Jubileusz 95-lecia Centralnej Biblioteki Statystycznej

16 lipca 2013 r. odbyło się w Czytelni uroczyste zebranie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich z okazji 95-lecia Centralnej Biblioteki Statystycznej.

W uroczystościach wzięło udział: Kierownictwo GUS: dr Halina Dmochowska - wiceprezes GUS, Krzysztof Kurkowski - wiceprezes GUS, Anna Borowska - Dyrektor Generalny GUS oraz grono pracowników Urzędu, Biblioteki i Archiwum.
Z ramienia władz SBP w jubileuszu wzięły udział: dr Barbara Budyńska - Sekretarz Generalny Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Barbara Chlebicka - Abramowicz - Przewodnicząca Zarządu Oddziału Warszawskiego SBP, Monika Sówka Cychner – Członek Zarządu Oddziału Warszawskiego SBP.

Po powitaniu gości dyrektor CBS wręczyła dyplomy uznania i okolicznościowe albumy dla ogromnie zasłużonych dla rozwoju Biblioteki: Jana Bergera (konsultanta GUS) i Wojciecha Adamczewskiego (dyrektora Zakładu Wydawnictw Statystycznych). W imieniu Kierownictwa GUS i swoim własnym dr Halina Dmochowska - wiceprezes GUS - podziękowała bibliotekarzom za dobrą pracę i wkład w rozwój statystyki publicznej w Polsce.

Sekretarz Generalny SBP – dr Barbara Budyńska i Przewodnicząca Zarządu Oddziału Warszawskiego SBP – Bożena Chlebicka-Abramowicz przekazały w imieniu SBP życzenia sukcesów Bibliotece, jej pracownikom i satysfakcji użytkowników CBS.

W części merytorycznej zebrania - dyrektor CBS Bożena Łazowska – przedstawiła życie i działalność naukową prof. Stefana Szulca – jej pierwszego kierownika, dyrektora GUS w latach 1945-1949, wybitnego demografa i statystyka, a emerytowany dyrektor CBS - Andrzej Jopkiewicz - omówił życie i działalność dr Ireny Morsztynkiewicz, najbardziej zasłużonego dyrektora Biblioteki, autorki kilkudziesięciu prac naukowych z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, wybitnej działaczki SBP i IFLA.

Następnie kierownik działu udostępniania zbiorów CBS – Dorota Kierska – scharakteryzowała okolicznościową wystawę poświęconą 95-leciu Biblioteki i zaprosiła uczestników zebrania do jej obejrzenia.

Podstawowym założeniem przy gromadzeniu materiałów do ekspozycji była chęć ukazania wielotorowego rozwoju Biblioteki. Przy pomocy przedstawionych na wystawie „95 lat Centralnej Biblioteki Statystycznej 1918 – 2013” opracowań książkowych, wspomnień, czasopism, dokumentów kartograficznych i elektronicznych zaproszono zwiedzających w podróż przez historię i współczesność ku przyszłości.

Starano się przede wszystkim podkreślić ogromny wkład osób, które najpierw dostrzegły potrzebę, a następnie podjęły decyzję o utworzeniu biblioteki oraz kolejne, które z pełnym zaangażowaniem pracowały przez kolejne lata nad jej kształtem i modernizacją. Zaprezentowano biogramy i bibliografie prac prof. Ludwika Krzywickiego, prof. Józefa Buzka, prof. Stefana Szulca oraz dr Ireny Morsztynkiewiczowej.

Na wystawie przedstawiono główne prace twórców GUS i Biblioteki: prof. Józefa Buzka (Uwagi na zbliżający się spis ludności, Problemat równowagi budżetu państwowego w świetle statystyki finansowej, Zakres działania i budżety państwowe urzędów statystycznych przed wojną i obecnie), prof. Ludwika Krzywickiego (Projekt organizacji statystyki cen, Serwituty w 1912 r.), prof. Stefana Szulca (Badania nad rozrodczością w Polsce, Wartość materiałów statystycznych dotyczących stanu ludności b, Królestwa Kongresowego, Metody Statystyczne, O tzw. standaryzacji czyli poprawianiu współczynników), dr Ireny Morsztynkiewicz (Biblioteka GUS, Nowy gmach Biblioteki Głównego Urzędu Statystycznego, sprawozdania z prac Międzynarodowej Federacji Bibliotekarzy - IFLA), a także publikacje własne Centralnej Biblioteki Statystycznej (bibliografie wydawnictw GUS i bibliografie tematyczne, biuletyny nabytków, informatory i foldery) oraz wybór statystycznych publikacji międzynarodowych.

Ekspozycja pokazała też cykl wspomnień o Bibliotece m. in. prof. Kazimierza Romaniuka, Stanisława Róga, Stefanii Zdrodowskiej, Zygmunta Peukera.

Na wystawie zaprezentowano rys historyczny Biblioteki wraz z „Regulaminem dla osób korzystających z Bibljoteki Głównego Urzędu Statystycznego” z 5 marca 1924 r. pióra Ireny Morsztynkiewiczowej, wieloletniej dyrektorki oraz późniejsze omówienia autorstwa Andrzeja Jopkiewicza - Centralna Biblioteka Statystyczna GUS: dzieje, zbiory, zadania i dyrektor Bożeny Łazowskiej - 90 lat Biblioteki GUS w służbie statystyki polskiej- misja, ludzie, zadania. Klamrą spinającą historię i współczesność jest przedstawione na ekspozycji kalendarium wydarzeń, których Biblioteka jest główną bohaterką.

Materiały eksponowane na wystawie podzielono na dwie części. W pierwszej zaprezentowano retrospektywne i bieżące opracowania odnoszące się do działalności wydawniczo – popularyzatorskiej Biblioteki, w tym serie Roczniki statystyczne świata w księgozbiorze Centralnej Biblioteki Statystycznej (1969-1997), Bibliografie Wydawnictw GUS (1968-2013), opracowania dotyczące organizowanego przez Bibliotekę Ogólnopolskiego Konkursu Statystycznego – m.in. 30 konkursów ze znajomości Małego Rocznika Statystycznego (2001). Pokazano także wybór katalogów wystaw Centralnej Biblioteki Statystycznej z lat 1966-2011 i wydawany od 1937 r. Biuletyn Nabytków CBS.

W drugiej części wystawy pokazano wybrane najcenniejsze cimelia statystyczno-demograficzne ze zbiorów Biblioteki, w tym m.in. : Historical Statistics of the United States 1789 – 1945, The State of Food and Agriculture a Survey of World Conditions and Prospects 1949, Year Book of Labour Statistics 1945- 89, World Economic Report 1948, Rocznik Statystyczny 1921-1939, Miesięcznik Statystyczny 1920 -1923, Statystyka Pracy 1922 -1939, Kwartalnik Statystyczny 1924-1934, Handel Zagraniczny 1924 -1939, Statystyka Cen 1929-1935, Bulletin de Statistique Agricole et Commerciale 1912 – 1946, Quarterly Publications of the American Statistical Association 1912 – 1921…

Ekspozycja ukazała też reprezentatywny dla zbiorów kartograficznych CBS wybór map i atlasów statystyczno-ekonomicznych (Atlas Statystyczny wydany przez GUS w 1930 r., Atlas Statystyczny opracowany w GUS w 1970 r., mapy wyznaniowe i narodowościowe Galicji z 1900 r. etc.).

Opr. Dorota Kierska, Bożena Łazowska