45. rocznica śmierci Pära Lagerkvista, laureata Literackiej Nagrody Nobla

Szwedzki dramaturg, prozaik, poeta, eseista i krytyk Pär Fabian Lagerkvist to laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, którą otrzymał w 1951 roku. Jego twórczość odznaczała się dużą siłą wyrazu i wywarła znaczący wpływ na literaturę szwedzką i światową.

 

Lagerkvist  urodził się 23 maja 1891 w Växjö, a zmarł 11 lipca 1974 w Lidingö. Był synem miejscowego urzędnika kolejowego Andersa Johana Lagerkvista i Johanny Blad, a wychowanie w surowej religijnej atmosferze miało wpływ na całą jego późniejszą twórczość. W swojej twórczości pisał wiele o wojnie i o człowieku w dobie kryzysu tożsamości, angażował się w problematykę filozoficzną i psychologiczną, kwestie złożoności natury ludzkiej, wartości ludzkich wyborów, odwiecznych źródeł zła i możliwych fundamentów ludzkiej wiary i nadziei. W późniejszym okresie twórczości Lagerkvist skłaniał się ku prozie przesyconej wątkami biblijnymi.

Na jego wczesną twórczość literacką wyraźny wpływ miał ekspresjonizm, nastrój pesymistyczny z czasem zastąpiła jednak afirmacja życia. Twórczość dramatyczna Lagerkvista początkowo wykazywała wpływ A. Strindberga, by następnie zbliżyć się do realizmu. W dramacie "Człowiek bez duszy" z 1936 roku oraz wierszach "Pieśń i walka" Lagerkvist wyraził swe antyfaszystowskie poglądy, podobnie jak w powieści "Karzeł" z 1944 roku. Światowy rozgłos zyskał powieścią osnutą na motywach ewangelicznych "Barabasz" W latach 30. najważniejszym utworem Lagerkvista był "Kat", parabola w jawny sposób potępiająca faszyzm i ustroje dyktatorskie. Po jego publikacji Lagerkvist stał się jednym z najważniejszych literatów szwedzkich, w 1940 roku został członkiem Akademii Szwedzkiej, a w 1941 otrzymał doktorat honoris causa w Göteborgu. Wreszcie w 1951 roku Lagerkvist otrzymał Nagrodę Nobla za: