30 rocznica śmierci Jana Baumgarta

17 sierpnia 2019 r. minęła 30 rocznica śmierci profesora Jana Baumgarta (1904-1989) - historyka, bibliotekoznawcy, dyrektora Biblioteki Jagiellońskiej, dydaktyka, Przewodniczącego Zarządu Głównego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.

 

Urodził się 3 marca 1904 r. w Wudzynku na Pomorzu (w Bydgoskiem). Kształcił się na Uniwersytecie Poznańskim, studia ukończył w 1928 r., uzyskując dyplom magistra filozofii w zakresie historii i języka niemieckiego. Bezpośrednio po studiach pracował w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy. Od 1931 r. związał się z bibliotekarstwem, rozpoczynając od funkcji asystenta  bibliotecznego w Bibliotece Uniwersytetu w Poznaniu.
 

W czasie okupacji niemieckiej nie podpisał volkslisty i został wysiedlony do Generalnej Guberni. Zamieszkał w Krakowie i podjął pracę w Bibliotece Państwowej. W ramach działalności konspiracyjnej udostępniał kadrze inżynieryjnej literaturę z zakresu górnictwa i geologii.  Został aresztowany i osadzony w obozie jenieckim w Pleszewie. Po wojnie powrócił do pracy na Uniwersytecie w Poznaniu, gdzie uzyskał stopień doktora z zakresu historii i bibliologii. Na życzenie prof. Aleksandra Birkenmajera powrócił do Krakowa i w 1948 r. objął stanowisko zastępcy dyrektora Biblioteki Jagiellońskiej, a w 1955 r. stanowisko  dyrektora. Funkcję tę sprawował przez 19 lat. Miał wpływ na rozwój BJ, zabiegał o kształcenie kadry bibliotekarskiej. Przyczynił się do utworzenia Międzywydziałowych Studiów Bibliotekoznawstwa. Przygotował także plan stacjonarnych i zaocznych studiów w Zakładzie  Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej w Instytucie Filologii Polskiej UJ. Był wybitnym dydaktykiem, wykładał bibliotekarstwo, bibliografię, naukę o książce. W 1957 r. otrzymał tytuł docenta, a w 1972 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym nauk humanistycznych.
 

Był ekspertem Komisji Egzaminacyjnej dla Bibliotekarzy Dyplomowanych, uczestniczył w Radzie Kultury i Sztuki w Sekcji Bibliotek i Czytelnictwa oraz w Radzie Naukowej Biblioteki Narodowej.
 

Przedmiotem jego zainteresowań była historia. Podjął się opracowania Bibliografii historii polskiej za lata 1944 -1967. Brał udział w pracach Międzynarodowej Komisji Historycznej w Paryżu. Poświęcał się także biografistyce. Opracował sylwetki naukowe Karola Estreichera, Edwarda Kuntzego, Aleksandra Birkenmajera i Bogdana Horodyskiego.
 

Od 1966 do 1969 r. piastował stanowisko Przewodniczącego Zarządu Głównego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Stowarzyszeniu poświęcił kilka opracowań, zamieszczonych w publikacji Bibliotekarstwo, biblioteki, bibliotekarze (1973). Piśmiennictwo naukowe Jana Baumgarta liczy 233 pozycje.
 

Zmarł w Krakowie 17 sierpnia 1989 r., spoczywa na Cmentarzu Rakowickim.