Geniusz i intelektualny perypatetyk – spotkanie z Krystyną Czerni

29 czerwca 2017 r gościem Dyskusyjnego Klubu Książki „Liberatorium” Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaśle była Krystyna Czerni, autorka wielu publikacji o Jerzym Nowosielskim, znana szczególnie z biografii słynnego malarza  „Nietoperz w Świątyni”.

To było arcyświęto słowa. Krystyna Czerni słusznie przyjęła formułę wykładu, który wieloaspektowo przybliżył słuchaczom sylwetkę artysty. Na wstępie omówiła stan badań nad postacią artysty. Wśród wielu opracowań warto zwrócić uwagę na serię „Wielcy malarze” oraz „Korespondencję” Zofii i Jerzego Nowosielskich z Tadeuszem Różewiczem.

Był to niewątpliwie wielki erudyta i genialny malarz – powiedziała. Czerpał nie tylko z tradycji, ale także wielu estetyk: głównie z ikony karpackiej, sztuki italo-bizantyjskiej, pompejańskiej czy egipskiej. Lubił swoje pierwowzory upraszczać, czego ciekawym przykładem jest ikona w formie krzyża (croce dipinta), która wciąga widza w fascynującą przygodę odszyfrowania scen z życia Chrystusa.

Nowosielski był filozofem sztuki. Ożywiał się w słownym starciu z innym człowiekiem. To intelektualny perypatetyk – powiedziała K. Czerni.

W teorii o bytach subtelnych zawarł własną definicję obrazu. Oprócz wielu realizacji malarskich, warto zwrócić uwagę na pomysłowe panoramy miejskie w formie starych map. Przykuwającym uwagę przykładem sztuki funeralnej jest  nagrobek znajdujący się  na cmentarzu prawosławnym na warszawskiej Woli, zaprojektowany dla ks. prof. Jerzego Klingera, przyjaciela artysty.

K. Czerni wspomniała także o ważącym na całym życiu, niezwykle smutnym aspekcie dzieciństwa artysty, który naznaczony był syndromem dziecka zastępczego. Okazało się bowiem, że miał dwóch młodszych braci, którzy zmarli w dzieciństwie, a po jednym z nich otrzymał imię. Rodzice otoczyli więc małego Jerzego nadmierną troską.

Pogrzeb Nowosielskiego miał wymiar ekumeniczny, bowiem zgromadził   wyznawców wielu religii.
By mieć kontakt z żywą sztuką Nowosielskiego, warto odwiedzić Cerkiew prawosławną ZNMP przy ul. Szpitalnej w Krakowie.

Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle  uczestniczy w projekcie Dyskusyjnych Klubów Książki WiMBP w Rzeszowie pod hasłem „Podkarpackie rozmowy o książkach”. Projekt przygotowany jest przez Instytut Książki i WiMBP w Rzeszowie.