10 rocznica śmierci Jana Mielczarka

8 stycznia 2023 r. mija 10 rocznica śmierci Jana Mielczarka (1932-2013), bibliotekarza, zasłużonego dla rozwoju sieci bibliotek publicznych we Wrocławiu.

Urodził się 26 maja 1932 r. w miejscowości Dubidze w dawnym powiecie radomskim, w województwie częstochowskim. Po ukończeniu w 1952 r. Liceum Ogólnokształcącego w Świebodzinie studiował na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego (1952-1956), uzyskując tytuł magistra filologii klasycznej. Znał łacinę, grekę, francuski, angielski i niemiecki.

Od kwietnia 1957 do września 1985 r. pracował w Dzielnicowej Bibliotece Publicznej Wrocław-Śródmieście na stanowisku dyrektora tej placówki. Należał do osób, które tworzyły podwaliny pod nowoczesną sieć bibliotek publicznych we Wrocławiu. Głównym problemem w tym okresie był stan lokali bibliotecznych, poziom pracy bibliotek, stan zbiorów, a także warunki pracy. Jan Mielczarek był bardzo zaangażowany w poprawę tego stanu. Zabiegał u władz dzielnicy o przydział lokali dla bibliotek, o środki finansowe na remonty i wyposażenie. Współpracował z architektami wnętrz, stając się w tej dziedzinie znawcą. Był autorem publikacji Planowanie rozbudowy sieci bibliotek publicznych na okres wieloletni (na przykładzie planu opracowanego dla dzielnicy Wrocław-Śródmieście („Materiały Metodyczne. Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. T. Mikulskiego we Wrocławiu, WBP w Jeleniej Górze, Legnicy, Wałbrzychu” 1976, nr 2). Jako dyrektor dzielnicowej biblioteki przykładał dużą wagę do stanu zbiorów i warunków korzystania z nich przez czytelników. Pisał o tym w artykule Księgozbiór – świadectwo etyki bibliotekarskiej „Zeszyty Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Tadeusza Mikulskiego we Wrocławiu” 1981, nr 3.

1 lipca 1959 r. został członkiem Kolegium Bibliotekarzy, powołanego przez Wydział Kultury Prezydium Rady Narodowej miasta Wrocławia. Zadaniem Kolegium była kontrola i koordynacja pracy bibliotek dzielnicowych. Był aktywnym członkiem SBP. Przewodniczył utworzonej przez Okręg w 1976 r. Komisji Budownictwa i Wyposażenia Bibliotek (zaprojektował niektóre meble do biblioteki dzielnicowej). Zmiany polityczne w kraju w 1980 r. były zgodne z jego poglądami, co sprawiło, że od września 1980 r. zaangażował się w działalność NSZZ „Solidarność”. Na Zjeździe Sprawozdawczo-Wyborczym SBP w 1981 r. został wybrany do Zarządu Okręgu, gdzie powierzono mu funkcję sekretarza. W 1983 r. w związku z przystąpieniem SBP do Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON), Jan Mielczarek wystąpił z SBP. Skutkiem jego decyzji było pozbawienie go z dniem 30 września 1985 r, stanowiska dyrektora i pracy w Dzielnicowej Bibliotece Wrocław-Śródmieście; nie przyjął proponowanych, nowych warunków pracy. Środowisko wrocławskie doceniało postawę i kwalifikacje zawodowe Jana Mielczarka, proponując mu pracę w kilku bibliotekach. Zdecydował się podjąć pracę jako kustosz w Oddziale Starych Druków Biblioteki Głównej Uniwersytetu Wrocławskiego. Do jego obowiązków należała realizacja kwerend. Pracując w latach 1986-1997 w Bibliotece Uniwersyteckiej kilkakrotnie otrzymywał nagrody rektorskie. Za swoją wieloletnią pracę, za pomoc osobom potrzebującym (m.in. przyjmowanie do pracy osób represjonowanych lub powracających z internowania), został w 2011 r. odznaczony przez Zarząd Regionu NSZZ „Solidarność” Dolny Śląsk – Medalem „Niezłomni”.

Był bardzo szanowany przez pracowników bibliotek Śródmieścia – za dużą wiedzę i kulturę osobistą, a także wrażliwość na krzywdę ludzką, życzliwość i zainteresowanie losem swoich pracowników. Czytelnikom starał się zapewnić możliwie najlepsze warunki korzystania ze zbiorów.

J.J.

Zob. też:

Niechcaj-Nowicka Elżbieta: Jan Mielczarek (1932-2013). W: Organizatorzy, bibliografowie, dydaktycy. Warszawa: Wyd. SBP, 2015, s. 148-152 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 14)