45 rocznica śmierci Janiny Kelles-Krauz

15 czerwca 2020 r. minęła 45. rocznica śmierci Janiny Kelles-Krauz (1898-1975), st. kustosza dyplomowanego Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu,  pedagoga, wykładowcy w Instytucie Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego, wiernego ideałom społecznika.

Urodziła się w Paryżu. Jej ojcem był Kazimierz Kelles-Krauz, znany teoretyk i działacz socjalistyczny, filozof i socjolog. Uczyła się we Lwowie. Na jej zainteresowania składały się trzy nurty działań: organizacja opieki społecznej nad dziećmi, pasja bibliotekarsko-oświatowa, służba społeczna. Już w 1918 r. została sekretarką i bibliotekarką na Uniwersytecie Ludowym im. A. Mickiewicza we Lwowie (przekształconego w  Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego). Stworzyła Poradnię Biblioteczną dla bibliotek związkowych, którą kierowała od 1922 r., organizując kursy dla nauczycieli. Aktywnie działała w Robotniczym Towarzystwie Przyjaciół Dzieci. W latach 1919-1926 studiowała prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie.  W 1920 r. została stypendystką, a po roku pracownikiem Biblioteki Ossolineum, gdzie kierowała wypożyczalnią i katalogami. Podczas  wojny pozostała we Lwowie, chroniąc zbiory przed zniszczeniem i rozproszeniem. W latach 1946-1947 brała udział w przygotowaniu transportu zbiorów Ossolineum ze Lwowa do Wrocławia, dokąd przyjechała w grudniu 1957 r. Od stycznia 1958 została kierownikiem Działu Czasopism w nowo utworzonej Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.

W latach 1959-1969 prowadziła wykłady i ćwiczenia dla studentów studiów zaocznych Instytutu Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego. Interesowała się przede wszystkim czasopiśmiennictwem polskim, integracją zawodową bibliotekarzy wszystkich środowisk oraz dziejami Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Organizowała jubileuszowe wystawy poświęcone historii Ossolineum. Była autorką ok. 40 publikacji oraz haseł w Słowniku pracowników książki polskiej.

Od 1925 r. aktywnie pracowała w Związku, a następnie Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich. W okresie przedwojennym brała udział w zjazdach bibliotekarskich i bibliofilskich. W latach 1964-1974 była członkiem Zarządu Głównego SBP oraz przewodniczącą Zarządu Okręgu Stowarzyszenia Wrocław Miasto. Współpracowała z Komisją Bibliograficzną Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego oraz Towarzystwem Miłośników Książki i Towarzystwem im. Marii Konopnickiej.      

E. D.

Zob. też:
Korzon Krystyna: Janina Kelles-Krauz (1898-1975), „Przegląd Biblioteczny”  1976, z. 1, s. 90-93
Zawialska Maria: W trosce o rangę społeczną bibliotek i bibliotekarzy. W: Portrety bibliotekarzy polskich. Wrocław: Ossolineum, 1980, s. 114-126