35 rocznica śmierci Adama Fastnachta

16 lutego 2022 r. mija 35. rocznica śmierci Adama Romualda Fastnachta (1913-1987), wieloletniego kierownika działu rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, historyka, badacza dziejów Sanoka i ziemi sanockiej.

Adam Romuald Fastnacht urodził się w Sanoku. Po ukończeniu tamtejszego Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii studiował historię jako przedmiot główny i geografię jako przedmiot poboczny na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W 1935 r. otrzymał dyplom magistra w zakresie historii społecznej i gospodarczej na podstawie pracy „Literatura ludowa w Galicji w latach 1846–1850”, napisanej pod kierunkiem prof. Franciszka Bujaka. Po studiach został asystentem-wolontariuszem w Zakładzie Historii Społecznej i Gospodarczej UJK, odbył również praktyki w VII Państwowym Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki we Lwowie. Zaczął też przygotowywać pracę doktorską. Po wybuchu wojny przedostał się ze Lwowa do Sanoka. Działał w Związku Walki Zbrojnej, a potem w Armii Krajowej. W 1946 r. uzyskał doktorat na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie pracy Osadnictwo ziemi sanockiej w latach 1340–1650 (1962). W 1946 r. rozpoczął pracę w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. Początkowo kierował działem wypakowania zbiorów i wydawania książek do katalogowania, potem magazynem druków i czasopism XIX i XX w. Od 1951 r.  do przejścia na emeryturę w 1979 r. był kierownikiem Działu Rękopisów. Opracował trzy części katalogu rękopisów Ossolineum (1951, 1953, 1969). Kontynuował też prace nad historią ziemi sanockiej i współpracował z Muzeum Ziemi Sanockiej. Był autorem wielu prac naukowych, m.in. Dzieje Leska do 1772 roku (1988), Sanok : materiały do dziejów miasta do XVII w. (1990), Słownik historyczno-geograficzny ziemi sanockiej w średniowieczu (cz. 1-3, 1991-2002).

Za swoją działalność otrzymał m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, a także Nagrodę im. Heleny Radlińskiej (1975).
Zmarł 16 lutego 1987 r. we Wrocławiu, został pochowany na Cmentarzu Grabiszyńskim (kw. 20/762/21).
 
Zob. też:
Szczepaniec Józef: Wybitny badacz rękopisów Ossolineum i historyk dawnej Ziemi Sanockiej - Adam Fastnacht. W: Znawcy rękopisów. Warszawa: Wyd. SBP, 2002, s. 7-19 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych; t. 7)
Korzon Krystyna: Adam Fastnacht (1913-1987) – wspomnienie pośmiertne. „Ze Skarbca Kultury” 1988, z. 47, s. 197-207
Fastnacht-Stupnicka Anna: Obecność przeszłości (o Adamie Fastnachcie). „Rocznik Sanocki”. T. 10, 2006, s. 7–32
Fastnacht-Szczepaniak Anna: Curriculum vitae Sanoczanina. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku” 1988, 30, s. 110-116.