Bez pamięci, nie ma tożsamości

W niedzielę, dnia 26 października w Kłodzku odbyło się 7. Spotkanie Kresowian po latach…

Uroczystość rozpoczęła się okolicznościową homilią i modlitwą, odprawioną przez Kapelana Kresowian ks. Bolesława Stanisławiszyna z Parafii Żelazno, przy Pomniku Pamięci Pomordowanych Polaków na Kresach Wschodnich przez ukraińskich nacjonalistów z OUN i UPA w latach 1939-1947.

Oddano hołd pamięci tym wszystkim, których już nie ma wśród nas i którzy wciąż odchodzą. Pod Pomnikiem wiązanki kwiatów złożyli i zapalili znicze: pan Tadeusz Szewczyk – Prezes Stowarzyszenia Kresowian Ziemi Kłodzkiej, pani Grażyna Cal – radna Sejmiku Województwa Dolnośląskiego wraz panem Stanisławem Longawą – Wójtem Gminy Kłodzko, pan Maciej Awiżeń – Starosta Kłodzki, pan Henryk Urbanowski - Zastępca Burmistrza Miasta Kłodzka, pani Urszula Panterałka – Zastępca Wójta Gminy Kłodzko wraz z panem Zbigniewem Turem – przewodniczącym  Rady Gminy Kłodzko, pan Ryszard Niebieszczański – radny Powiatu Kłodzkiego, służby mundurowe i Kresowiacy wraz z rodzinami i przyjaciółmi.

To miejsce, gdzie każdy zatrzymać się może… To miejsce, gdzie trzeba pomyśleć o tym, że bez pamięci nie ma tożsamości…

Oprawę honorową ceremonii zapewniła 2 Kompania Zmechanizowana 22 Karpackiego Batalionu Piechoty Górskiej oraz Poczty Sztandarowe:

• Stowarzyszenia Kresowian Ziemi Kłodzkiej
• Gimnazjum Publicznego im. Wł. St. Reymonta w Kłodzku
• Szkoły Podstawowej im. St. Mikołajczyka w Jaszkowej Dolnej
• Szkoły Podstawowej im. gen. Wł. Sikorskiego w Ołdrzychowicach Kłodzkich

Po ceremonii, w imieniu gospodarzy uroczystości, pani Mariola Huzar – dyrektor Biblioteki Publicznej, zaprosiła wszystkich gości do Gimnazjum Publicznego im. Wł. St. Reymonta.

Spotkanie rozpoczął mistrzowskim pokazem gry na akordeonie Tomasz Brusiński z Jaszkowej Dolnej, stypendysta programu im. Grzegorza Ciechowskiego w gminie Kłodzko.

Jestem w Kresach zakochana,

Gdzie srebrzyste zbóż są łany,

Ostry zapach z gryki – miodu,

Rozkoszował mnie za młodu.

Recytowała wiersz pt. „Serce Kresowiaka” M. Habudy uczennica Gimnazjum Paulina Nowożycka

Po muzycznym i poetyckim wstępie prowadząca spotkanie, pani Ewa Szczepaniak – zastępca dyrektora Gimnazjum powitała wszystkich gości, a szczególnie licznie przybyłych Kresowian, mówiąc, że Ziemia Kłodzka to szczególne miejsce, w którym gniazdo rodzinne założyło wielu Kresowian. Ich obecność dzisiaj tutaj, wśród nas, jest  z pewnością świadectwem pamięci, skłania do zadumy i  głębokiej refleksji nad tragicznymi losami ich samych, ich rodzin i utraconej kresowej Ojczyzny. Ta obecność przypomina nam wszystkim, że Kresowianie tu, na tej ziemi, która ich  przygarnęła jak swoich, na której pracują i żyją, która jest ich nową Ojczyzną, pozostali wierni swojej rodzinnej kresowej kulturze, tradycji i wyznawanym ideałom.

Oficjalnego otwarcia 7. Semper Fidelis dokonali zastępca wójta pani Urszula Panterałka oraz prezes Stowarzyszenia Kresowian Ziemi Kłodzkiej pan Tadeusz Szewczyk. Podczas wystąpienia zwracali szczególną uwagę na to, jak wielką wartością, która buduje patriotyczną świadomość młodego pokolenia jest poznawanie swoich korzeni, historii i tożsamości.

Potem z ogromną przyjemnością wszyscy Kresowianie i goście obejrzeli program słowno-muzyczny przygotowany przez młodzież gimnazjalną pt. „Wszystkie barwy Kresów”, pod kierunkiem pań Elżbiety Myślińskiej i Beaty Smolarek – nauczycielek języka polskiego tutejszego gimnazjum. Podczas programu można było zauważyć wśród Kresowian chwile wzruszeń i radości, a także zadumę nad tym, co kiedyś przeżyli, a o czym nie da się zapomnieć…

Po programie scenicznym z dużą uwagą wysłuchano wykładu autorskiego profesora Uniwersytetu Wrocławskiego dr hab. Bogusława Pazia o ludobójstwie na Kresach, o prawdzie i kłamstwie, a także o tym, co dziś na ulicach, czyli manifestacjach przeciw gloryfikacji OUN-UPA. Wiele miłych słów skierował profesor pod adresem młodzieży gimnazjalnej za to, jak pięknie potrafią kultywować pamięć o wielkiej kresowej spuściźnie, wielkiej myśli polskiej, która na tych ziemiach się rodziła.

