Polecamy

Deregulacja zawodów a bibliotekarz dyplomowany

Data dodania: 08.01.2014

Deregulacja zawodów a bibliotekarz dyplomowany

Ustawa o deregulacji zawodów została podpisana w lipcu 2013 roku. Celem ustawy jest redukcja ograniczeń związanych z dostępem do niektórych zawodów. Na liście zawodów objętych deregulacją znalazł się też zawód bibliotekarza. Co to oznacza dla bibliotekarzy? Jak napisał Artur Jazdon droga do zawodu bibliotekarza nie była nigdy ograniczona (1). W takim razie jakiej grupy bibliotekarzy dotyczy deregulacja? Na stronie ministerstwa sprawiedliwości gdzie można przeczytać tekst ustawy nie jest do końca wyjaśnione jakiej grupy dotyczą zmiany. Trochę więcej można przeczytać w uzasadnieniu do ustawy i na stronie prezydent.pl, na której jest napisane, że deregulacja dotyczy dyplomowanych bibliotekarzy oraz dyplomowanych pracowników dokumentacji i informacji naukowej. Ma ona ułatwić dostęp do ww. stanowisk poprzez ustanowienie warunków jakie powinien spełniać kandydat na poziomie statutów uczelni, a nie jak do tej pory w rozporządzeniu ministra nauki i szkolnictwa wyższego (Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 21 sierpnia 2006 r., Dz.U. Nr 155, poz. 1112) (2).

Bibliotekarze, którzy podnosili swoje kwalifikacje, żeby przystąpić do egzaminu na bibliotekarza dyplomowanego, od wejścia w życie ustawy według nowych zasad powinni mieć łatwiejszy dostęp do stanowiska bibliotekarza dyplomowanego. Jednak na razie nie wiadomo jak będzie wyglądać awans na dyplomowanego w nowej formie i jak do nowego zapisu w ustawie odniosą się władze polskich uczelni.

Na Konferencji Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich (KDBASP), która odbyła się w kwietniu 2013 roku, zostały przedstawione jednolite zasady jakie powinni spełniać kandydaci na dyplomowanych bibliotekarzy oraz dyplomowanych pracowników dokumentacji i informacji naukowej. Zostały one zarekomendowane do przyjęcia w bibliotekach naukowych i zaproponowane na Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP).

W dniu 4 lipca 2013 roku powstała Uchwała Prezydium KRASP w sprawie wymagań stawianych kandydatom na dyplomowanych bibliotekarzy oraz dyplomowanych pracowników dokumentacji i informacji naukowej. Prezydium zaleciło uczelniom umieszczenie w swoich statutach wymagań dla kandydatów na dyplomowanych. Jednym z proponowanych rozwiązań zapisanych w uchwale byłoby przyjęcie zasad rekomendowanych przez Konferencję Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich (3).

W skrócie nowe wymagania przygotowane przez zespół roboczy KDBASP wyglądają tak: należy posiadać tytuł magistra, legitymować się co najmniej dwuletnim stażem pracy w bibliotece naukowej, posiadać minimum 5 publikacji z zakresu bibliotekoznawstwa i/lub informacji naukowej lub nauk pokrewnych, w tym 2 recenzowane, posiadać zaświadczenie o znajomości przynajmniej jednego języka obcego zgodne z wymogami uczelni, oraz posiadać udokumentowany dorobek: działalności naukowo-badawczej, organizacyjnej i dydaktycznej. Ponad to kandydat na dyplomowanego powinien posiadać dodatkowe kwalifikacje między innymi: ukończone studia podyplomowe, staże w bibliotekach zagranicznych, popularyzować czytelnictwo, edukację informacyjną, naukę i wyniki badań naukowych. Szczegółowo z proponowanymi wymaganiami dla kandydatów na dyplomowanych można zapoznać się na stronie: http://lib.amu.edu.pl/pliki/rada/zalacznik_1_rada_06_06_2013.pdf (4). Nie wiadomo natomiast jak dyrektorzy bibliotek i władze poszczególnych uczelni ustosunkują się do uchwały. Ważne jest żeby zasady przyznawania stopnia bibliotekarza dyplomowanego były jednolite na poszczególnych uczelniach. Przy zmianie pracy bibliotekarz miałby szanse zachować nabyte uprawnienia ze względu na podobne zapisy w statutach uczelni.

Bibliotekarze również powinni dążyć do tego, żeby statut bibliotekarza dyplomowanego nie został całkowicie zapomniany, żeby awans na to stanowisko miał odpowiednią formę i kandydaci mieli odpowiednie wysokie kwalifikacje. Powinny być to osoby o predyspozycjach do pracy naukowej, szkoleniowej, dydaktycznej, organizacyjnej (5). Należy tu też dodać, że większość obecnych bibliotekarzy dyplomowanych pełni funkcje kierowników oddziałów, wicedyrektorów i dyrektorów w bibliotekach. Prowadzą oni zajęcia dydaktyczne, szkolenia pracowników bibliotek, prowadzą badania naukowe i prace rozwojowe na rzecz bibliotek, przygotowują publikacje i referaty na konferencje, ciągle podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe, uczestniczą w pracach organizacyjnych i promocyjnych na rzecz biblioteki (6). Dlatego tak ważne jest utrzymanie prestiżu stanowiska bibliotekarza dyplomowanego, który jednocześnie, nie należy o tym zapominać, do tej pory po pozytywnym zaliczeniu egzaminu państwowego przechodził na etat nauczyciela akademickiego. Niestety po deregulacji zawodu nie wiadomo jak będzie wyglądał awans na bibliotekarza dyplomowanego na poszczególnych uczelniach i jakie trzeba będzie spełnić warunki, żeby nim zostać. Nie wiadomo też jak uczelnie w Polsce odniosą się do nowych przepisów. Czy zostanie przyjęta propozycja KDBASP, a jeżeli tak to kto na danej uczelni zajmie się weryfikacją osiągnięć kandydata na dyplomowanego i na jakiej podstawie będzie przyznawany awans? Jolanta Stępniak napisała, że weryfikacją uprawnień i dokonań zawodowych powinny zająć się organizacje i stowarzyszenia bibliotekarskie (7). Możliwe, że jest to też jakiś sposób na ujednolicenie form kształcenia i podnoszenia kwalifikacji przez bibliotekarzy.

Leszek Szafrański