Od 2017 roku Biblioteka Muzeum Warszawy prowadzi projekty językowe, w ramach których dorośli i młodzi obcokrajowcy uczą się języka polskiego, poznają polską kulturę i historię. Przyjazna i otwarta atmosfera biblioteki sprzyja również wymianie doświadczeń i jest płaszczyzną do dyskusji na różne bieżące tematy.
Projekt „Warszawa dla średnio zaawansowanych” przeznaczony dla dorosłych obcokrajowców czasowo lub na stałe mieszkających w stolicy w 2019 roku otrzymał prestiżową nagrodę Komisji Europejskiej European Language Label za jakość i innowacyjność w nauczaniu języków obcych.
Innowacyjność projektu polega przede wszystkim na nowym podejściu, łączącym wspieraną przez Unię Europejską metodę przedmiotowo-językową CLIL z grywalizacją oraz opartym na sztuce uczenia się poprzez działanie. Wszystkie aktywności bazują głównie na idei dialogu (językowego, międzykulturowego) oraz rozbudzaniu kreatywności uczestników, również tej artystycznej.
W ramach projektu organizowane są lekcje w czytelni Biblioteki Muzeum Warszawy, które przybliżają tematykę warszawskich legend, zwiedzanie wystawy głównej Rzeczy warszawskie połączone z warsztatami językowymi oraz gry miejskie i muzealne.
W celu rozpowszechniania rezultatów projektu oraz dzielenia się dobrymi praktykami i wiedzą od 2018 roku Biblioteka we współpracy z edukatorami muzealnymi prowadzi warsztaty metodyczne dla nauczycieli języka polskiego ze Wschodu, w ramach których uczestnicy wcielają się w rolę swoich uczniów i poznają różne techniki pracy z legendami (spacer edukacyjny, warsztat i gra miejska).
W tym roku projekt „Warszawa dla średnio zaawansowanych” został nominowany do reprezentowania Polski w ogólnoeuropejskim konkursie organizowanym przez Komisję Europejską raz na sześć lat - European Label of the Labels 2014-2020.
>> https://ell.org.pl/portfolio/warszawa-dla-srednio-zaawansowanych/
Podsumowaniem projektu jest publikacja Katarzyny Žák-Caplot Legendy Starego Miasta w Warszawie. Wybór tekstów do nauki języka polskiego jako obcego z ćwiczeniami (Warszawa, Muzeum Warszawy 2019). Książka podzielona jest na trzy poziomy biegłości językowej, w ramach których cudzoziemcy poznają po trzy legendy i miejsca z nimi związane oraz rozwiązują zadania nawiązujące do historii i kultury stolicy. Całość opatrzona jest słowniczkami w języku angielskim, rosyjskim i chińskim oraz specjalnym rozdziałem, opisującym doświadczenia i dobre praktyki stosowane w trakcie realizacji działań projektowych. Publikacja, chociaż przeznaczona dla lektorów i uczniów języka polskiego jako obcego, jest też chętnie wybierana przez warszawskie rodziny, chcące w przyjazny sposób przybliżyć swoim dzieciom stołeczne i staromiejskie
Partnerem metodycznym zarówno samego projektu jak i towarzyszącego mu wydawnictwa jest Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców POLONICUM Uniwersytetu Warszawskiego. Dodatkowo Biblioteka Muzeum Warszawy współpracuje z Centrum, organizując varsavianistyczne zajęcia językowe i gry miejskie w ramach Letnich Kursów Języka Polskiego, w których co roku bierze udział ponad 150 obcokrajowców z całego świata.
Tegoroczna 65. edycja kursu będzie wyjątkowa, gdyż w całości przeprowadzona zostanie on-line. W pełni wirtualne będą też zajęcia transmitowane z Biblioteki Muzeum Warszawy, wystawy głównej Rzeczy warszawskie oraz Muzeum Warszawskiej Pragi.
To innowacyjne podejście do edukacji zostało także docenione przez środowisko muzealnicze, gdyż w lipcu tego roku książka zajęła II miejsce w kategorii Edukacja w XIV edycji konkursu „Mazowieckie Zdarzenie Muzealne – WIERZBA” 2019.
W tym roku Biblioteka Muzeum Warszawy zaprosiła do współpracy młodych obcokrajowców w wieku szkolnym (10-16 lat) z warszawskich i podwarszawskich szkół wraz z rodzicami. Trudności w komunikacji, różnice kulturowe, problemy z szybką adaptacją w środowisku szkolnym narażają tę grupę na wykluczenie społeczne. Podstawowym celem projektu jest zwiększenie ich udziału w kulturze, a także rozwój twórczego potencjału młodzieży przez połączenie edukacji varsavianistycznej i glottodydaktyki kulturowo-językowej, oraz aktywizowanie społeczne i kulturowe dorosłych migrantów poprzez uczestnictwo ich dzieci. Bardzo ważne jest również zbudowanie wizerunku warszawskiej instytucji kultury jako miejsca odpowiedzialnego, bezpiecznego, otwartego na inność i różnorodność.
Tym razem Bibliotekę Muzeum Warszawy wspierają Muzeum Drukarstwa oraz Fundacja Ocalenie, której podopieczni wraz z opiekunami są pierwszymi uczestnikami projektu. Na projekt składa się cykl zajęć dla młodych obcokrajowców prowadzonych metodą przedmiotowo-językową CLIL w Bibliotece Muzeum Warszawy i na wystawie głównej Rzeczy Warszawskie, a także rodzinne manualne warsztaty drukarskie i introligatorskie w Muzeum Drukarstwa.
Często dzieci obcojęzyczne w wieku szkolnym znają język kraju, w którym mieszkają dużo lepiej niż rodzice. Czasami rodzice muszą uczyć się od dzieci, co wiąże się z dużym stresem z ich strony. W ramach zajęć odbywa się to w sposób kreatywny i niewymuszony przez wykonywanie wspólnych działań w przyjaznym otoczeniu.
Koncepcja projektu została wyróżniona specjalną nagrodą krajowego jury European Language Label 2020.
Zapraszamy do kontaktu zainteresowane biblioteki i muzea. Chętnie podzielimy się swoimi doświadczeniami i nawiążemy współpracę.
Katarzyna Žák-Caplot
Kierownik Biblioteki Muzeum Warszawy
katarzyna.zak@muzeumwarszawy.pl