Narodowe Czytanie 2014 w Chrzanowie.

NARODOWE CZYTANIE – brzmi dumnie, bo taki też ma być wydźwięk  akcji, choć w różnych formach -  poważnie, a czasami całkiem na wesoło przygotowywane. Czytanie zainaugurowała w 2012 r. wspólna lektura „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. W 2013 r. w całej Polsce odbyło się wspólne czytanie dzieł Aleksandra Fredry. W tym roku Prezydent polecił uwadze rodaków publiczne czytanie „Trylogii” Henryka Sienkiewicza, dzieła, które zyskało miano Biblii narodowej.  Liczba instytucji, bibliotek, szkół i organizacji które biorą udział w Narodowym Czytaniu, zwiększa się z roku na rok. Dwa lata temu, kiedy czytano "Pana Tadeusza", było ich zaledwie 60, w zeszłym roku "Zemsta" czytana już była w ponad 700 miejscach. Tegoroczna liczba zgłoszeń - 1532, oznacza ponad dwukrotny wzrost uczestników czytania w ciągu jednego roku. Słowem – to doskonała promocja czytelnictwa i literatury polskiej, która wybiega również poza granice naszego kraju. A w różnych miejscach wizje Narodowego Czytania są różne. Jak przedstawiała się tegoroczna edycja?

W Warszawie Prezydent Komorowski otworzył w sobotę w południe (6.09) Narodowe Czytanie głośną lekturą pierwszych stron "Potopu…w Krakowie głównym punktem akcji było "Czytanie w Barbakanie"…we Wrocławiu, w tramwajach i autobusach ubrani w stroje z epoki Sienkiewiczowskich bohaterów wolontariusze czytali fragmenty "Potopu", a w Mińsku Mazowieckim odbyła się próba pobicia rekordu Guinnessa w maratonie czytelniczym dzieł Henryka Sienkiewicza…czytano nawet w Rzymie - w mieście, które Sienkiewicz uznawał za swoją drugą duchową ojczyznę.

A jak było w Chrzanowie? Od trzech lat akcję w mieście koordynuje Miejska Biblioteka Publiczna w Chrzanowie. Tym razem postanowiliśmy zabrać mieszkańców Chrzanowa w literacką podróż z Henrykiem Sienkiewiczem, która przybrała formę wielkiego happeningu pod hasłem „SIENKIEWICZOWSZCZYZNA, CZYLI LITERACKA PODRÓŻ
Z HENRYKIEM SIENKIEWICZEM”.

"Gdziekolwiek się udajemy, warto podróżować z Jego książkami; podróżowanie stało się jego sposobem na życie, przez biografów i historyków nazywany latającym holendrem
i polskim Odyseuszem"– tak przywitaliśmy wszystkich gości na happeningu bibliotecznym w gmachu biblioteki, a zaraz potem sam Henryk Sienkiewicz (Zbigniew Klatka) zaprosił wszystkich do literackiej zabawy tymi oto słowy (tekst z zaproszenia):

Ja, Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz herbu Oszyk,
 narodzony w Ziemi Okrzejskiej, matce zawdzięczający pociąg do literatury,
obrawszy sobie pseudo Litwos, ale i pod prawdziwym nazwiskiem piszący,
przyjmując tytuł kawalera Legii Honorowej i członka Serbskiej Akademii Nauk i Umiejętności,
w dniu Jubileuszu swego A.D. 1900r. uhonorowany z wdzięcznością wielką Oblęgorkiem,
jako darem narodowym i Nagrodą Nobla w roku 1905, zyskałem miłość swoich i uznanie obcych. Cierpiąc zawżdy w przeszłości wielce na brak ziemi naszej ukochanej,
pracowałem  dla niej szaleńczo piórem tworząc  „Trylogię” ku pokrzepieniu serc wszystkich, et caetera, et caetera…
Z poważaniem wielkim zapraszam obywateli miasta Chrzanowa,
za namową Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego
 do wielkiego NARODOWEGO CZYTANIA dzieł moich.
6 września 2014r. o godz. 10.00
 w gmachu Miejskiej Biblioteki Publicznej owe czytanie rozpoczniemy,
by dalej przejść dumnie  z miłośnikami memi na Chrzanowski Rynek ,
gdzie dzieło Narodowego Czytania kontynuować będziem.
Uczyńcie mi więc zaszczyt tłumnie w dzień owy sobotni na Rynku się zjawiając,
by wspólnie z Hajduczkiem, Panem Michałem, Oleńką, Kmicicem, Heleną i Skrzetuskim,
w towarzystwie wiernego Zagłoby czy walecznego Podbipięty w NARODOWE CZYTANIE się włączyć,  zabawom literackim oddać się zapamiętale, staropolskich smakołyków posmakować i nagród w konkursach wielu zdobyć.