Podsumowaniem wszystkich wydarzeń tego dnia był znakomity koncert Tomasza Brusińskiego. Ten, młody uzdolniony chłopak jest studentem drugiego roku Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Na uczelnię został przyjęty omijając szkołę muzyczną drugiego stopnia, co jest rzadko spotykane w naszym województwie, a nawet w kraju.

7. Spotkaniu Kresowian po latach towarzyszyło kilka atrakcji. Wręczono nagrody laureatom konkursu na przyśpiewkępiosenkę przekazaną przez najstarsze pokolenie urodzone na Kresach. Na konkurs wpłynęło 18 prac. Nagrodę główną publikację encyklopedyczną „Mitologie świata” i zestaw piśmienniczy przyznano pani Aleksandrze Kuli z Piszkowic. Równorzędne wyróżnienia i nagrody zestawy piśmiennicze otrzymały panie Wanda Płoskonka z Wojborza i Krystyna Radomska z Wojborza, Grażyna Guzik z Piszkowic, Żaneta Bartyna z Bierkowic i uczennica Gimnazjum Reymonta Oliwia Łuszczyńska z Krosnowic.

Wystawa historyczna 150. Rocznica Powstania Styczniowego. Narodowe Centrum Kultury przedstawia zbiór reprodukcji rycin pochodzących  z kolekcji Krzysztofa Kura. Są one zapisem wydarzeń sprzed 151 lat i pamiątką po ich uczestnikach. Ukazują bitwy, potyczki i epizody z Powstania, oddają atmosferę i wielki ładunek emocjonalny tamtego czasu; to jakby uchwycone w kadrze chwile, postacie, przeżycia. Ryciny te są jednak również dziełami sztuki, które swym pięknem cieszą oko nawet tych, dla których powstania 1863 i 1864 roku są jedynie bladym echem  z przeszłości.

Małe Targi Książki o tematyce kresowej. Dużym zainteresowaniem cieszyły się takie tytuły jak:

• „Pani Róża” Edwarda Raczyńskiego, tytułowa bohaterka z domu Potocka, synowa Zygmunta Krasińskiego, potem Edwardowa Raczyńska
• „Trzy czwarte” Nadziei Druckiej, wspomnienia z dzieciństwa, o radościach i smutkach
• „Kresy Wschodnie, czyli Białoruś Zachodnia” Wojciecha Śleszyńskiego, to wyprawa po Białorusi, przenikająca się historia, współczesność i pamięć
• „Cierń Kresowy” Gizeli Chmielewskiej, poświęcona Edwardowi Woyniłłowiczowi, m.in. fundatorowi kościoła pw. Świętych Symeona i Heleny w Mińsku
• „Chlib Kulikowski” Mariana Hemar, to zbiór wierszy i piosenek i satyr poświęconych Lwowowi i Lwowianom
• Zapraszamy do biblioteki centralnej w Ołdrzychowicach Kłodzkich po jeszcze więcej!

Do każdego Kresowiaka i gościa trafił pachnący chlib kulikowski z czarnuszką i kminkiem, wypieczony według receptury lwowskiej przez Piekarnię w Bardzie. „…Bo on lekki jak pianka, aż dotknąć się frajda, już w ręku pachnąca, gorąca jeszcze pajda, Jak żywa – ta zdaje się, że nagle tobie powie: Ta zjedz mnie i niech tobie wyjdzie na zdrowie...” Marian Hemar

Na stołach zagościły bardzo smaczne potrawy z kuchni kresowej przygotowane przez Kumy z koła gospodyń wiejskich w Krosnowicach: chrust żółtkowy doskonały, rolada ze śledzi, ołatki ziemniaczano-marchwiowe, bliny gospodarskie i piwne, sodaczki na kwaśnym mleku, pasztet z mięsa mieszanego, sałatka kowelska z buraczków, królewiec, ciasto owocowe na kruchym spodzie. Dziękujemy!

7. Spotkanie Kresowian po latach to praca zespołowa Stowarzyszenia Kresowian Ziemi Kłodzkiej, władz Gminy Kłodzko, instytucji kultury oraz Gimnazjum Publicznego Reymonta.

Działanie realizowane było w ramach trwałości projektu Biblioteki Publicznej Gminy Kłodzko „Euroregionalne Spotkania Obywatelskie”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska-Rzeczpospolita Polska 2007-2013 oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Glacensis „Przekraczamy granice”.