Uroczystości jubileuszowe 100-lecia SBP

W dniu 20 października w  Audytorium im. Stefana Dembego Biblioteki Narodowej w Warszawie odbyły się  uroczystości jubileuszowe 100-lecia działalności Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, które zgromadziły kilka pokoleń bibliotekarzy, przedstawicieli władz państwowych i samorządowych, pracowników naukowych związanych z bibliotekarstwem i informacją naukową.  Jubileusz poprzedziła Msza Św. w intencji członków Stowarzyszenia. 

Zebranych powitała Elżbieta Stefańczyk, Przewodnicząca Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, a następnie poprosiła o prowadzenie uroczystości Pana Stanisława Hrabiego, kierownika  Biblioteki i Fonoteki Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego,  przewodniczącego Sekcji Bibliotek Muzycznych Zarządu Głównego SBP, a od tego roku także prezydenta Międzynarodowego Stowarzyszenia Muzycznych Bibliotek, Archiwów i Ośrodków Dokumentacji IAML. Zgodnie z tradycją obchodom towarzyszył sztandar SBP, wprowadzony przez poczet sztandarowy.

Prowadzący powitał wszystkich gości  Jubileuszu, wśród których byli m.in.: dr Janusz Kuligowski - dyrektor Archiwum Prezydenta RP; Romuald Łanczkowski - radca Marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego; Agata Karwowska-Sokołowska - dyrektor Biura Analiz i Dokumentacji Kancelarii Senatu; Mateusz Adamkowski – zastępca  dyrektora  Departamentu Mecenatu Państwa w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego; ksiądz dr  Maciej Kwiecień - duszpasterz bibliotekarzy z Archidiecezji Gdańskiej; dr Tomasz Makowski – dyrektor Biblioteki Narodowej, gospodarz miejsca uroczystości, przewodniczący  Krajowej Rady Bibliotecznej oraz pozostali członkowie Rady; Larysa Luhova - wiceprzewodnicząca Ukraińskiego Stowarzyszenia Bibliotekarzy; dr Jan Tarczyński - dyrektor Centralnej Biblioteki Wojskowej; prof. dr hab. Dariusz Kuźmina – prodziekan Wydziału Dziennikarstwa Informacji i Bibliologii UW, przewodniczący Rady Programowej Wydawnictwa SBP; prof. dr hab. Barbara Zybert – Kierownik Katedry Badań nad Bibliotekami i Innymi Instytucjami Kultury WDIiB UW, redaktor naczelna „Przeglądu Bibliotecznego”; Jacek Królikowski – prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego; Jacek Wojnarowski z Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności; Grzegorz Majerowicz - wiceprezes Polskiej Izby Książki; Danuta Brzezińska - przewodnicząca Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich; Marek Górski - przewodniczący Konferencji Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich;  Andrzej Dąbrowski - przewodniczący Konferencji Dyrektorów Wojewódzkich Bibliotek Publicznych, dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Witolda Gombrowicza w Kielcach; członkowie honorowi SBP na czele z honorowym przewodniczącym SBP dr Stanisławem Czajką; dyrektorzy bibliotek publicznych, akademickich, pedagogicznych, przedstawiciele środowisk księgarzy, wydawców, partnerów i przedstawicieli  firm świadczących usługi na rzecz bibliotek i inni.

Po oficjalnych powitaniach głos zabrała ponownie przewodnicząca SBP, Elżbieta Stefańczyk, która w  okolicznościowym przemówieniu powiedziała m.in.: „W ciągu 100 lat, mimo różnych zawirowań dziejowych, Stowarzyszenie  wytworzyło bogatą tradycję, klimat aktywności i kreatywności w upowszechnianiu czytelnictwa, a  przede wszystkim połączyło kilka pokoleń ludzi pracujących we wszystkich rodzajach bibliotek  inspirując ich do działania, strzegąc tradycji i prowadząc ku nowoczesności”.

Dr Zbigniew Gruszka z Katedry Informatologii i Bibliologii Uniwersytetu Łódzkiego, jeden z autorów monografii o SBP, jaka powstała pod kier. prof. dr hab. Jadwigi Koniecznej przedstawił prezentację pt.: „Ludzie, czasy, wydarzenia. Praca Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich na rzecz środowiska zawodowego bibliotekarzy w świetle opinii jego współtwórców”. Przybliżył zebranym znaczące wydarzenia ze stulecia działania organizacji, od początków w roku 1917 (Związek Bibliotekarzy Polskich), poprzez okres wojen światowych i czasy PRL-u do lat współczesnych. Przypomniał kolejne zjazdy SBP, w tym ważne dla tworzenia koncepcji bibliotekarstwa powszechnego zjazdy ZBP okresu  międzywojennego, działalność  wydawniczą (periodyki i wydawnictwa cykliczne) i międzynarodową SBP (w tym dot. IFLA ). Prezentację zakończyło wystąpienie  (wirtualne) prezydent IFLA, Glòrii Pérez-Salmerón z podziękowaniami dla SBP za organizację Kongresu IFLA we Wrocławiu i życzeniami dalszych sukcesów.

