XXII Targi Książki Historycznej - relacja

XXII Targi Książki Historycznej, jak co roku, zgromadziły wielu pasjonatów historii i miłośników dobrej literatury. Od 28 listopada do 1 grudnia, w Arkadach Kubickiego na Zamku Królewskim w Warszawie, można było odwiedzić stoiska ponad 100 wystawców, wziąć udział w spotkaniach autorskich, prelekcjach, seminariach, obejrzeć pokazy grup rekonstrukcyjnych czy uczestniczyć w spacerach historycznych.

Wydawnictwo SBP już po raz trzeci brało udział w targach, prowadząc stoisko zbiorcze w ramach III Salonu Bibliotek. Na stoisku, prócz publikacji wydawnictwa SBP, swoje książki sprzedawała bądź rozdawała m.in. Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy, Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, Miejska Biblioteka Publiczna w Radomiu, Książnica Płocka, Książnica Pruszkowska, Biblioteka Śląska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Hrubieszowie. Ponadto Biblioteka Narodowa oraz Centralna Biblioteka Wojskowa prezentowały zbiory na stoiskach indywidualnych.

W czwartek, 28.XI, podczas uroczystej inauguracji Targów, rozstrzygnięto już po raz 19-ty konkurs o Nagrodę KLIO. Nagroda ta jest przyznawana autorom książek i wydawcom za wyjątkowy wkład w popularyzację historii. W tym roku zdobył ją Stanisław Jaczyński za książkę „Ocaleni od zagłady. Losy oficerów polskich ocalałych z masakry katyńskiej”. W kategorii monografii naukowych nagrodę otrzymała Marta Cobel-Tokarska za publikację "Bezludna wyspa, nora, grób. Wojenne kryjówki Żydów w okupowanej Polsce", zaś w kategorii varsaviana wyróżniono pracę zbiorową Krzysztofa Stopki, Andrzeja Zięby, Armena Artwicha i Moniki Agopsowicz - album "Ormiańska Warszawa". Wśród wydawnictw nagrodzono Muzeum Pałac w Wilanowie za książkę "Portret Polski. Tradycja i świadomość historyczna" Krystyny Gutowskiej-Dudek; Agorę, Wydawnictwo Bellona i Narodowe Centrum Kultury za "Wielki terror 1937-1938" Tomasza Kizny; IPN za publikację "Śladami zbrodni 1944-1956. Przewodnik po miejscach represji komunistycznych lat 1944-1956" pod redakcją naukową Tomasza Łabuszewskiego; Księgarnię Akademicką i IH PAN za książkę "Stefan Kieniewicz - Henryk Wereszycki. Korespondencja z lat 1947-1990" oraz Wydawnictwo UJ i Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau za wydanie publikacji Ireny Paczyńskiej "Grypsy z Konzentrationslager Auschwitz Józefa Cyrankiewicza i Stanisława Kłodzińskiego".

W piątek, 29 listopada o godz. 12, w ramach III Salonu Bibliotek, odbyło się seminarium „Opiekunowie polskich zbiorów za granicą” inspirowane najnowszą publikacją SBP „Kustosze księgozbiorów polskich za granicą” pod redakcją Hanny Łaskarzewskiej. Oprócz autorki, swoje wystąpienia zaprezentowali: dr Anna Krochmal (Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych) i prof. Jacek Puchalski (Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW). Poruszono kwestie pracy nad książką i problemów, z jakimi spotkano się przy jej tworzeniu. Pomysł na publikację narodził się 2 lata temu. Wtedy również stworzono grupę odpowiedzialną za jej powstanie. Zebrano listę ośrodków polonijnych na całym świecie i podjęto próby kontaktu z ich przedstawicielami. Okazało się, że tylko niektóre instytucje były zainteresowane udziałem w przygotowaniu książki. Skutkiem tego autorami większości biogramów są autorzy mieszkający w Polsce.

Prof. Puchalski w swoim wystąpieniu podkreślił zasadność użycia pojęcia „kustosze” w odniesieniu do bohaterów wydanej publikacji. Wyjaśnił, iż osoby związane z pracą w ośrodkach polonijnych, mimo, że nie zawsze posiadały wykształcenie bibliotekarskie, często poświęcały bibliotekom całe swoje życie – czas i środki materialne, aby jak najlepiej służyć ochronie dziedzictwa narodowego za granicą. Historia placówek jest mocno spersonalizowana, związana z losem konkretnych ludzi, po których śmierci często nie można było znaleźć godnych kontynuatorów ich dzieła.

W dalszej części spotkania dr Anna Krochmal zaprezentowała działania podejmowane przez NDAP, aby chronić dziedzictwo polonijne w ośrodkach zagranicznych. Są to m.in. porządkowanie, zabezpieczanie, komputeryzacja i digitalizacja zbiorów, kształcenie kadry polonijnej w Polsce oraz wydawanie wspólnych publikacji i promocja zbiorów w kraju. Omówiła również najistotniejsze problemy dotyczące ośrodków polonijnych, takie jak choćby braki kadrowe czy pilna potrzeba przeszkolenia nowych pracowników.

W ramach dyskusji kończącej seminarium padło pytanie o polskie archiwa na Litwie i Ukrainie. Poruszono także kwestię wciąż nieuregulowanej sytuacji prawnej Muzeum Polskiego w Rapperswil, w Szwajcarii.

Natomiast w sobotę, 30 listopada o godz. 11.30, Stowarzyszenie zaprosiło wszystkie dzieci na słuchanie polskich baśni i legend. Teksty niesamowitych opowieści czytała młodzież z ogniska teatralnego działającego przy Teatrze Ochota. Dla zaciekawionych słuchaczy prowadzący spotkanie przygotowali także specjalny konkurs z cennymi nagrodami ufundowanymi przez MBP w Olsztynie i Firmę Aleph oraz na pocieszenie dla tych, którzy nie osiągnęli podium, balony, zakładki-sówki i cukierki.

Nad. Sylwia Kiełek i Małgorzata Woźniak

• zob. pozostałe zdjęcia