15 rocznica śmierci Wiesławy Żukowskiej

7 października 2022 r. mija 15 rocznica śmierci Wiesławy Zofii Żukowskiej (1926-2007), zasłużonej bibliotekarki, starszego kustosza Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy, w której przepracowała 52 lata.

Urodziła się 9 grudnia 1926 r. w Siedlcach i tam w 1939 r. rozpoczęła naukę w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Jadwigi. Po zamknięciu ogólnokształcących szkół średnich przez okupanta niemieckiego, ukończyła Żeńską Szkołę Krawiecką I stopnia, a następnie Liceum Krawieckie. W 1943 r. złożyła jako eksternistka egzamin z czterech  klas gimnazjum ogólnokształcącego. Naukę kontynuowała na tajnych kompletach. Zaliczyła pierwszą  klasę liceum o profilu humanistycznym, a w następnym roku uczęszczała do Liceum Królowej Jadwigi w Siedlcach, gdzie uzyskała świadectwo dojrzałości. Odbyła w międzyczasie półroczną praktykę w Bibliotece Miejskiej w Siedlcach i ukończyła czteromiesięczny kurs bibliotekarski. 1 maja 1946 r. została zatrudniona w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy jako bibliotekarka Biblioteki Dzielnicowej Warszawa – Północ. W latach 1946-1950 studiowała na Wydziale Społeczno-Politycznym Akademii Nauk Politycznych w Warszawie. Po uzyskaniu dyplomu została przeniesiona do pracy w Bibliotece Głównej przy ul. Koszykowej, gdzie pełniła funkcję p.o. kierownika Referatu Planowania.  W 1951 r. awansowała na stanowisko kierownika Referatu Planowania i Sprawozdawczości (późniejszy Dział Fachowo-Organizacyjny).W 1968 r. ukończyła studia magisterskie w Szkole Głównej Planowania i Statystyki.

Uczestniczyła w odtwarzaniu księgozbioru, jak i budynków Biblioteki, współtworzyła strukturę organizacyjną, organizowała warsztaty pracy dla bibliotek na terenie Warszawy. Prowadziła instruktaż w zakresie planowana i sprawozdawczości dla sieci terenowej. Powoływana była do komisji i zespołów problemowych zarówno w Bibliotece (członek Komisji Rozbudowy Biblioteki Głównej i Zespołu ds. Organizacji i Udostępniania Zbiorów, wieloletnia przewodnicząca  Zespołu do Spraw Ewidencji), Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich, jak i innych instytucjach. Przez wiele lat była rzeczoznawcą branżowym – członkiem Kolegium Dzielnicowej Komisji Planowania w Dzielnicy Warszawa - Śródmieście. Wielokrotnie uczestniczyła w zespołowych wizytacjach bibliotek publicznych na terenie kraju, przeprowadzanych  z ramienia Ministerstwa Kultury i Sztuki. Na emeryturę odeszła w marcu 1991 r. i pracowała jeszcze w niepełnym wymiarze czasu do końca lipca 1998 r.

Jest autorką wielu publikacji zamieszczonych w czasopismach zawodowych, poświęconych głównie warszawskim bibliotekom publicznym. Opracowała m.in.: przewodnik Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy (1961) oraz hasło – Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy zamieszczone w Encyklopedii współczesnego bibliotekarstwa polskiego (1976), biogram Julii Millerowej w Słowniku pracowników książki polskiej (1972), biogram Feliksy Bursowej w „Informatorze Bibliotekarza i Księgarza” (1985), współredagowała t. 5 serii „Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych” pt. Organizatorzy i inspiratorzy (1997).

Aktywnie działała w SBP, uczestniczyła w pracach Komisji Budownictwa i Wyposażenia Bibliotek Zarządu Głównego. Przez 13 lat przewodniczyła Komisji Statystycznej ZG SBP.

Była żołnierzem Armii Krajowej – Obwód Siedlce. Została zaprzysiężona w wieku 16 lat – pseud. „Catherine”; pełniła funkcję łączniczki (przekazywała komunikaty, uczestniczyła w dostarczaniu paczek żywnościowych rodzinom aresztowanych – akcji prowadzonej przez matkę). W 1945 r. została aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa i osadzona w więzieniu wraz z matką. Za działalność w czasie okupacji została odznaczona Krzyżem Armii Krajowej i Krzyżem Weterana Walk o Niepodległość.

J.J.

Zob. też:
Jagielska Janina: Wiesława Żukowska (9.12.1926 – 7.10.2007). „Bibliotekarz” 2008, nr 2,  s. 26-27
Jagielska Janina: Żukowska Wiesława Zofia. W: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement III. Warszawa: SBP, 2010, s. 325
Lewandowska Grażyna Małgorzata: Wiesława Żukowska (1926-2006). W: Bibliotekarze warszawscy. Warszawa  2010, s. 178-186 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 11)