45 rocznica śmierci Tadeusza Makowskiego

14 września 2020 r. minęła 45 rocznica śmierci mjr Tadeusza Makowskiego, oficera WP i organizatora polskich bibliotek wojskowych.

Po uzyskaniu matury w 1917 r., kształcił się w Szkole Podchorążych w Warszawie oraz w Szkole Podoficerów Piechoty w Dęblinie 1918-1919). Jako podporucznik brał udział w wojnie 1920 r. Po wyleczeniu odniesionych ran dostał przydział do Centralnej Szkoły Podoficerów Zawodowych Piechoty w Chełmnie, gdzie dal się poznać jako sprawny organizator pracy kulturalno-oświatowej. W efekcie, w l.1920-1922,pełnił funkcję kierownika szkolnej biblioteki, którą mino braku bibliotekarskiej wiedzy, przekształcił w dobrze zorganizowaną placówkę, cenioną przez czytelników. Jeszcze większym sukcesem zakończyło się prowadzenie Referatu Oświatowego i biblioteki 30 Pułku Strzelców Kaniowskich (1924 -1936), która po kilku latach stała się wzorcową placówką tego typu. Dzięki temu przyznano kpt. Makowskiemu Srebrny Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury za krzewienie czytelnictwa w wojsku. Ponadto, w 1937 r., powołano go na kierownika Referatu Bibliotecznego w Wojskowym Instytucie Naukowo -Oświatowym, któremu podlegały wszystkie biblioteki wojskowe. Tam, do poł. 1938 r. zajmował się reorganizacją wojskowej sieci bibliotecznej, realizowanej zgodnie z Instrukcją o prowadzeniu bibliotek wojskowych i Planem rozwoju bibliotekarstwa wojskowego w Polsce , które sam opracował i po zatwierdzeniu przez WINO wdrażał w życie.

Brał udział w kampanii wrześniowej w szeregach 41 Dywizji Piechoty ( za udział w walkach otrzymał  wysokie odznaczenia bojowe), a po kapitulacji znalazł się w obozie jenieckim Oflag IIC w Woldenbergu . Tu także zorganizował i prowadził do wyzwolenia bibliotekę, która liczyła ok. 30 000 wol. i była ośrodkiem życia kulturalnego oraz kształcenia oficerów.
Po wyzwoleniu oddał się do dyspozycji władz wojskowych. Otrzymał wówczas stopień majora, a w czerwcu 1945 r. powierzono mu stanowisko dyrektora Centralnej Biblioteki Wojskowej, którą po zniszczeniach wojennych organizował praktycznie od podstaw. Mimo trudności, w ciągu 6 lat jego dyrektury CBW znów stała się pełnowartościową biblioteką,   . odzyskała też status organizatorki wojskowej sieci bibliotecznej. Toteż, kiedy w 1951 r. władze wojskowe włączyły CBW w skład Domu Wojska Polskiego, Makowski nie  akceptując takiego rozwiązania odszedł z wojska. W 1952 r. zatrudnił się w Wydawnictwie „Czytelnik” i pracował tam do końca życia.  O CBW jednak nie zapomniał. W 1956 r., na fali odwilży, wystąpił do MON z apelem o reaktywację biblioteki. W 1957 r. apel przyniósł pozytywny skutek: CBW odzyskała rangę samodzielnej biblioteki naukowej.

E S-M
Zob. też:
Jopkiewicz Andrzej: Bibliotekarz w mundurze. Tadeusz Makowski. [W:] Portrety bibliotekarzy polskich. Wrocław, 1980, s.212-223. (Książki o książce)
Rosołowski Stefan:  Makowski Tadeusz. [ W:] Słownik pracowników książki polskiej. Suplement, Warszawa ,1986,  s.134