26 lutego 2021 r. minęła 40. rocznica śmierci Piotra Wasilewskiego (1913-1981), pedagoga, bibliotekarza, dyrektora najstarszej powojennej szkoły bibliotekarskiej - Państwowego Ośrodka Kształcenia Bibliotekarzy w Jarocinie (POKB).
Urodził się w Wilnie w rodzinie chłopskiej. Tu także ukończył szkołę podstawową i Seminarium Nauczycielskie. Trudna sytuacja materialna zmusiła ambitnego i zdolnego młodzieńca do podjęcia pracy w szkole podstawowej w Smorgoniach. Po odbyciu służby wojskowej w Szkole Podchorążych w Grodnie, kierował szkołą podstawową we wsi Dobiesie. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r. w stopniu podporucznika rezerwy. Dostał się do niewoli i do końca wojny przebywał w oficerskim obozie jenieckim w Woldenbergu, gdzie ukończył dwa wyższe kursy nauczycielskie, uzyskując kwalifikacje nauczyciela szkoły średniej. Po wojnie pracował jako nauczyciel i bibliotekarz w średniej szkole zawodowej w Częstochowie. Kwalifikacje bibliotekarskie zdobył na kursie dla kierowników bibliotek powiatowych w Jarocinie. W 1949 r. został dyrektorem Biblioteki Miejskiej w Częstochowie. Stanowisko dyrektora POKB w Jarocinie objął w 1952 r. W 1963 r. ukończył studia pedagogiczne na Wydziela Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu.
POKB kierował przez 23 lata, do 1975 r. Dzięki niemu Ośrodek stał się instytucją nowatorską i eksperymentalną kształcenia permanentnego, przygotowującą kandydatów do zawodu bibliotekarskiego, doskonalącą specjalistów z różnych dziedzin dla bibliotek wszystkich typów. Z jego inicjatywy utworzono Roczne Studium Bibliotekarskie. W Ośrodku odbywały się krajowe i międzynarodowe konferencje, zjazdy i seminaria. Przedstawiciele uczelni zagranicznych, odwiedzający Ośrodek, podziwiali organizację i sukcesy pedagogiczne szkoły. Dyrektor wykładał pedagogikę, podstawy psychologii i bibliotekoznawstwa. Był znakomitym dydaktykiem i wychowawcą. Jego zamiłowaniem była gra na skrzypcach. Był człowiekiem niezwykle taktownym, pozornie nieśmiałym, ale stanowczym i konsekwentnym w działaniu. Interesował się zawodowymi losami absolwentów POKB. Stały się one tematem jego pracy magisterskiej.
Był autorem programów nauczania, recenzentem podręczników i współtwórcą dokumentów prawnych w zakresie szkolnictwa bibliotekarskiego. Przy dużym zaangażowaniu zawodowym znajdował czas na pracę w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich, Związku Nauczycielstwa Polskiego, towarzystwach regionalnych. Był współzałożycielem Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie i Muzeum Etnograficznego w Jarocinie. Jego dorobek pisarski dotyczy w szczególności POKB. Przeszedł na emeryturę w wieku 62 lat, ale nadal prowadził wykłady. Zmarł w Jarocinie 26 lutego 1981 r.
K.K.
Zob. też:
Pawlikowska Ewa: Pedagog i bibliotekarz – Piotr Wasilewski. W: Śladami edukacji bibliotekarskiej. Warszawa: SBP, 1995, s. 80-87 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 4)