Upowszechnienie Internetu w XXI w. spowodowało masowy dostęp do zasobów informacyjnych oraz do narzędzi ich tworzenia. Stworzyło także możliwość zaprezentowania szerszej publiczności zbiorów i materiałów, które inaczej spoczywałyby na bibliotecznych i muzealnych półkach lub były ukryte przed wzrokiem ciekawskich w magazynach archiwów…
Wiele instytucji kultury wykorzystało tę szansę i podjęło działania mające na celu digitalizację i upublicznienie zasobów dziedzictwa kulturowego w globalnej sieci. Powołano do życia liczne cyfrowe archiwa i biblioteki, wirtualne muzea, i wystawy on-line, a ogromna popularność tego typu projektów zachęca do podejmowania podobnych inicjatyw. Realizowany przez Bibliotekę Publiczną w Dzielnicy Wola m.st. Warszawy projekt Wolskich Regionaliów, wpisuje się w nurt promowania lokalnego dziedzictwa poprzez udostępnienie na stronie WWW wirtualnej kolekcji zdjęć i dokumentów oraz katalogu on-line Bibliografii Regionalnej Woli.
Naszym zdaniem, lokalność stała się alternatywą wobec wszechobecnych przejawów globalizacji, zarówno w sferze życia społecznego, gospodarczego, jak i kulturalnego. Jak trafnie zdefiniował ją Grzegorz Olesiak - „…mała ojczyzna jest osią, wokół której człowiek organizuje swój świat, jest miejscem, do którego cały zewnętrzny świat jest odniesiony, i które umożliwia orientację w tym świecie…” .
Na początku czerwca na stronie internetowej Biblioteki www.bpwola.waw.pl, w dziale „Oferta” pojawiła się zakładka „Wolskie Regionalia”, zawierająca dostęp do Cyfrowego Archiwum.
Zgromadzone w Archiwum obiekty są podzielone tematycznie na 4 działy: Mieszkańców, Bibliotek, Wspomnień i Poezji. Prezentowane są w nich odpowiednio fotografie z prywatnych zbiorów, zdjęcia wolskich bibliotek i dokumenty z ich archiwów, wspomnienia minionych lat spędzonych na Woli i twórczość mieszkańców związana z Dzielnicą. Wszystkie zaś materiały ilustrują historię - czasem całkiem bliską, czasem dalszą - Woli, wolskich bibliotek i Wolaków. Projekt towarzyszy promocji tworzonej przez III Czytelnię Naukową Bibliografii Regionalnej Woli – katalogu wszelkich dostępnych w wolskich bibliotekach publikacji książkowych, map, planów, multimediów oraz artykułów o tematyce związanej z Wolą, jej historią, kulturą, życiem społecznym oraz wszystkimi instytucjami działającymi na jej terenie.
Bibliografia Regionalna Woli obejmuje swym zasięgiem nie tylko obszar dzisiejszej dzielnicy Wola, sztucznie oddzielony powojennymi granicami od śródmiejskiej części Muranowa i Mirowa, lecz także tereny dawnych jurydyk - Nowolipia, Leszna, Wielopola i Grzybowa, tworzących całość historyczną i kulturową. Gromadzimy i opracowujemy tematycznie także prasę lokalną: Kurier Wolski, Naszą Gazetę Woli i Bemowa, Stolicę, Wolę Czytania oraz Życie Warszawy. Ostatnio nasze zbiory wzbogaciły archiwalne numery Gazety Muranowskiej, które udostępniamy na miejscu w III Czytelni Naukowej.
Oferujemy publikacje zarówno przedwojenne, doby PRL-u, jak i najnowsze, by wymienić takie tytuły jak: Wola ongi i dziś z 1938 r., Sześcioletni plan odbudowy Warszawy Bolesława Bieruta, Architektura zespołów śródmiejskich i problemy dziedzictwa Edmunda Goldzamta, Architektura w Warszawie Marty Leśniakowskiej, Realizm socjalistyczny w Warszawie Jarosława Zielińskiego, czy Katalog warszawskiego dziedzictwa postindustrialnego Michała Krasuckiego z 2009 r. W naszych zbiorach znajdują się także niezwykle cenne roczniki powojenne Stolicy, Architektury, czy Kroniki Warszawy.
Obok Cyfrowego Archiwum i Bibliografii Regionalnej umieściliśmy w dziale Wolskich Regionaliów linki do stron internetowych związanych z Wolą i jej historią lub zawierające cenny materiał ikonograficzny.
Mamy nadzieję, że nasz projekt spotka się z zainteresowaniem nie tylko pasjonatów historii Woli, ale także przyczyni się do popularyzacji dziedzictwa kulturowego Dzielnicy. Liczymy na dalszy rozwój idei społecznego archiwum oraz wzbogacenie naszej strony o zasoby prywatne mieszkańców oraz wolskich instytucji kultury.
oprac. Ewa Kasperska i Małgorzata Żak