70 rocznica śmierci Wacława Borowego

16 października 2020 r. mija 70. rocznica śmierci Wacława Borowego (1880-1950), historyka i teoretyka literatury, badacza angielskich poloników, bibliotekarza związanego z Biblioteką Uniwersytecką w Warszawie (BUW), w latach 1936-1938 jej dyrektora.

Studia uniwersyteckie rozpoczął we Lwowie, kontynuował je w Krakowie, gdzie w 1914 r. uzyskał doktorat z filozofii. Od 1916 r. był nauczycielem w gimnazjach warszawskich, a w latach 1919-1920 archiwistą w Archiwum Akt Dawnych. W okresie 1920-1928 pracował w BUW jako kustosz działu książek i zastępca dyrektora Zygmunta Batowskiego. W tym okresie m.in. zmeliorował kilka dawnych, cząstkowych katalogów alfabetycznych i scalił z katalogiem głównym. Zmodernizował też w BUW katalog działowy z XIX w. Dbał, by nie rozpraszano najcenniejszych kolekcji jednakowej proweniencji (np. zachowując autonomię księgozbioru Arkadija Tołoczanowa).
Doświadczenia zdobyte w BUW były podstawą do opracowania przez Borowego Prolegomeny do wszelkiej przyszłej instrukcji katalogowej (1926), zgodnej z założeniami, by czytelnik jak najłatwiej mógł dotrzeć do książki. Dbał też o racjonalną politykę zakupów.

W okresie 1928-1936 pracował w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Gdy w latach 1936-1938 objął kierownictwo BUW, sporządził szczegółową analizę jej potrzeb i przedstawił sposoby ich rozwiązywania.

W 1944 r. po upadku powstania warszawskiego brał udział w tzw. akcji pruszkowskiej. W niezwykle trudnych zimowych warunkach, dojeżdżając codziennie do zrujnowanej stolicy, grupa bibliotekarzy dokonywała trudnych wyborów, by nie przekroczyć uzgodnionego z Niemcami limitu ratowanych zbiorów. Borowy opisał ten okres w kilku powojennych publikacjach, m.in. Z zapisek Borowego 1944-1945 (W: Walka o dobra kultury. Warszawa 1939-1945. T. 2.). W 1945 r. był redaktorem i autorem 6 rozdziałów opracowania The Nazi Kultur in Poland… (London 1945).
Od 1920 r. był członkiem Związku Bibliotekarzy Polskich, przez 4 lata należał do Rady ZBP. W 1926 r. brał udział w II Zjeździe Bibliofilów Polskich w Warszawie. Uczestniczyła w nim duża grupa bibliotekarzy z całego kraju, którzy mieli okazję zapoznać się z propozycją instrukcji katalogowej Borowego, wydanej z okazji Zjazdu. Był członkiem wielu organizacji naukowych, m.in. Polskiej Akademii Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, zasiadał w Radzie PENCLUB-u, przewodniczył też Klubowi Literackiemu i Naukowemu. Był laureatem Państwowej Nagrody Literackiej w 1938 r. Polska Akademia Literatury przyznała mu Złoty Wawrzyn. Zmarł 16 X 1950 r.

H.Ł.

Zob. też:
Biernacki Andrzej: Zatajony artysta. O Wacławie Borowym 1890-1950. Wybór szkiców i wspomnień. Lublin: Norbertinum, 2005. [Zawiera m.in. 6 tekstów o Borowym bibliotekarzu]
Sokołowska Wanda: „Boczny tor” działalności – Wacław Borowy. W: Portrety bibliotekarzy polskich. Wrocław: Ossolineum, 1980, s. 52-66 („Książki o Książce”)