…po rozdaniu specjalnego biletu (z oryginalną pieczęcią Narodowego Czytania 2014, prosto z Kancelarii Prezydenta RP), barwnym korowodem przeszliśmy i przejechaliśmy bryczką na Chrzanowski Rynek gdzie Narodowe Czytanie kontynuowaliśmy. Czytali włodarze miasta, przedstawiciele instytucji i organizacji, szkół i stowarzyszeń, czytali czytelnicy i mieszkańcy miasta.

       Całość widowiska happeningowego opierała się na literackiej podróży - w postać pięknej narratorki wcieliła się Olga Piotrowska (nauczyciel I LO ) i to ona była naszą przewodniczką w sienkiewiczowskiej podróży, a towarzyszył jej sam Henryk Sienkiewicz, czyli jak zawsze znakomity aktorsko Zbigniew Klatka. Towarzyszyły nam również postaci sienkiewiczowskie w strojach epokowych, licealiści z I LO w Chrzanowie, jak również jej absolwenci oraz seniorzy. W trakcie happeningu wszyscy bawili się quizami literackimi i konkursami? ale najważniejsze były oczywiście TEKSTY Z "TRYLOGII" I I INNYCH POWIEŚCI HENRYKA SIENKIEWICZA. Szczegóły chrzanowskiego happeningu na www.mbp.chrzanow.pl i www.kulturalnychrzanow.pl

Na koniec warto może zacytować innego pisarza Witolda Gombrowicza z tekstu z 1953 r.: Czytam Sienkiewicza. Dręcząca lektura. Mówimy: to dosyć kiepskie, i czytamy dalej. Powiadamy: ależ to taniocha - i nie możemy się oderwać. Wykrzykujemy: nieznośna opera! I czytamy w dalszym ciągu urzeczeni. Potężny geniusz! - i nigdy chyba nie było tak pierwszorzędnego pisarza drugorzędnego. To Homer drugiej kategorii, to Dumas ? ojciec pierwszej klasy. Odtąd nic innego Polakowi nie mogło naprawdę się podobać.
Sienkiewicz całą Trylogię zamknął jednym zdaniem: "na tym kończy się ten szereg książek pisanych w ciągu kilku lat i w niemałym trudzie - dla pokrzepienia serc". I tak jest do dnia dzisiejszego i oby jeszcze dłużej.

W tym roku przy całym przedsięwzięciu współpracowali z biblioteką: I Liceum Ogólnokształcące w Chrzanowie, Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Chrzanowie, Parafia Matki Bożej Różańcowej w Chrzanowie, Piekarnia Roman Szwagrzyk / Byczyna

A w przyszłym roku? Już wiemy – czytamy „lalkę” Bolesława Prusa.

Opracowanie scenariusza akcji : Olga Nowicka, Ewelina Deluga, Dział Promocji Biblioteki i Upowszechniania Czytelnictwa (moderator akcji)

Olga Nowicka
Dział Promocji Biblioteki i Upowszechniania Czytelnictwa