Ratujmy polską książkę

Ratujmy polską książkę! Nie dopuśćmy do dalszej zapaści czytelnictwa! Kultura to rzecz pospolita! Dla wszystkich. List otwarty miłośników książki, kierowany do księgarzy, dystrybutorów, wydawców oraz wszystkich organizacji działających na rynku wydawniczym w Polsce.

Rynek wydawniczy w Polsce dotyka wiele poważnych problemów i patologii. Skutki są opłakane - mamy do czynienia z dyktatem wysokich cen, ograniczeniem dostępu do dóbr kultury oraz perspektywą upadku wielu zasłużonych wydawnictw. W odpowiedzi na taki stan rzeczy, miłośnicy książki, literatury i czytelnictwa występują do księgarzy, dystrybutorów, wydawców oraz wszystkich organizacji działających na rynku wydawniczym w Polsce z apelem o podpisanie „Deklaracji dobrej woli”, obejmującej postulaty niniejszego listu oraz sugestie, które nadesłane zostaną do jego sygnatariuszy.

1. Działalność na rynku wydawniczym to biznes, lecz również forma realizacji misji szerzenia kultury. Apelujemy, by aktywnie działający na rynku książki przedsiębiorcy dołożyli wszelkich starań, zmierzających nie tylko do zmaksymalizowania własnych zysków, ale również do realizowania tej właśnie misji.
2. Literatura - jako dobro kultury - tworzona jest i publikowana z myślą o zaspokojeniu potrzeb czytelników. Apelujemy o wsłuchiwanie się w ich głos, jak również o korzystanie w możliwie najszerszym zakresie z sugestii, opinii i wsparcia czytelników, internautów, blogerów piszących o literaturze, dziennikarzy oraz wszystkich osób podpisanych pod niniejszym apelem. Wszystkie te grupy winny również aktywnie uczestniczyć w rynku wydawniczym.
3. Rynek książki w Polsce dotyka wiele patologii. Powszechnie znane są przypadki niewywiązywania się z warunków umów. Praktyka ta godzi również w czytelników i autorów książek. Apelujemy o piętnowanie oraz o stanowcze reagowanie na przypadki tego typu działań, o dołożenie wszelkich starań, by nie powtarzały się one w przyszłości.
4. Poważnym problemem, który może zagrozić wydaniu wielu wartościowych publikacji, jest niedotrzymywanie terminów płatności. Wpływa ono również na wyraźne obniżenie poziomu redakcji, składu i druku. Apelujemy do działających na rynku książki firm o terminowe regulowanie zobowiązań finansowych oraz o stanowczą reakcję w sytuacjach patologicznych.
5. Obserwowane na rynku działania natury monopolistycznej uderzają bezpośrednio w Czytelników, którzy nie mogą - przez kilka dni od premiery tytułu - kupić książki w wybranej przez siebie księgarni. Przyczynia się to do dalszego obniżenia i tak już przecież niskiego poziomu czytelnictwa w naszym kraju. Praktyki takie stanowią również przypadek ograniczania obywatelom dostępu do dóbr kultury. Biznes wygrywa z deklarowaną misją. Zwracamy się z apelem o zaniechanie poczynań, które uderzają przede wszystkim w czytelników oraz stan polskiej kultury.
6. Gdy rynek czytelniczy się kurczy, o jakości i poziomie w odbiorze społecznym decydują głównie najwięksi gracze. Apelujemy o godne zachowanie wszystkich uczestników rynku książki i kierowanie się zasadami uczciwej konkurencji biznesowej. Wysokie standardy etyczne wśród firm, które roszczą sobie prawo do kształtowania kultury, są w dzisiejszych czasach wartością nie do przecenienia.
7. Na rynku wydawniczym jest miejsce dla wszystkich firm, które podejmą chęć uczestniczenia w jego tworzeniu. Kryterium możliwości udziału w rynku nie powinny być: wielkość kapitału, światopogląd, czy schlebianie jakimkolwiek preferencjom czytelniczym, lecz chęć tworzenia literatury jako dobra wspólnego. Kultura powinna jednoczyć, a nie wykluczać!

Sławomir Krempa (kontakt: skrempa@granice.pl)
Grzegorz Raczek (kontakt: grzegorz@duzeka.pl) 

Źródło: Portal Księgarski