Z okazji  100-lecia SBP wydana została monografia pt.: „Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich: przeszłość i teraźniejszość 1917-2017”. Na uroczystości zespół autorski został nagrodzony egzemplarzami publikacji.

Następnie uczestnicy uroczystości obejrzeli premierowy pokaz  filmu dokumentalnego „Bibliotekarze – 100 lat Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich” w reżyserii Andrzeja Sapiji. Produkcję filmu wsparło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ten poruszający dokument prezentuje bogatą historię Stowarzyszenia na tle wydarzeń społecznych, politycznych i kulturowych Polski. Dla doświadczonych wiekiem uczestników uroczystości była to możliwość retrospekcji i powrót do minionych lat pracy w bibliotekarstwie i działalności w Stowarzyszeniu, dla młodszych – poglądowa i doskonale udokumentowana lekcja historii. Film został nagrodzony przez widzów gromkimi brawami.

W trakcie pokazu filmu na Jubileusz SBP przybył wicepremier, Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Po powitaniu dostojnego gościa, dyrektor Archiwum Prezydenta RP, dr Janusz Kuligowski odczytał list Prezydenta RP, Andrzeja Dudy. Prezydent objął uroczystość honorowym patronatem. Uważam, że państwa zawód jest czymś znacznie więcej, jest powołaniem, o czym świadczy to, że wykonują go państwo z sercem i wielkim zaangażowaniem - podkreślił w liście Prezydent.

Następnie głos zabrał wicepremier prof. Piotr Gliński, który powiedział m.in.: Państwo tworzycie, kreujecie, przechowujecie, nosicie, niesiecie przez wieki wartości i normy - za to też oczywiście bardzo dziękuję. Pan minister zwrócił też uwagę na niski wciąż poziom czytelnictwa w Polsce podkreślając przy tym, że musimy szukać nowych dróg, nowych sposobów pobudzania czytelnictwa.

Do Biura ZG SBP wpłynął także list Marka Kuchcińskiego, Marszałka Sejmu RP, w którym czytamy m.in.: Uroczystość obchodów 100-lecia stanowi okazję do przypomnienia długiej i bogatej historii Stowarzyszenia. Historii sięgającej do lat gdy Polska stała u wrót niepodległości. Przed bibliotekarzami było nie lada wyzwanie, by z książką w języku polskim dotrzeć do jak najszerszej grupy osób. Ta misja, bez względu na dziejowe zmiany społeczno-polityczne, już od wieku jest wzorowo wypełniana.

Odczytano także listy gratulacyjne: Anny Zalewskiej, Minister Edukacji Narodowej oraz Stanisława Karczewskiego, Marszałka Senatu RP. List Marszałka odczytał Romuald Łanczkowski, dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu, który poinformował także o przyznaniu SBP Złotego Medalu Senatu RP. Medal odebrała Elżbieta Stefańczyk, przewodnicząca SBP.

Wyrazy uznania dla SBP i życzenia dalszych sukcesów dominowały w wypowiedziach kolejnych gości: dr Tomasza Makowskiego, dyrektora Biblioteki Narodowej; dr Marka Górskiego, Przewodniczącego Konferencji Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich, Jacka Królikowskiego, Prezesa Zarządu Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego oraz ks. dr Macieja Kwietnia, duszpasterza bibliotekarzy gdańskich.

W kolejnym punkcie programu Jubileuszu uhonorowano zasłużonych bibliotekarzy odznaczeniami państwowymi, resortowymi i stowarzyszeniowymi.

Minister Piotr Gliński wręczył Srebrny Krzyż Zasługi  Pani Elżbiecie Domagalskiej (WBP w Łodzi), zaś  Brązowy Krzyż Zasługi – Grażynie Rurowicz (MBP Łódź-Widzew.)

Złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” otrzymało Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich (medal odebrała w imieniu SBP Elżbieta Stefańczyk, która ponadto otrzymała nagrodę specjalną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego).

Srebrny medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” otrzymała Hanna Łaskarzewska z BN.

