Edukacja informacyjna w bibliotekach a rozwój społeczeństwa wiedzy - recenzja

Przedstawiona do recenzji praca dr Ewy Kurkowskiej zatytułowana „Edukacja informacyjna w bibliotekach a rozwój społeczeństwa wiedzy” jest zmienioną i zaktualizowaną wersją Jej pracy doktorskiej, obronionej w 2005 roku. Trzeba zacząć od stwierdzenia, że praca dotyczy bardzo aktualnych problemów i jest zaprezentowana w sposób interesujący.

Omawia następujące zagadnienia:

W rozdziale 1: zatytułowanym „Społeczeństwo wiedzy” wyjaśniono czym to społeczeństwo jest i jakie są jego charakterystyczne wyróżniki. Zwrócono uwagę na rolę informacji i wiedzy, miejsce technologii i rozwój gospodarki w społeczeństwie wiedzy oraz szanse i obawy pojawiające się w związku z rozwojem tego społeczeństwa.

W rozdziale 2: Edukacja w społeczeństwie wiedzy Autorka zwraca uwagę na rolę nauki, znaczenie edukacji, kształcenia ustawicznego, na odległość, samokształcenia oraz edukacji informacyjnej w społeczeństwie opartym na wiedzy i dostępie do informacji.

W rozdziale 3 dotyczy pojęcia information literacy, wyjaśnia czym jest oraz przybliża udział i znaczenie bibliotek, zwłaszcza szkolnych, w edukacji informacyjnej.

W rozdziale 4 Autorka omawia działalność organizacji bibliotekarskich na rzecz kształtowania kompetencji informacyjnych. Przedstawia instytucje, które wniosły ważny wkład do teorii i praktyki w tym zakresie (IFLA /International Federation of Library Associations and Institutions/, IASL /International Asociation of School Librarianship/, ALA /American Library Association/, ACRL /Association of College and Research Libraries i jego Institute for Information Literacy/, AASL /American Association of School Libraries/, NFIL /National Forum on Information Literacy/, EnIL /European Network for Information Literacy/, CONUL /Society of College, National and University Libraries/, CILIP /Chartered Institute of Library and Information Professionals/, UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization/, IAIL /International Alliance for Information Literacy/.

W rozdziale 5 zaprezentowane zostały wybrane standardy i modele information literacy. Przedstawiono tu standardy amerykańskie (Information Literacy Standards for Student Learning, 1998; Standards for the 21st Century Learner, 2007;Standardy ACRL, 2000); brytyjskie (Seven pillars of information literacy, 1999, 2011; The Primary School Library Guidelines, 2000); australijskie i nowozelandzkie (Standardy CAUL i ANZIL, 2001, 2004; Learning matrixs for student learning, 2001, 2004) Standardy niemieckie (Standardy dotyczące kompetencji informacyjnych w Niemczech); czeskie (Standardy informačni gramotnosti vysokoškolného studenta, 2007) polskie oraz wytyczne przygotowane przez IFLA Information Literacy Section.

Uzupełnieniem zrębu głównego jest bibliografia, zawierająca aktualne publikacje odnoszące się do omawianego zagadnienia.

Kiedy po raz pierwszy zapoznawałam się z pracą Pani Ewy Kurkowskiej sugerowałam jej publikację. Był to temat nie tylko bardzo aktualny, potrzebny, ale również pionierski na gruncie polskim. Szczególnie cenne było w niej nie tylko przybliżenie problemów alfabetyzacji informacyjnej, ale także działań i będących ich efektem wytycznych i standardów dotyczących kształcenia informacyjnego. Od tego momentu minęło już 7 lat. W tym czasie wiele osób podejmowało omawianie, całościowo czy fragmentarycznie, problematyki information literacy, edukacji w społeczeństwie informacyjnym czy przedstawiających standardy tym zakresie.

Przykładowo można wymienić prace Renaty Piotrowskiej (2011), Marioli Antczak (2010), Hanny Batorowskiej (2009), czy pracę doktorską Justyny Jasiewicz-Hall (obronioną w 2011 r.) przygotowywaną do wydania. We wszystkich tych pracach pojawia się omówienie zagadnień odnoszących się do alfabetyzacji informacyjnej, a w części z nich znajdują się treści dotyczące międzynarodowych organizacji, działań o charakterze narodowym i wydanych wytycznych i standardach. Zwłaszcza praca Renaty Piotrowskiej opublikowana przez Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w 2011 roku porusza zagadnienia genezy i rozwoju społeczeństwa informacyjnego; rozważania terminologiczne dotyczące media literacy i information literacy; standardy międzynarodowe i wytyczne obowiązujące na poziomie narodowym. Moja ocena przedstawionego mi materiału jest bardzo dobra. Jak zaznaczyłam na początku recenzji praca jest interesująca, właściwie uporządkowana logicznie i wewnętrznie ustrukturyzowana. Porusza ważne problemy nurtujące polską edukację i, zwłaszcza ostatnio, chętnie podejmowane w polskim piśmiennictwie.

(fragmenty recenzji)

Prof. dr hab. Elżbieta Barbara Zybert

• zobacz książkę w e-sklepie SBP