22 kwietnia 2022 r. mija 40. rocznica śmierci Barbary Smoleńskiej (1924-1982), dr nauk historycznych, archiwistki, pracownika Zakładu Rękopisów Biblioteki Narodowej.
Urodziła się w Mirowie jako córka Bronisława i Janiny z Moszczeńskich. Po śmierci ojca zamieszkała z matką i siostrami w Warszawie. Uczyła się w Gimnazjum Cecylii Platerówny, które ukończyła na tajnych kompletach w 1941 r. W 1942 r. rozpoczęła studia na Wydziale Historycznym Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich w Warszawie. Kontynuowała studia na Uniwersytecie w Łodzi, a potem na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończyła je w 1948 r., jednocześnie pracując w Archiwum Akt Dawnych, współorganizując nowy oddział AGAD, w którym gromadzono tzw. zbiory podworskie. Napisała pod kierunkiem prof. Stefana Kieniewicza pracę doktorską na temat: Organizacja i administracja dóbr wilanowskich w latach 1860-1864. Ogłosiła też kilka obszernych artykułów o podobnej tematyce. W 1963 r. przeniosła się do Zakładu Rękopisów BN. Ze względu na znajomość zasad opracowywania archiwaliów brała udział w opracowaniu archiwów rodzinnych Fredrów i Szembeków oraz Romerów z Litwy. Opracowywała także inne materiały rękopiśmienne, których opisy wykorzystano w drukowanych katalogach rękopisów BN. Przez kilka lat przygotowywała katalog rękopisów Biblioteki Ordynacji Zamojskiej (BOZ), zredagowany po jej śmierci przez Krystynę Muszyńską (Katalog rękopisów. Ser. 3: Zbiory BOZ. T. 2, 1991).
Była autorką artykułów, m.in. o zbiorach BOZ i o zbiorach puławskich Izabelli Czartoryskiej. Przygotowała do publikacji z rękopisu pamiętnik chłopa Józefa Trzaskowskiego Zbiór różnych drobnostek (Warszawa 1982).
Zmarła 22 kwietnia 1982 r. i została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim (kw. 138a, rząd 6, m. 8).
M.P.
Zob. też:
Kamolowa Danuta: Barbara Smoleńska - z Archiwum Akt Dawnych do Zakładu Rękopisów Biblioteki Narodowej W: Znawcy rękopisów. Warszawa: Wydaw. SBP, 2002, s. 69-73 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 7)
Kamolowa Danuta: Barbara Smoleńska (1 I 1924-22 IV 1982). „Rocznik Biblioteki Narodowej" R. 30/31, 1994/1995, s. 297-316
Muszyńska Krystyna: Barbara Smoleńska. „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej" 1982 z. 1/4
Zielińska Teresa: Barbara Smoleńska (1 I 1924-22 IV 1982). „Archeion" T. 75, 1983, s. 319-323