Aż dziwne wydają się wyniki badań czytelnictwa w Polsce w perspektywie kolejnej część i książki z serii Biblioteka - Dzieci – Młodzież autorstwa Alicji Ungeheuer-Gołąb „Literackie inspiracje w rozwoju przedszkolaka”. Dzieci w tym okresie charakteryzują się niezwykłą ciekawością świata, a książka staje się naturalnym źródłem pozyskiwania przez nie informacji o nim.
Czytelnik pomiędzy 4. a 6. rokiem życia wymaga jeszcze dorosłego pośrednika, który otworzy przed nim niezwykły świat literatury. Pośrednik ten jednak musi świadomi dobierać prezentowane dziecku treści. W tym wyborze z całą pewnością pomoże zamieszczony na końcu książki Kanon lektur przedszkolaka, a także spis poetów tworzących z myślą o dzieciach. Obok niezmiennych pozycji, które czytana są dzieciom na całym świecie od lat, pojawiły się tutaj propozycje całkiem nowe. W tym okresie, co podkreśla autorka, przedszkolak zaczyna stykać się już z dłuższymi utworami, które są mu czytane i prezentowane w częściach, warto więc świadomi je wybierać.
Jednym z najistotniejszych zadań rodziców i wychowawców młodego człowieka jest zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa. Literatura staje się, jak nazywa autorka, „bezpiecznym miejscem” dla przedszkolaka, gdyż często opisywane są w niej dom rodzinny i postać matki. Jasny podział na bohaterów pozytywnych i negatywnych, a także „pewne” szczęśliwe zakończenie, mają również zapewnić bezpieczeństwo młodemu czytelnikowi. Jednocześnie autorka przypomina, że jednym z najważniejszych zadań baśni jest oswajanie dziecka ze złem, którego nie zdoła uniknąć w swoim życiu.
Przedszkolaka fascynuje nie tylko sam teść utworu, ale również jego językowa konstrukcja. Niezwykle ważne w tym okresie są dla niego wyliczanki, zgadywanki, a nawet słowa o ciekawym brzmieniu – bez względu na to, czy mają one jakieś treściowe znaczenie. Bardo często ten aspekt wykorzystywany bywa przez twórców literatury dziecięcej.
Autorka przekonuje i zachęca do zaznajamiania przedszkolaka również z poezją. Z dużą łatwością wyczuwa on nastrój poszczególnych wierszy, nawet jeśli nie zna jeszcze znaczeń wszystkich wyrazów, którymi posłużył się poeta.
Alicja Ungeheuer-Gołąb radzi, żeby wychowawcy i rodzice dziecka nie uciekali od tematów trudnych. Odpowiednio dobrana literatura znacznie ułatwi przedszkolakom zrozumienie tematów związanych ze śmiercią, sacrum, a także z biologiczną stroną życia człowieka.
Ciekawym pomysłem są również zamieszczone przez autorkę na końcu książki przykładowe propozycje zabaw z dzieckiem w wieku przedszkolnym, które zostały zainspirowane utworami poetyckimi. Pomysły, te nie tylko doskonale sprawdzą się w pracy z grupą przedszkolaków, ale także mogą zostać wykorzystane przez rodziców chociażby podczas deszczowych dni.
Nie da się ukryć, że jeśli chcemy, żeby statystyki czytelnictwa w przyszłości w naszym kraju prezentowały się bardziej optymistycznie, musimy zachęcać do czytania dzieci od najmłodszych lat. Jeśli w tym czasie książka będzie im towarzyszyła na co dzień, to również i w dorosłym życiu będzie obok nich.
Nad. Damian Dobrodziej