Data dodania: 20.05.2019
Herling-Grudziński był jednym z najwybitniejszych pisarzy polskich XX wieku, działającym na emigracji, który za przedmiot swego pisarstwa obrał opór stawiany przez jednostkę przeróżnym odmianom nicości (totalitaryzmom, religijnemu zwątpieniu, poczuciu egzystencjalnego osamotnienia).
Przed wojną dał się poznać jako sympatyk Polskiej Partii Socjalistycznej, jednak w wyniku późniejszych doświadczeń, już po wojnie dał się poznać jako krytyk dyktatury komunistycznej w Polsce i całej Europie Środkowo-Wschodniej.
Na początku drugiej wojny światowej wyjechał do Lwowa, potem do Grodna, aż w 1940 roku został aresztowany przez NKWD podczas próby przedostania się na Litwę i osadzony w syberyjskim łagrze, z którego zwolniony został na mocy układu Sikorski–Majski w 1942 roku. Przeżycia te zawarł w swojej najsłynniejszej książce „Inny Świat”. Z Rosji wydostał się wraz z armią Andersa, jako żołnierz walczył pod Monte Cassino.
W 1947 roku stał się współtwórcą wydawanej jeszcze w Rzymie „Kultury”. Mieszkał w Londynie, a następnie osiadł już na zawsze w Neapolu. W latach 1952–1955 współpracował z Radiem Wolna Europa, a późniejszych latach współpracował m.in. z Komitetem Obrony Robotników.
Jest autorem tomu szkiców o pisarzach polskich „Żywi i umarli” (1946), napisał ponad 50 krótkich utworów prozatorskich, m.in.”Książę niezłomny" , „Wieża" czy skierowane przeciwko fanatyzmowi „Drugie przyjście".
Od 1971 roku aż do śmierci tworzył „Dziennik pisany nocą", dzieło zawierające klasyczne zapisy dziennikowe oraz eseje poświęcone sztuce, pełne komentarzy politycznych i elementów utworów fikcyjnych. Ze względu na komunistyczną cenzurę jego twórczość pisarska została upowszechniona w Polsce dopiero po 1989 r.
|
Gustaw Herling-Grudziński jest laureatem nagród: „Kultury" (1958), Jurzykowskiego (1964), Kościelskich (1966), włoskiej nagrody Premio Viareggio, międzynarodowej „Prix Gutenberg" i francuskiego Pen-Clubu, został odznaczony Orderem Orła Białego. Był doktorem Honoris Causa Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Uchwałą Sejmu RP VIII kadencji z 20 lipca 2018 rok 2019 został ustanowiony rokiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
MS