom i ich wpływowi na budowanie wizerunku biblioteki. Kompetentny i dbający o swój image pracownik stanowi „żywą wizytówkę” placówki oświatowej.

Trzeci referat przygotowały Stefania Hrywna i Małgorzata Kucman z Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Pedagogicznej w Olsztynie. Prelegentki wskazały skuteczne formy działań podejmowanych na rzecz środowiska oświatowego. Wymieniły możliwości docierania z ofertą edukacyjną do nauczycieli.

Ostatni referat wygłosiła Anna Walska-Golowska z Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Krakowie, doktorantka na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Pedagogicznego. Słuchacze poznali istotę mentoringu i możliwości zastosowania go w placówce oświatowej w celu zacieśniania współpracy między pracownikami, wzajemnego inspirowania, przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu.

Na zakończenie Konferencji Anna Piotrowska Dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Krakowie podziękowała wszystkim za udział, owocne obrady i zaprosiła na Forum za rok.

Z inicjatywy Sylwii Czacharowskiej obecni na Forum dyrektorzy i przedstawiciele bibliotek pedagogicznych podjęli dyskusję na temat możliwości udziału bibliotek pedagogicznych i zabrania głosu przez ich reprezentantów w projekcie zmian przygotowywanym przez Ministerstwo dotyczącym Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych bibliotek pedagogicznych.

Podsumowanie

Tworzenie pozytywnego, atrakcyjnego obrazu biblioteki jest procesem ciągłym, który wymaga od zespołu nie tylko zaangażowania oraz współpracy, ale także umiejętności otwarcia się na zmiany i traktowania ich jako szansy wzmocnienia pozycji bibliotek pedagogicznych w środowisku oświatowym, naukowym i lokalnym.

Uczestnicy Forum podkreślali trafność wybranego tematu oraz potrzebę dokonywania zmian w kreowaniu wizerunku bibliotek pedagogicznych. Wspólne obrady utwierdziły nas w przekonaniu, że e-marketing stanowi istotny element działań podejmowanych w bibliotekach. Nowoczesne metody i formy promocji placówki, planowanie kampanii informacyjnych, przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym, kulturalnym i społecznym, tworzą pozytywny wizerunek bibliotek w środowisku. Istotną rolę w zakresie budowania marki biblioteki odgrywa kadra, w przypadku bibliotek pedagogicznych to wykwalifikowane grono nauczycieli bibliotekarzy. Podniesienie standardu, jakości wyposażenia, wystroju i aranżacji wnętrz bibliotek pedagogicznych wpłynęłoby na lepsze postrzeganie ich jako ważnych i atrakcyjnych dla potencjalnych partnerów.

Marta Truszczyńska – wicedyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Krakowie, członek komitetu organizacyjnego III Nowego Ogólnopolskiego Forum Bibliotek Pedagogicznych.

Anna Walska-Golowska – kierownik Wydziału Współpracy ze Środowiskiem Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Krakowie, doktorantka na Wydziale Filologicznym UP w Krakowie, członek komitetu organizacyjnego III Nowego Ogólnopolskiego Forum Bibliotek Pedagogicznych. 

foto: Marta Jesionek