Jeszcze o darmowych e-podręcznikach

Prof. Daria Nałęcz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, spotkała się 12 czerwca z przedstawicielami wydawców. Do spotkania doszło na wniosek Polskiej Izby Książki, po dość długim oczekiwaniu na wyznaczenie jego terminu.

Ze strony wydawców w spotkaniu wzięli udział: Barbara Jóźwiak - wiceprezes PIK i prezes Wydawnictwa Naukowego PWN, Henryk Podolski - prezes Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych i dyrektor Wydawnictwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Łukasz Kocój - wiceprezes SWSW i dyrektor Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Anna Szemberg - dyrektor Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego, Krzysztof Kossobudzki (WN PWN), Andrzej Chrzanowski (Wydawnictwo Sedno), Elżbieta Brzozowska (Wydawnictwo Dialog), Piotr Dobrołęcki - członek prezydium Rady PIK, i Jarosław Dudek - dyrektor Biura PIK, a także zaproszeni przez stronę ministerialną: Bogusława Radziwon (Wydawnictwo Trio) i Sławomir Górzyński (Wydawnictwo DiG). Obecna była też Ewa Sieczek, dyrektor Departamentu Nadzoru i Organizacji Szkolnictwa Wyższego w MNiSzW.

Daria Nałęcz w odniesieniu do dotychczasowej praktyki przyznawania dotacji ministerialnych. Opowiedziała się za pełnym dostępem do prac tworzonych ze środków publicznych. W odniesieniu do sytuacji w roku poprzednim oceniła, że nie wszyscy wydawcy, którzy otrzymali ministerialne dotacje na wydanie prac naukowych i podręczników wywiązali się z przyjętych zasad i nie wszyscy wydali książki, do czego się zobowiązali.

Zapowiedziała zmiany w funkcjonowaniu komisji oceniającej wnioski o dotacje i w systemie ich przyznawania, w tym wprowadzenie zakazu dotowania drugich i następnych wydań, jak też określenie górnego limitu dopuszczalnych nakładów. Przedstawiła również koncepcję przekazywania wersji elektronicznych dotowanych publikacji do Biblioteki Narodowej jako egzemplarza obowiązkowego - w ramach cyfrowej biblioteki „Academica”, która umożliwia wypożyczanie i przechowywanych tytułów.

W odpowiedzi Barbara Jóźwiak stwierdziła, że obecnie wydawcy akademiccy i naukowi nie publikują już tylko wersji drukowanych podręczników i prac naukowych, lecz są już daleko zaawansowani w publikowaniu ich wersji elektronicznych. Tworzą przy tym platformy umożliwiające łatwy dostęp do publikacji elektronicznych.

Oceniła, że sprawa elektronicznego egzemplarza obowiązkowego dla Biblioteki Narodowej jest dyskutowana od dawna podczas spotkań wydawców i bibliotekarzy, ale dotychczas nie uzyskano konsensusu w tej sprawie, gdyż wydawcy nie uzyskali dotychczas pełnej gwarancji, że przekazane pliki nie będą powielane w sposób nieuprawniony. Poinformowała też, że polscy wydawcy uczestniczą w dyskusji na temat zmian w prawie autorskim, jaka jest obecnie prowadzona na szczeblu Unii Europejskiej.

W dyskusji wzięli również udział: Henryk Podolski, Anna Szemberg oraz Bogusława Radziwon, która na podstawie swojego wydawnictwa Trio przedstawiła krytyczny stan, w jakim znajdują się obecnie małe oficyny naukowe. W kwestii egzemplarza obowiązkowego stwierdziła, że według jej szacunków wartość przekazanych z tego tytułu publikacji wynosi 18 mln zł rocznie, co stanowi trzeci – po podatku dochodowym i podatku VAT – podatek, jaki płacą wydawcy. Dla wydawnictwa Trio wartość egzemplarzy obowiązkowych wynosi 2 000 zł miesięcznie.

Bez wsparcia ministerstwa dla małych wydawców naukowych nie mamy przyszłości - powiedziała na zakończenie.

Na zakończenie min. Daria Nałęcz zapowiedziała, że kwota dotacji na rok 2013 nie ulegnie zmianie w stosunku do roku 2012. Stwierdziła też, że system przechowywania egzemplarzy obowiązkowych w Bibliotece Narodowej jest bezpieczny, natomiast w przypadku kopiowania publikacji powinna być pobierana opłata, której część będzie się należeć wydawcy.

Zapowiedziała też konsultacje z wydawcami nad kształtem formularza, jaki wypełniać się będzie przy wnioskach o dotacje. Stwierdziła, że obecnie ministerstwo nie przewiduje środków na digitalizację prac naukowych, jednak taka sytuacja może się zmienić w przyszłości.

Na zakończenie spotkania dyr. Ewa Sieczek zapewniła, że projekt rozporządzenia o dotowaniu podręczników i prac naukowych będzie przekazany do Polskiej Izby Książki w celu uzyskania opinii na przełomie czerwca i lipca tego roku.

Komentarz do relacji ze spotkania z min. Darią Nałęcz

Po spotkaniu odczuwamy duży niepokój związany z nowymi rozwiązaniami i założeniami, jakie mają być ujęte w zapowiedzianym rozporządzeniu, a które zostały przedstawione przez min. Darię Nałęcz.

Dlatego wydawcy w sposób zdecydowany przedstawili postulat udziału w pracach nad przygotowywanym tekstem rozporządzenia. Wydawcy również, zgodnie z propozycją min. Darii Nałęcz, przekażą do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego swoje stanowisko wobec przedstawionych założeń nowego rozporządzenia, przy czym szczególnie podkreślą najistotniejsze ich zdaniem kwestie, jakie Ministerstwo powinno wziąć pod uwagę.

W związku z tym prosimy wszystkich zainteresowanych wydawców o przekazanie do Biura PIK swoich propozycji i postulatów wobec Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Piotr Dobrołęcki, członek prezydium Rady PIK
 

Źródło: Rynek Książki