Wystawa online „Polska na mapach historycznych”

Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi zaprasza do oglądania wystawy cyfrowej „Polska na mapach historycznych” prezentującej mapy z kolekcji Biblioteki przedstawiające terytorium Polski we wszystkich ważniejszych okresach historycznych.

Wystawa dostępna jest pod linkiem: http://www2.wbp.lodz.pl/pliki/wystawy/2022-polska_na_mapach/

Pierwsza historycznie potwierdzona data opisująca dzieje Polski to rok 966, w którym książę Mieszko I, władca obszarów w większości mieszczących się współcześnie w granicach Polski, przyjął chrzest. W 1025 r. powstało Królestwo Polskie, którego pierwszym królem był syn Mieszka I, Bolesław I Chrobry. Polskę w tym okresie przedstawia „Mappa objaśniająca panowanie Bolesława Chrobrego” pochodząca z dzieła Adama Naruszewicza „Historya narodu polskiego od początku chrześcijaństwa” T.2 z 1780 r.

W roku 1385 Polska zawarła porozumienie z Wielkim Księstwem Litewskim podpisując akt unii w Krewie. Związek ten zacieśniła Unia Lubelska z 1569 r., w wyniku czego powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów (mapy: „Poloniae Regnum Ducatusq. Magnae Lithuaniae”, „La Pologne suivant les degres de l’Academie des Sciences de Paris”). W XVIII w. miały miejsce trzy rozbiory Polski. Rzeczpospolita przestała istnieć w wyniku III rozbioru, w roku 1795. Jej terytorium podzielone zostało między Prusy, Rosję i Austrię. Ten okres historii Polski przedstawia kilka prezentowanych map, z których najciekawsze to: „Mapa do dziejów Polski” autorstwa Jana Topolnickiego, „Polska w trzech zaborach w granicach przedrozbiorowych w 1770 r. oraz innych ważniejszych okresach historycznych” Józefa Michała Bazewicza oraz „Polen nach seiner letzten u. ganz. Teilung zwischen Oesterreich Russland u. Preussen im Jahr 1795”. W wyniku wojny między napoleońską Francją a Prusami i Rosją w 1807 roku powstało Księstwo Warszawskie, a w 1815 - po Kongresie Wiedeńskim - Królestwo Polskie („Mapa Królestwa Polskiego na podstawie najnowszych źródeł” Józefa Michała Bazewicza, „Karta dróg pocztowych Królestwa Polskiego” oraz oryginalna „Mapa Królestwa Polskiego na podstawie najnowszych statystyczno-geograficznych podręczników opracowana…”, zawierająca miasta gubernialne, powiatowe, osady, wsie, linie kolejowe, trakty i drogi z podaniem odległości w wiorstach. Całą wolną powierzchnię arkusza tej mapy pokrywa alfabetyczny spis miejscowości).

W 1918 roku, po 123. latach Polska odzyskała niepodległość i powstała II Rzeczpospolita („Mapa ziem polskich” opracowana przez Bernarda Połonieckiego, „Polska: mapa topograficzna, komunikacyjna i administracyjna” autorstwa Eugeniusza Romera i „Mapa Polski w granicach obecnych z podziałem na województwa” Józefa Michała Bazewicza).
 

1 września 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa, w wyniku której w październiku 1939 r. całe terytorium kraju znalazło się pod okupacją niemiecką i sowiecką. Po konferencji jałtańskiej w lutym 1945 r. i konferencji poczdamskiej w lipcu 1945 r. granice Polski przesunięto na zachód do linii Odry przyłączając w miejsce Kresów Wschodnich tzw. Ziemie Odzyskane. Powstała Polska Rzeczpospolita Ludowa („Polska: mapa automobilowa” autorstwa Stanisława Drygasiewicza i Stefana Hildta z roku 1946).

Zapraszamy do obejrzenia wystawy!

Wystawę oraz informację o niej przygotował Dział Zbiorów Specjalnych (42 663 03 24 / zbioryspecjalne@wbp.lodz.pl)

WBP w Łodzi