20 rocznica śmierci Leona Łosia

3 czerwca 2020 r. minęła 20. rocznica śmierci dr. Leona Łosia (1915-2000), prawnika, bibliotekarza, dyrektora Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, aktywnego działacza Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.

Leon Łoś urodził się w Petersburgu. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rodzina powróciła z Rosji do rodzinnego majątku Antonin na Polesiu. Studiował prawo na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, po studiach pracował jako aplikant sądowy, następnie w Urzędzie Wojewódzkim w Białymstoku. W czasie wojny był zastępcą szefa Biura Informacji i Propagandy w Sztabie Armii Krajowej Okręgu Białostockiego, stworzył i wydawał biuletyn BIP AK „Informacje”. W 1944 r. został aresztowany przez kontrwywiad radziecki i wywieziony w głąb ZSRR. Przebywał w różnych obozach, do Polski wrócił w ramach repatriacji dopiero w końcu 1956 r. W 1988 r. w drugim obiegu wydał trzytomowe wspomnienia z dwunastoletniego pobytu w obozach ZSRR Drugi brzeg Oki. Polacy w łagrach.

W 1957 r. podjął pracę w Ośrodku Rozpowszechniania Wydawnictw Naukowych PAN, od 1969 r. pracował w Biurze Wydawnictw i Bibliotek PAN. W tym czasie obronił doktorat na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Łódzkiego. W 1975 r. został dyrektorem Biblioteki PAN w Warszawie. Pod jego kierownictwem została zmieniona struktura organizacyjna oraz unowocześniono metody pracy i zarządzania Biblioteką.

Jest autorem publikacji poświęconych problemom informacji naukowej, bibliotekarstwa naukowego i edytorstwa. Opublikował m.in. Biblioteki naukowe, Biblioteki Polskiej Akademii Nauk. Zarys kształtowania sieci i stan aktualny, współredagował Materiały i dokumenty do dziejów nauki polskiej w czasie II wojny światowej (cz. 1-3). Był redaktorem naukowym Słownika polskich towarzystwa naukowych (t. 1, 3). Zajmował się również tłumaczeniami. Jako ekspert ds. bibliotekarstwa i informacji naukowej uczestniczył w pracach, m.in. Państwowej Rady Bibliotecznej, przez wiele lat współpracował z redakcją „Przeglądu Bibliotecznego”, był członkiem rad naukowych Biblioteki PAN w Warszawie, Ośrodka Informacji Naukowej PAN, Archiwum PAN. Brał czynny udział w pracach organizacji zawodowych, m.in. Stowarzyszenia Księgarzy Polskich, Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (sekretarz generalny Zarządu Głównego SBP, członek Sekcji Wydawniczej ZG SBP), Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich.

Został uhonorowany odznaczeniami cywilnymi i wojskowymi (krajowymi i Rządu Polskiego na uchodźstwie), m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Wojska nadanym przez Ministerstwo Obrony Narodowej Rządu Londyńskiego, Krzyżem Walecznych, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

E.B.

Zob. też:
Jopkiewicz Andrzej: Leon Łoś (1915-2000). W: Zasłużeni dla Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Warszawa: SBP, 2005, s. 66-79  (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 9)
Jopkiewicz Andrzej: Łoś Leon. W: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement III. Warszawa: SBP, 2010, s. 176-177
Steczowicz Romana: Bibliografia prac dra Leona Łosia. Życiorys dra Leona Łosia. „Przegląd Biblioteczny” 1995, z. 2, s. 141-145
Wywiad z drem Leonem Łosiem. Przepr. Barbara Sordylowa i Romana Steczowicz. „Przegląd Biblioteczny” 1995, z. 2, s. 122-141