550 rocznica śmierci Johannesa Gutenberga

 3 lutego 2018 r. mija 550 rocznica śmierci Johannesa Gutenberga, niemieckiego złotnika i drukarza, twórcy pierwszej przemysłowej metody druku na świecie oraz założyciela pierwszego dużego wydawnictwa.

Johannes Gutenberg urodził się ok. 1400 r. prawdopodobnie w Moguncji, niemieckim mieście położonym nad Renem. O życiu słynnego rzemieślnika nie zachowało się wiele pewnych informacji. Także data, kiedy po raz pierwszy użył udoskonalonej metody druku pozostaje sporna. Niektórzy badacze uważają, że pierwsze druki powstały kiedy przebywał w Strasburgu, czyli ok. 1440 r. Inni twierdzą, że dopiero po założeniu drukarni w Moguncji (1448 r.). Jako umowną datę wynalezienia druku podaję się najczęściej rok 1450.

Najsłynniejszą publikacją wydaną przez Gutenberga jest Biblia 42-wierszowa, zwana od jego nazwiska Biblią Gutenberga. Było to pierwsze wydawnictwo dziełowe w Europie wydrukowane przy użyciu ruchomej (wymiennej) czcionki. Biblia Gutenberga powstała w latach 1452-1455 w Moguncji. W 2001 r. została wpisana na listę UNESCO Pamięć Świata.

Johannes Gutenberg jest uznawany za wynalazcę druku. Opracował i udoskonalił nie tylko własną wersję ruchomych czcionek, ale także skonstruował aparat do ich odlewania z metalu, z wykorzystaniem nowatorskich wymiennych matryc. Ponadto zaprojektował własną wersję prasy drukarskiej. Wbrew powszechnej opinii nie był natomiast wynalazcą ruchomych czcionek. Te zostały wynalezione w Chinach ok. 1041 r. przez chińskiego kowala Bi Sheng'a. Za wynalazcę europejskiej wersji ruchomej czcionki, najpierw drewnianej a potem metalowej, uchodzi z kolei Holender Laurens Janszoon Coster prowadzący swoją działalność w holenderskim mieście Haarlem, ok. 20 lat wcześniej niż Gutenberg w Moguncji. 

Działalność Gutenberga przyczyniła się do szybkiego rozwoju drukarstwa w Europie, a jego współpracownicy i uczniowie upowszechniali ją w zakładanych przez siebie ośrodkach, korzystając z jego rozwiązań. 

Fragment Biblii Gutenberga, ukazujący staranny krój pisma:

By Fondo Antiguo de la Biblioteca de la Universidad de Sevilla from Sevilla, España ([Letra A]) [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons

JF/Redakcja SBP.pl

źródło: Wikipedia