28 stycznia 2019 r. minęła 15 rocznica śmierci Anny Paluszkiewicz (1941-2002), absolwentki Wydziału Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego ze specjalnością metody numeryczne. Bibliotekarstwu poświęciła ostatnie 14 lat życia, osiągając w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie (BUW) stanowisko starszego kustosza dyplomowanego.
Zbudowała fundament komputeryzacji katalogów bibliotecznych, uświadamiając bibliotekarzom znaczenie stosowania kartoteki haseł wzorcowych (khw), formatów zapisu danych, ujednoliconych zasad katalogowania oraz procedur, a przede wszystkim współpracy. Zaprojektowała i doprowadziła do uruchomienia w 1993 r. koordynowanej przez BUW - Centralnej Kartoteki Haseł Wzorcowych (CKHW), a w 1996 r. koordynowanego przez Bibliotekę Główną Uniwersytetu Gdańskiego - Centralnego Katalogu Czasopism (CKTcz, 1996). Była współautorem koncepcji katalogu centralnego NUKAT (2002), główną twórczynią zasad jego budowania, a następnie kierowała wdrożeniem projektu. Obecny poziom rozwoju NUKAT-u jest najlepszym potwierdzeniem słuszności jej ówczesnych wyborów i decyzji. Po 15 latach współkatalogowania w bazie NUKAT-u (wg stanu ze stycznia 2019) znajduje się: prawie 6,5 mln haseł wzorcowych, ponad 4,1 mln opisów bibliograficznych, a w katalogach 168 bibliotek tworzących z NUKAT-em system spójnych danych jest prawie 16,5 mln pobranych z NUKAT-u kopii opisów katalogowych i tyleż zapisów informacji centralnej w katalogu NUKAT. Przyjęta od początku rygorystyczna dbałość o jakość danych, oparcie budowy NUKAT-u na międzynarodowych standardach pozwala na uczestniczenie w budowaniu katalogu WorldCat, regularne zasilanie Międzynarodowej Wirtualnej Kartoteki Haseł Wzorcowych VIAF, a także przede wszystkim systematyczne, automatyczne przekształcanie danych wraz z rozwojem formatów i technologii informatycznych.
Była świetnym dydaktykiem. Wykładała i pisała o zagadnieniach związanych z komputeryzacją w sposób jasny i precyzyjny, uporządkowała terminologię z zakresu khw i formatów, wyszkoliła pokolenie bibliotekarzy. Z liczącej 50 pozycji jej bibliografii, 45 publikacji, których jest autorką, współautorką lub redaktorką, powstało w okresie pracy w BUW.
W 2002 r., wspólnie z Marią Lenartowicz otrzymała Nagrodę Naukową SBP im. A. Łysakowskiego za książkę Format MARC21 rekordu bibliograficznego dla książki.
M.B.
Anna Paluszkiewicz, foto: z archiwum Marii Burchard
Zob. też:
Burchard Maria: Anna Paluszkiewicz 1941-2004, „Przegląd Biblioteczny” 2004 nr 3-4, s.101-106
Burchard Maria: Anna Paluszkiewicz 1941-2004. W: Bibliotekarze warszawscy. Warszawa, 2010, s.137-145 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 11)
Padziński Andrzej: Znaczenie dorobku Anny Paluszkiewicz w dziedzinie bibliotekarstwa. W: Rola katalogu centralnego NUKAT w kształtowaniu społeczeństwa wiedzy w Polsce. Warszawa, 2010, s. 67-72