Biblioteka przestrzenią kształtowania kultury czytelniczej młodych

Projekt Biblioteka przestrzenią kształtowania kultury czytelniczej młodych skierowany był do bibliotekarzy pracujących z młodym czytelnikiem, głównie w filiach i oddziałach dla dzieci i młodzieży. Cykl szkoleń (wykładów, prezentacji, warsztatów, spotkań autorskich, kiermaszy książek) miał za zadanie zwiększyć kompetencje bibliotekarzy do poszerzenia wiedzy dotyczącej współczesnej literatury młodych. Celem szkoleń było szersze przedstawienie charakterystyki ww. literatury poprzez omówienie typowych dla ostatnich lat zjawisk, trendów, dominujących tematów, pokazanie form książki dla dzieci i młodzieży.

Na szkoleniach przedstawione zostały różnorodne zagadnienia związane z czytelnictwem młodych, a w szczególności rola bibliotek w motywowaniu do czytania. Prelegenci omówili współczesne zjawiska czytelnicze, przybliżyli wybrane działania i formy pracy realizowane w bibliotekach mające wpływ na kształtowanie postaw czytelniczych, podjęli próbę opisania aktywności, preferencji i motywacji czytelniczych nastolatków, przedstawili formy współczesnej książki dla dzieci i młodzieży (picture books, komiksy, e-booki, książki z rozszerzoną rzeczywistością itp.).

Założeniem projektu było również pokazanie bibliotekarzom pracującym z dziećmi i młodzieżą jak bogata, różnorodna i ciekawa jest produkcja wydawnicza książek dla dzieci i młodzieży. Dlatego zamysłem WBP było jak najszersze przedstawienie tejże produkcji dzięki zaproszeniu wydawnictw ukierunkowanych na literaturę dla młodego czytelnika tj. Nasza Księgarnia, Literatura, Ezop, Ładne Halo czy Kocur Bury. Spotkania te nie ograniczyły się tylko do przedstawienia samego wydawnictwa, ale za każdym razem spotkaniu towarzyszyła możliwość poznania autora lub ilustratora, z którymi wydawnictwo współpracuje. Gościliśmy Katarzynę Wasilkowską, Lilianę Bardijewską, Marcina Brykczyńskiego oraz Joannę Gusztę, autorkę i ilustratorkę, założycielkę i współwłaścicielkę Wydawnictwa Ładne Halo. Serię spotkań zakończyła wizyta współwłaścicielek Wydawnictwa Kocur Bury: Małgorzaty Kwapińskiej – ilustratorki i Agnieszki Zimnowodzkiej – autorki serii książeczek o mieszkańcach Humorków.

W dniu 19 czerwca 2017 r. w ramach ww. projektu odbyły się warsztaty „Widzieć więcej. O możliwościach książki obrazowej” poświęcone możliwościom wykorzystania książki obrazowej i obrazkowej w edukacji czytelniczej i kulturalnej. Prezentacja najciekawszych publikacji podporządkowana była nadrzędnemu pytaniu: jak wykorzystywać to „narzędzie” wychowania aktywnego uczestnika kultury: zadającego pytania i myślącego, samodzielnego i otwartego na sztukę człowieka? W trakcie spotkania zostały zaprezentowane dobre praktyki wprowadzania książki obrazowej – tekstu kultury w nauczaniu przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Ze współczesnymi nurtami w ilustracji dziecięcej książek tzw. picture book zapoznawała uczestników Anna Mrozińska-Szmajda - polonistka, pedagożka, animatorka kultury, promotorka sztuki książki dla dzieci, prowadząca autorski blog www.pozarozkladem.blogspot.com.

Na kolejne warsztaty, tym razem komiksowe, zaprosiliśmy do Biblioteki Wojewódzkiej 15 września br. Warsztaty dla bibliotekarzy „Czytamy komiksy” poprowadził Jacek Frąś – artysta plastyk, rysownik komiksów, plakacista, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. W trakcie zajęć uczestnicy dowiedzieli się: co to jest komiks, z czego się składa, jaka jest jego historia, na czy polega opowiadanie obrazem (elementy wspólne z filmem i animacją), uczestnicy przeprowadzili analizę na konkretnym przykładzie komiksu i filmu animowanego, zapoznali się z  symbolami używanymi w komiksie, uzyskali pewną orientację we współczesnej popkulturze (cytaty cytatów i mieszanie różnych typów opowieści). Prowadzący warsztaty przedstawił przykłady ważnych współczesnych komiksów, odbiegających od stereotypowego postrzegania komiksów (autorzy i konkretne tytuły) oraz pokazał grupie przykłady konkretnych, szybkich "ćwiczeń-zabaw" komiksowych, które można potem poprowadzić z dziećmi.

Podczas 5 szkoleń przedstawione zostały różnorodne zagadnienia związane z czytelnictwem młodych, a w szczególności rola bibliotek w motywowaniu do czytania (Rola bibliotek w kształtowaniu postaw czytelniczych – dr Dorota Grabowska, Uniwersytet Warszawski). Prelegenci omówili także współczesne zjawiska czytelnicze, przybliżyli wybrane działania i formy pracy realizowane w bibliotekach mające wpływ na kształtowanie postaw czytelniczych (Centrum Literatury Dziecięcej  - Oliwia Brzeźniak, Miejska Biblioteka Publiczna Galeria Książki w Oświęcimiu oraz prelekcje bibliotek gminnych z Ładzic, Rozprzy, Sulmierzyc z terenu województwa łodzkiego), podjęli próbę opisania aktywności, preferencji i motywacje czytelnicze nastolatków (Czytelnicy zaangażowani – jak rozbudzać motywacje czytelnicze dzieci i młodzieży - dr Zofia Zasacka, Biblioteka Narodowa; Media społecznościowe 2.0 jako źródło informacji w badaniach jakościowych czytelnictwa dzieci i młodzieży - dr Michał Zając, Uniwersytet Warszawski), przedstawili formy współczesnej książki dla dzieci i młodzieży (picture books, komiksy, e-booki, książki z rozszerzoną rzeczywistością itp.). Na ostatni temat prezentacje mieli m.in. dr Agnieszka Przybyszewska (Uniwersytet Łódzki) W świecie książek dla cyfrowych tubylców – o literaturze grywalnej i nie tylko i dr Grzegorz Gmiterek (Uniwersytet Warszawski) eBook 2.0. Książka w rzeczywistości sieci  drugiej generacji i mobilnych technologii. W ramach współpracy Biblioteki Wojewódzkiej z Katedrą Informatologii i Bibliologii Uniwersytetu Łódzkiego wystąpienie podczas szkolenia miała prof. nadzw. dr hab. Mariola Antczak, kierownik Katedry, na temat Nastoletni czytelnik wyzwaniem dla bibliotekarza. Nastoletni czytelnicy byli także tematem rozważań Anny Zatory z Katedry Teorii Literatury, Instytutu Kultury Współczesnej UŁ, która przedstawiła bibliotekarzom projekt Boys Reading – Nie książka, lecz świat. O lekturowych uniwersach (nie)czytających chłopaków z projektu Boys Reading. 

Cały cykl szkoleniowy został dofinansowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Partnerstwo dla książki.