30 rocznica śmierci Stefana Burhardta

6 grudnia 2021 r. mija 30. rocznica śmierci Stefana Burhardta (1899-1991), historyka, muzykologa,  bibliotekarza, bibliografa.
    Urodził się w Wilnie, gdzie uczęszczał do Gimnazjum Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego. W 1916 r. wstąpił do  tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), brał też udział w wojnie 1920 r. W 1921 r. zdał maturę przed komisją Uniwersytetu Stefana Batorego (USB) i rozpoczął studia filozoficzne i historyczne na Wydziale Humanistycznym. Równocześnie studiował w klasie fortepianu w Wileńskim Konserwatorium Muzycznym, którą ukończył w 1923 r.  W czasie studiów pracował w Bibliotece Uniwersyteckiej, a w latach 1923-1927 w dzienniku „Słowo”. W 1927 r. uzyskał stopień doktora filozofii na USB i  podjął pracę w Bibliotece Uniwersyteckiej, gdzie kierował Oddziałem Czytelnictwa do 1934 r. Jednocześnie, w latach 1928-1930  kierował Biblioteką Synodu Ewangelicko-Reformowanego. W 1930 r. zdał egzamin państwowy na bibliotekarza I kategorii. W  latach 1934-1939 był dyrektorem Państwowej Biblioteki  im. Wróblewskich w Wilnie. Jednocześnie kierował Biblioteką Szkoły Nauk Politycznych Europy Wschodniej. W czasie okupacji działał w AK, brał udział w tajnym nauczaniu.
    Po wojnie, w 1945 r. przybył do Torunia, gdzie współorganizował Uniwersytet w oparciu o kadrę naukową wileńskiego USB. 8 czerwca 1945 r. został dyrektorem Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika. Od 1  września 1945 r. równocześnie pełnił obowiązki dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej. Od lutego 1946 r. zarządzał już tylko Biblioteką UMK. Księgozbiór jej, liczący ponad 400 tys. wol.  powstawał w oparciu o kierowaną przez niego  Zbiornicę Zbiorów Zabezpieczonych gromadzącą zbiory z byłych Prus Wschodnich i Pomorza Zachodniego. Biblioteką UMK kierował do połowy 1949 r., odwołany z powodów politycznych. Pozostał w Bibliotece jako kierownik Oddziału Zbiorów Specjalnych, a później Oddziału Zbiorów Muzycznych do przejścia na emeryturę 1  lutego 1970 r. Zmarł 6 grudnia 1991 r., pochowany został na cmentarzu św. Jerzego w Toruniu.
    S. Burhardt prowadził prace badawcze z zakresu teorii i praktyki bibliografii regionalnej. W okresie wileńskim na łamach „Ateneum Wileńskiego” publikował Bibliografię do historii ziem b. Wielkiego Księstwa Litewskiego za lata 1929-1936.  Po wojnie opisywał historię Uniwersytetu Mikołaja Kopernika oraz Biblioteki Uniwersyteckiej (Historia pierwszego pięciolecia Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, [w:] Studia o działalności i zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika). Opracowywał również biogramy do Słownika pracowników książki polskiej i Polskiego słownika biograficznego. Największym jego dziełem był katalog polonezów polskich i obcych znajdujących się w bibliotekach polskich i zagranicznych zawierający prawie 12 tys. kompozycji w 5 tomach, z których ukazały się tylko dwa: Polonez: katalog tematyczny, T. 2, 1792-1830 (1976), Polonez: katalog tematyczny, T. 3, 1831-1981 (1985), przygotowane do druku we współpracy z Marią Prokopowicz i Andrzejem Spózem. Publikował też wspomnienia, przyczynki historyczne, artykuły o tematyce muzycznej. Bibliografia jego publikacji liczy 59 pozycji.
    Od 1927 r. był aktywnym członkiem Wileńskiego Koła Związku Bibliotekarzy Polskich. Pełnił funkcje: wiceprezesa, sekretarza oraz przewodniczącego Zarządu Kasy Samopomocy. W czerwcu 1945 r. założył w Toruniu koło ZBiAP, którego prezesem był do 1949 r. W latach 1924-1939 był prezesem Związku Filatelistów i Numizmatyków w Wilnie, a po wojnie, od 1946 r. członkiem Związku Filatelistów w Toruniu. Był założycielem i członkiem towarzystw przyjaciół Biblioteki im. Wróblewskich w Wilnie (1936-1939) i Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu (1947-1953). W 1945 r. został członkiem Towarzystwa Naukowego w Toruniu, w którym w latach 1955-1971 był przewodniczącym Komisji Bibliografii i Bibliotekoznawstwa Wydziału Filologiczno-Filozoficznego. Był prezesem Towarzystwa Bibliofilów im. Joachima Lelewela w Toruniu (1950-1970). Należał również do Polskiego Towarzystwa Filozoficznego.
Odznaczony został Krzyżem Polskiej Organizacji Wojskowej (1918), Krzyżem Niepodległości (1931), Złotym Krzyżem Zasługi (1937), Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1944),  Odznaką Honorową SBP (1968), Krzyżem AK (1979), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1980).

I.W.

Zob. też:
Bełkot Jan: Burhardt Stefan (1899-1991). W: Toruński słownik biograficzny. Pod red. Krzysztofa Mikulskiego. T. 3. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, UMK, 2002,  s. 31-34
Bełkot Jan: Bibliotekarz, bibliofil, muzykolog – Stefan Burhardt. W: Kustosze zbiorów specjalnych.  Warszawa : Wydaw. SBP, 2004,  s. 114-122 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 8)
Gołębiewska Teresa: Stefan Burhardt. Rys biograficzny (1899-1991). Toruń: Wydaw. Adam Marszałek, 2001
Stefan Burhardt (1950-1970). Towarzystwo Bibliofilów im. J. Lelewela w Toruniu. http://www. bibliofile. torun.pl >joomla > id=26:stefan-burhardt
Tondel Janusz: Burhardt Stefan. W: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement II. Warszawa: Wydaw. SBP, 2000, s. 28-29