Honorową odznakę  „Zasłużony dla Kultury Polskiej” otrzymali:  Janusz Hinz, Elżbieta Kampa, Beata Malczewska, Renata Pietrulewicz, Paweł Pioterek.

Dyplom Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego otrzymali: Helena Bednarska, Wiesława Budrowska, Jadwiga Chruścińska, Elżbieta Grzelakowska, Elżbieta Zaborowska, Jadwiga  Zielińska.

W trakcie uroczystości Elżbieta Stefańczyk wręczyła odznaczenia SBP, które otrzymali:

• Medal „W dowód uznania”: Jadwiga Konieczna, Anna Grzecznowska, Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzką im. Komisji Edukacji Narodowej w Warszawie, Polska Izba Książki, Polskie Towarzystwo Wydawców Książki.
• Honorowa Odznaka SBP: Agnieszka Gołębiowska, Jacek Królikowski, Anna Lis, Janusz Nowicki, Zbigniew Szarejko, Maria Wróblewska.
• Listy gratulacyjne: Joanna Golczyk, Joanna Janczak, Marta Lach, Hanna Trzeszczkowska.

Następnie wręczono nagrody w konkursach SBP.

Nagrodę Naukową  SBP im. Adama Łysakowskiego za rok 2016 otrzymali:

• w kategorii Podręczniki Akademickie – prof. Wiesław Babik, redaktor książki „Nauka o Informacji”, opublikowanej przez Wydawnictwo SBP, 
• w kategorii Prace praktyczno-wdrożeniowe – prof. Bronisława Woźniczka-Paruzel za pracę „Multimedia w komunikacji, czytelnictwie i życiu kulturalnym osób z dysfunkcją słuchu”, opublikowaną przez Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. 

Nagrodę Młodych SBP im. prof. Marii Dembowskiej uzyskał Jakub Maciej Łobocki za pracę magisterską pt.: „Okładka jako część dokumentu na przykładzie płyty gramofonowej w ujęciu bibliologicznym”. Promotorem pracy, obronionej na Uniwersytecie Wrocławskim była prof. UWr. Bogumiła Staniów. Praca została opublikowana przez Wydawnictwo SBP.

W konkursie na najciekawsze wydarzenie w ramach programu Tydzień Bibliotek nagrody odebrali przedstawiciele bibliotek-laureatów:

• Biblioteka Jagiellońska w Krakowie, zwycięzca konkursu, za akcję „Obszar Roboczy czyli BJ.nie(oczywiście)!”
• Miejska Biblioteka Publiczna im. Melchiora Wańkowicza w Stalowej Woli (woj. podkarpackie), zdobywca II miejsca, za akcję „Obywatelko/Obywatelu witamy w PRL-u”, 
• Biblioteka szkolna przy Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Jerzmanowej (woj. dolnośląskie), zdobywca III m. za akcję „Odgadnij tytuł”, 
• Sulęciński Ośrodek Kultury – Biblioteka Publiczna w Sulęcinie (woj. lubuskie), zdobywca wyróżnienia za akcję „Bal i parada postaci bajkowych”, 
• Gminna Biblioteka Publiczna w Międzyrzecu Podlaskim z/s w Wysokim (woj. lubelskie), zdobywca wyróżnienia za akcję „Środa Tygodnia Bibliotek 2017 w Szpitalu Powiatowym w Międzyrzecu Podlaskim”. 

Uroczystości jubileuszowe uświetnił koncert muzyczny pt. „Czego słuchał pan Shakespeare?” w wykonaniu Zespołu muzyki dawnej  SABIONETTA, w którego klimat zgromadzonych wprowadziła dr Katarzyna Janczewska-Sołomko, przewodnicząc Sekcji Fonotek Zarządu Głównego SBP. Po koncercie uczestnicy gali w serdecznej i wspomnieniowej atmosferze skosztowali  jubileuszowego tortu.

Do Biura ZG SBP wpłynęły listy gratulacyjne od dyrektorów wielu bibliotek, wydawców, księgarzy, przedstawicieli środowisk naukowych. 

Wystąpienie Elżbiety Stefańczyk, przewodniczącej SBP 

Słowo podczas obchodów 100-LECIA SBP, ks. dr Maciej Kwiecień

Galeria zdjęć

Listy gratulacyjne (wybrane):

• List Prezydenta RP, Andrzeja Dudy
• List Marszałka Sejmu, Marka Kuchcińskiego
• List Marszałka Senatu, Stanisława Karczewskiego
• List Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Piotra Glińskiego
• List Minister Edukacji Narodowej, Anny Zalewskiej 

Źródło: Opracowanie: Marzena Przybysz, Anna Grzecznowska